Το πέμπτο κατά σειρά βιβλίο της συγγραφέως Δήμητρας Ιωάννου με τίτλο, "Η κληρονόμος του ποταμού" παρέδωσαν στο αναγνωστικό κοινό οι εκδόσεις Ψυχογιός. Καθηλώνει με την πλοκή του συνδυάζοντας το εξωπραγματικό σαν παραμύθι, τον έρωτα, το αστυνομικό στοιχείο, το μεταφυσικό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον η γλαφυρή απόδοση της συγγραφέως του ποταμού Αχέροντα (κατά την ελληνική μυθολογία θεωρούνταν η είσοδος για τον Άδη) του οποίου τα κρυστάλλινα νερά κυλάνε με το λυρισμό που αποδίδεται από τη δημιουργό.

Μυστήριο, δράση, έρωτας, μίση, αδικία, προδοσία κυριαρχούν στο πόνημα παρασύροντας τον αναγνώστη σ'ένα ταξίδι εξωπραγματικό. Ένα ένα τα κομμάτια του παζλ ενώνονται και οδηγούν σε απρόοπτα αποτελέσματα που συγκλονίζουν όχι μόνο τους άρτιους χαρακτήρες των ηρώων αλλά και μας τους ίδιους που διαβάζουμε.

Η Δήμητρα Ιωάννου μας ταξιδεύει στο χρόνο. Από την Ήπειρο και την Αθήνα του 60, στην Αθήνα και στην Ήπειρο του σήμερα.

Οι τεκμηριωμένες αναφορές της σε πρόσωπα του θεάτρου και της μουσικής εντυπωσιάζουν και κουμπώνουν αρμονικά στην πλοκή του μυθιστορήματος.

Ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί από την πρώτη σελίδα έως την τελευταία

https://georgette60.blogspot.com/2019/08/blog-post.html

Στις όχθες του ποταμού Αχέροντα (ή του Άδη) μας ταξιδεύει αυτή την φορά η κυρία Δήμητρα Ιωάννου.

Βουτώντας στα παγωμένα του νερά διασχίζοντας τα μαγεμένα φαράγγια και εξερευνώντας την περιοχή που κρύβει τα μυστικά της αθανασίας συμπορευόμαστε μαζί με τους ήρωες και ανακαλύπτουμε κατά την ροή της πλοκής τα μυστήρια,τις αγωνίες,τις ανατροπές,τους έρωτες.Στο διάβα μας θα διασταυρωθούμε και με τον Πυριφλεγέθοντα και Κωκυτό.Τρείς ποταμοί που συμβολίζουν την θλίψη – θρήνο –πύρινη κόλαση.Χάρις στην συγγραφέα και τις εμπνεύσεις της καθώς και την ενδελεχή μελέτη και έρευνα πληροφορούμαστε αρκετές γνώσεις και θρύλους της λαικής παράδοσης που αφορούν την περιοχή της Ηπείρου κα δη τον Αχέροντα ποταμό.Οι δράσεις,οι γρήγορες εναλλαγές,η λυρικότητα που αποτυπώνεται με ώριμη χροιά,τα καλολογικά στοιχεία,οι παρομοιώσεις συνδυάζονται τόσο αρμονικά και με την εξαιρετική – ποιητική γραφή (που κάθε φορά είναι και καλύτερη) δίνουν τελικά στον αναγνώστη ένα άριστο αποτέλεσμα που το ρουφά και το ευχαριστιέται μέχρι το τέλος και αυτή η αίσθηση του μαγικού ταξιδιού συνεχίζεται και μετά.Η συγγραφέας κατορθώνει ως εξειδικευμένη στον λόγο και με αριστοτεχνικό τρόπο να παντρέψει μεταφυσικά και ρεαλιστικά γεγονότα τόσο άψογα που νομίζεις ότι είναι συνέχεια το ένα με το άλλο.Εξάλλου το έχουμε διαπιστώσει αυτό και από προηγούμενα της έργα.

ΠΑΡΕΛΘΟΝ – ΠΑΡΟΝ

Συνένωση που φέρνει στο φως μυστικά,που κουβαλά δεινά που μετατρέπει τους χαρακτήρες και που αναδεικνύεται το σθένος μερικών και στο τέλος γαλήνη?Για ποιους?

Η ζωή της ηρωίδας Ρόζας που ξεκινά από ένα χωριό στις όχθες τους Αχέροντα μαθαίνοντας κάποια μυστικά που βρίσκονται κρυμμένα και φθάνοντας στην Αθήνα της δεκαετίας του ’60 όπου συνεχίζει και προσπαθεί με διαρκή αγώνα ν’αναδυθεί δουλεύοντας σκληρά βρίσκοντας την δύναμη σε μια ζωή που περιβάλλεται από μυστήριο,έρωτα,φιλία,προδοσία,μίση κ.α.Άψογη σκιαγράφηση και των υπολοίπων χαρακτήρων με την διαφορετική προσωπικότητα τους και τις αντιδράσεις τους σε κάθε βήμα τους.

Ένα βιβλίο που περιέχει αστυνομικά,κοινωνικά,αισθηματικά,λαογραφικά στοιχεία.Εν τέλει η κυρία Ιωάννου δεν μ’έχει απογοητεύσει μέχρι στιγμής και με κέρδισε σαν αναγνώστρια.

ΒΙΒΛΙΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ-ΚΡΙΤΙΚΕΣ Λίτσα Κοντογιάννη

Τελειώνοντας αυτό το βιβλίο λυπήθηκα που ένα τέτοιο ταξίδι έφτασε στο τέλος του, αλλά ήμουν πραγματικά γεμάτη από την παρουσία του βασικού πρωταγωνιστή της ιστορίας, αυτού του «μαγικού» ποταμού που λέγεται Αχέροντας. Ενός ποταμού επιβλητικού, γεμάτο με μυθικές ιστορίες από τα αρχαία χρόνια, που με γέμισε με δέος με το δυναμικό του παρόν γιατί έχει ψυχή και δική του ζωή.

Η τριτοπρόσωπη αλλά και πολυπρόσωπη συνάμα αυτή η αφήγηση μας ταξιδεύει στο χρόνο, από την Ήπειρο στην Αθήνα του ’60 αλλά και του σήμερα και οι χρονικές εναλλαγές από την μια εποχή στην άλλη γίνονται με απόλυτη ισορροπία.

Οι χαρακτήρες της συγγραφέως, άψογα δομημένοι και ολοκληρωμένοι, δεν αποτελούν απόλυτα ένα καλό ή κακό πρότυπο, όπως γινόταν σε προηγούμενα βιβλία της. Και αυτό γιατί όλοι μας έχουμε μια καλή και κακή πλευρά μέσα μας.

Ένα ψυχογράφημα με πολλά στοιχεία αστυνομικού μυθιστορήματος όπου δεν λείπει ο έρωτας, η φιλία, η εκδίκηση, η φιλοδοξία, το μίσος αλλά και το καλό και το κακό.

Η υπέροχη πένα της κυρίας Ιωάννου έχει φτάσει σε ένα αξιοθαύμαστο επίπεδο, και καταφέρνει να παντρέψει τη μυθολογία με τα ιστορικά στοιχεία με απόλυτη επιτυχία. Μια γραφή εξαιρετική, πολύ καλά δεμένη χωρίς κενά πουθενά, μια πλοκή μοναδική γεμάτη αγωνία και μυστήριο που φτάνει μέχρι τη τελευταία σελίδα του βιβλίου. Παρ’ όλο τον μεγάλο ίσως όγκο του βιβλίου διαβάζεται πολύ ευχάριστα και αβίαστα.

Όταν βρίσκεται δολοφονημένη η Ρόζα Παλαιολόγου και δίπλα της γραμμένος με το αίμα της ένας παράξενος γρίφος, ο αγαπημένος της σύζυγος Άγγελος και η εγγονή της Λευκή προσλαμβάνουν τον ιδιωτικό ερευνητή Χρήστο Βαράγκη για να ανακαλύψει τον δολοφόνο. Με αφορμή την δολοφονία αυτή αρχίζει να ξετυλίγεται μια μπερδεμένη ιστορία που ξεκινάει από τότε που η μικρή Φιλίτσα μεγαλώνει σε ένα χωριό κοντά στις όχθες του ποταμού Αχέροντα. Ποιά η σχέση της μικρής Φιλίτσας που μεγαλώνει με μόνη φροντίδα και αγάπη από την γιαγιά της με την πάμπλουτη Ρόζα; Τι ήταν αυτό και ποιοι κρύβονται πίσω από την δολοφονία της Ρόζας; Ποια άραγε σχέση υπάρχει με το χωριό που είναι κοντά στις όχθες του Αχέροντα και ποια είναι η μυστηριώδης Λευκοθέα που της χάρισε τα μυστικά της και του ποταμού; Πως κατάφερε να χτίσει αυτήν την τεράστια αυτοκρατορία και ποιος από όσους πλήγωσε ήθελε το θάνατο της;

Η Δήμητρα Ιωάννου μέσα από αυτό το δυνατό μυθιστόρημα μας ξεναγεί στα άδυτα του ποταμού και στις δοξασίες του, μας αφηγείται μια ιστορία του χθες και του σήμερα με έντονο μυστήριο, αγωνία, αγάπη και μίσος, φιλίες που κράτησαν και φιλίες που προδόθηκαν, και έναν μεγάλο έρωτα που περνάει τα σύνορα της λογικής.

Υπέροχες και δυνατές οι περιγραφές της, σε ταξιδεύουν στις όχθες του ποταμού και στην γύρω περιοχή και σε κάνουν μέρος της ιστορίας, μια ιστορία με έντονα μεταφυσικά στοιχεία, με χρώματα και αρώματα των ελληνικών τοπίων, ένα ταξιδιάρικο βιβλίο σε όμορφα μέρη και άλλες εποχές!!

Η περιοχή της Ηπείρου όπου υπάρχει ο ποταμός Αχέροντας ήταν κάτι που πάντα με προσκαλούσε ως επισκέπτρια. Δυστυχώς δεν έχω καταφέρει μέχρι τώρα να γευτώ τις ομορφιές του. Κατάφερα όμως να ταξιδέψω ως εκεί μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της Δήμητρας Ιωάννου «Η κληρονόμος του ποταμού». Η αναφορά του σε αυτό τον ποταμό ήταν και το έναυσμα για να διαβάσω το βιβλίο. Από μικρή που διάβαζα ιστορίες της μυθολογίας πάντα με τραβούσαν εκείνες που αναφέρονταν στις πύλες του Άδη, στον Αχέροντα, στον βαρκάρη που περνούσε τις ψυχές απέναντι αλλά και στο βασίλειο του Κάτω Κόσμου. Γιατί από την εποχή του Ομήρου ο Αχέροντας έχει ταυτιστεί με τον θάνατο, με το πέρασμα των ψυχών στην άλλη πλευρά από τον «ψυχοπομπό» Ερμή που τις παραδίδει στο Χάροντα, τον βαρκάρη του Άδη.Η ελληνική μυθολογία σπάνια αναπτύσσεται σε βιβλία Ελλήνων συγγραφέων και παρόλο που πιστεύω ότι μας μαγεύει το ίδιο οι ξένοι έχουν περισσότερες επιρροές από αυτή όπως φαίνεται και στα βιβλία τους αλλά και στις κινηματογραφικές παραγωγές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια. Για αυτό κάθε προσπάθεια ενός Έλληνα συγγραφέα να τιμήσει την αρχαία ελληνική μας γραμματεία αλλά και τα μυθικά ιστορήματα που δημιουργήθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες οφείλουν της προσοχής μας. Ο μύθος για τον θεό Άδη, τον ποταμό Αχέροντα, τις ψυχές των νεκρών αλλά και της αρπαγής της Περσεφόνης είναι από τις αφηγήσεις που δημιουργούν ρίγη μυστηρίου στους αναγνώστες και είναι εκείνο το χαρακτηριστικό που καταφέρνει να περάσει η Δήμητρα Ιωάννου στο βιβλίο της. Προσθέτοντας το αστυνομικό αλλά και το μεταφυσικό στοιχείο στην ιστορία της κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον των αναγνωστών και ανάγει την «Κληρονόμο του ποταμού» σε μια ιστορία γεμάτη ένταση, αγωνία και δράση.Το 1960 στις εκβολές του Αχέροντα μεγαλώνει η μικρή Φιλιώ η οποία έρχεται αντιμέτωπη με το σκληρό πρόσωπο της ζωής από τα πρώτα της χρόνια. Με έναν μέθυσο και σκληρό πατέρα και με μια μητέρα εντελώς απούσα μεγαλώνει υπό τα φτερά της λατρεμένης της γιαγιάς. Η συναισθηματική και ψυχολογική της κατάρρευση αλλά και η σωματική κακοποίηση που υφίσταται από έναν πατέρα που σκορπά όλα του τα χρήματα στο ποτό την έχει επηρεάσει σε βάθος. Προσπαθώντας να απαγκιστρωθεί από τη δεινή της κατάσταση θα «πιαστεί» από τη φιλία τριών συμμαθητών της στο σχολείο αλλά και από τη γνωριμία της με την κοπέλα του ποταμού τη Λευκοθέα. Στο πρόσωπο της Λευκοθέας θα βρει εκείνη που θα της διδάξει την τέχνη των βοτάνων και της αγάπης προς τη φύση, την ιστορία του Αχέροντα και τους μύθους που κυκλοφορούν γύρω από το όνομα του. Η προδοσία όμως δεν θα αργήσει να της χτυπήσει την πόρτα και μάλιστα από ένα πολύ αγαπημένο της πρόσωπο που θα τη βυθίσει ακόμα πιο πολύ στην απελπισία.Η Φιλίτσα θα καταφέρει να καταφύγει στην Αθήνα, θα μετονομαστεί σε Ρόζα, και μέσα στα χρόνια που θα περάσουν θα καταφέρει να χτίσει μια αυτοκρατορία από το μηδέν στηριγμένη στις γνώσεις που της προσέφερε η Λευκοθέα κατά τη διάρκεια των εφηβικών της χρόνων. Η δολοφονία της μελλοντικής Ρόζας Παλαιολόγου, που είναι και ο πρόλογος του βιβλίου, μετά από μια δεξίωση που είχε διοργανώσει θα είναι και το έναυσμα για την εγγονή της Λευκή και τον πολύ γνωστό ερευνητή Χρήστο Βασταρδή που ξεκινούν ένα ταξίδι ερευνών γύρω από τον θάνατο της. Έτσι θα αρχίσει να ξετυλίγεται το κουβάρι της ζωής της Ρόζας το οποίο, όπως θα ανακαλύψουν, είναι γεμάτο μυστικά, ίντριγκες, μίση και πάθη αλλά και γεμάτη με γρίφους που πηγάζουν μέσα από τους θρύλους του Βασιλιά της Λήθης όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στις σελίδες του βιβλίου. Ποια είναι η Λευκοθέα που αναδύεται σαν αερικό από τα σκοτεινά νερά του Αχέροντα;Η Δήμητρα Ιωάννου δίνει στο αναγνωστικό κοινό ένα ιδιαίτερο πόνημα που μπλέκει την ιστορία με τη μυθολογία, το μεταφυσικό στοιχείο με το ρεαλιστικό για να μας χαρίσει ένα βιβλίο γεμάτο χρώματα και αρώματα της ελληνικής γης που είναι σπαρμένη μέσα από την παράδοση και τα έθιμα της αλλά και τους θρύλους που δεσπόζουν στα έργα των αρχαίων δημιουργών της ελληνικής γραμματείας. Διαποτισμένο με τη λυρικότητα που χαρακτηρίζει τη γραφή της Ιωάννου καταγράφει στις σελίδες του μια εποχή που μοιάζει να ξεπηδά μέσα από ένα παραμύθι καθώς παντρεύει το παρόν και το παρελθόν με εξαιρετική ευκολία και χωρίς να κουράζει τους αναγνώστες. Η ιστορία της Ρόζας φέρνει στην επιφάνεια και όλη εκείνη την αίγλη της δεκαετίας του ’60 όπου κυριαρχούσε ο ελληνικός κινηματογράφος με αναφορά σε πολύ μεγάλα ονόματα εκείνης της περιόδου όπως της Καρέζη, της Βλαχοπούλου, της Καραγιάννη και της Μερκούρη αλλά και του Καζαντζίδη, του Ζαμπέτα, του Μπιθικώτση και του Θεοδωράκη. Ένα ταξίδι στο χρόνο που είναι σαν να παρακολουθείς μια από εκείνες τις παλιές ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες μυρίζοντας το ανθισμένο γιασεμί αλλά και νιώθοντας τις δροσοσταλίδες του ποταμού στο δέρμα σου.Οι περιγραφές των τοπίων είναι τόσο παραστατικές που πραγματικά αισθάνεσαι σαν να γλιστράς με τη βάρκα πάνω στα κρυστάλλινα νερά του ποταμού Αχέροντα εκεί που σμίγει με τον Πυριφλεγέθοντα και τον Κωκυτό, το σημείο που οι ντόπιοι ονομάζουν Αντάμωμα, μέσα στο υγρό βασίλειο της Λήθης και της Σιωπής τις ώρες που αργοχορεύει η αχνόπλεκτη ομίχλη όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η συγγραφέας. Από τα πιο δυνατά σημεία του βιβλίου σίγουρα είναι εκείνα που αναφέρονται στην περιοχή του ποταμού γιατί πέρα από το ότι εξάπτουν την φαντασία του αναγνώστη προσφέρουν εκείνη την έντονη μυστηριακή αλλά και μυσταγωγική ατμόσφαιρα που διαχέεται μέσα από τους θρύλους που ταξιδεύουν ανά τους αιώνες από στόμα σε στόμα. Η μετάβαση στην Αθήνα του ’60 σίγουρα δεν θα μπορούσε να διαφέρει των περιγραφών του Αχέροντα μεταφέροντας τους αναγνώστες σε μια πόλη τελείως διαφορετική από όσο έχουμε συνηθίσει στις μέρες μας θυμίζοντας μας μια εποχή που έχει σβηστεί στη λήθη του παρελθόντος. Εκείνο που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν η περιγραφή της πρωταγωνίστριας της Δήμητρας Ιωάννου, της Ρόζας δηλαδή, όπου ειδικά σε μια σκηνή περιγράφεται ως μια άλλη Όντρεϊ Χέπμπορν φορώντας ένα μαύρο κάπρι με ένα ασορτί μπλουζάκι συμπληρώνοντας το λιτό σύνολο με ένα κόκκινο φουλάρι και ένα ζευγάρι μαύρες μπαλαρίνες. Μια ιδιαίτερα κομψή παρουσία όπως και η διάσημη ηθοποιός του «Πρωινού στο Τίφανις».Ένα βιβλίο που σίγουρα θα σας ξεσηκώσει για ένα ταξίδι στα μέρη που υμνεί η μυθολογία μας ώστε να ανακαλύψετε κι εσείς τις ομορφιές του Αχέροντα πλέοντας στα νερά της χαράδρας του και ίσως φτάνοντας στο Αντάμωμα να δείτε τον βαρκάρη που περιμένει τον οβολό του για να μεταφέρει τις ψυχές στις πύλες του Κάτω Κόσμου περνώντας μέσα από τα στενά περάσματα του ποταμού.

Λένε πως ξέρεις ότι έχεις διαβάσει ένα καλό βιβλίο, όταν γυρίζεις την τελευταία σελίδα και αισθάνεσαι ότι έχεις χάσει έναν φίλο…

Έχουν δίκιο….γύρισα την τελευταία σελίδα και ένιωσα ένα κενό και μια απουσία…είχα την ανάγκη να γυρίσω πάλι στην πρώτη σελίδα, να κάνω το ταξίδι από την αρχή, βήμα- βήμα, σελίδα- σελίδα, λέξη με λέξη

Ξανά…

Να ζήσω ακόμα μια φορά την ιστορία της Φιλίτσας που έγινε Ρόζα, να ακολουθήσω τη ζωή της, να γνωρίσω τους εχθρούς και τους φίλους της και να ταξιδέψω πάλι εκεί που με πήγε μαγικά η υπέροχη γραφή της Δήμητρας Ιωάννου.

Λυρική στις περιγραφές της, πλούσια σε φαντασία, με σεβασμό στους θρύλους και τις δοξασίες του τόπου, με αγάπη στους αναγνώστες της.

Ένας ύμνος στην ευφάνταστη ελληνική μυθολογία και μια υπέροχη αναφορά στα Ομηρικά έπη, που τα διάλεξε έξυπνα σαν οδηγό για τη λύση του μυστηρίου.

Εκεί…

Στις όχθες του Αχέροντα, στο αντάμωμα των ποταμών με το Ιόνιο, τον ψυχοπομπό Ερμή, τον βαρκάρη, την Λευκοθέα το αερικό και τα μαγικά βοτάνια της… εκεί που φύλαγε το σκήπτρο του ο Άρχοντας…

Εκεί, στο μοναδικό Ηπειρώτικο τοπίο… εκεί που θα ξεκινήσουν και θα τελειώσουν όλα….

Και ενώ το μυαλό σου έχει γεμίσει από την ομορφιά της φύσης και από ηρεμία, σε πιάνει από το χέρι και σε οδηγεί απαλά στο σήμερα ξετυλίγοντας αριστοτεχνικά το κουβάρι της ζωής και της δολοφονίας της Ρόζας.

Παρελθόν και παρόν δένουν αρμονικά.

Η δεκαετία του 60, υπέροχα δοσμένη, σε ταξιδεύει σε μια Αθήνα γοητευτική που ίσως δεν την γνώρισες αλλά ένιωσες πως την ξέρεις μέσα από τις θαυμάσιες περιγραφές της κ. Ιωάννου.

Οι χαρακτήρες των ηρώων πλασμένοι εξαιρετικά. Για κάθε έναν από αυτούς δημιούργησε και ένα πολύ καλά μελετημένο ψυχογράφημα.

Η αγωνία και το μυστήριο σε συντροφεύουν μέχρι το τέλος του βιβλίου.

Υπέροχη η πλοκή, σαν ένα αριστουργηματικό και πολύχρωμο κέντημα… σε συγκλονίζει…

Γρήγορο και έξυπνο στην ροή του, γεμάτο δράση, έρωτες, πάθη, μίση και φιλοδοξίες. Με την αιώνια μάχη του καλού με το κακό να με προβληματίζει, με τη ατέρμονη ανάγκη μας να βρούμε το νόημα της ζωής να με κάνει να σκέφτομαι πόσο λάθος κάνω να λειτουργώ σαν αθάνατη και με ένα τέλος ανατρεπτικό και απρόσμενο.

Με συγκίνησε με την αναφορά της στην Κασσάνδρα ( ηρωίδα προηγούμενου βιβλίου της), στην τελευταία παράγραφο.

Πιστεύω πως Η Κληρονόμος του Ποταμού είναι το καλύτερό της πόνημα μέχρι σήμερα!!!! Σας το προτείνω ανεπιφύλακτα!!!!

Μια μυστηριώδης δολοφονία είναι η αφορμή για να ξετυλιχτεί ο μίτος μιας μπερδεμένης ιστορίας που έχει τις ρίζες της στις πηγές του ποταμού Αχέροντα και να βγουν στο φως ανομολόγητες αλήθειες. Ποιος σκότωσε την πάμπλουτη Ρόζα Παλαιολόγου, ιδιοκτήτρια της αυτοκρατορίας καλλυντικών Rosaline και γιατί; Τι σχέση είχε η πανίσχυρη και αυταρχική αυτή γυναίκα με τη Φιλίτσα, το κορίτσι που ζούσε παρατημένο σχεδόν από τη μάνα της; Τι συνέβη στη ζωή της και πώς κατάφερε να ξεφύγει από τον ασφυκτικό κλοιό του χωριού; Τι έζησε και πώς ωρίμασε στην αφιλόξενη και απρόσωπη Αθήνα; Ποια γεγονότα την έφεραν κοντά στο προδιαγεγραμμένο τέλος της; Ποια είναι η μυστηριώδης Λευκοθέα που τη βοήθησε να εξοικειωθεί με τη φύση του ποταμού Αχέροντα και της χάρισε τα μυστικά του; Ποιος από όσους πλήγωσε και πρόδωσε μπορεί να ήθελε το κακό και την περιουσία της Ρόζας Παλαιολόγου;

Η Δήμητρα Ιωάννου, μεγαλωμένη και ευεπηρέαστη από το μυσταγωγικό και γαλήνιο περιβάλλον του Μεγάλου Ποταμού, ζυμώθηκε με μια ιστορία που έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός καλού και δυνατού μυθιστορήματος: αγωνία, μυστήριο, ρεαλισμό, ιδέες και συναισθήματα, ανατροπές κι έναν μεγάλο έρωτα που ξεφεύγει αρκετά από τα στερεότυπα της λογοτεχνίας. Από τον πρόλογο ήδη η συγγραφέας βάζει τα δυνατά της για να αναπαραστήσει και να ζωντανέψει το περιβάλλον του Αχέροντα που πολλοί θεωρούν ως πύλη εισόδου για τον Άδη, προετοιμάζοντας τον αναγνώστη για κάτι διαφορετικό. Η αλήθεια είναι πως δύσκολα παίρνει κανείς ανάσα, εφόσον αμέσως μετά ακολουθεί η σκηνή του φόνου και αρχίζει ένα ταξίδι που θα μας γυρίσει στη δεκαετία του 1960, μια εποχή δύσκολη κοινωνικά και επαγγελματικά για την ελληνική ύπαιθρο.

Αγάπησα ιδιαίτερα τις περιγραφές και την εξιστόρηση της ζωής της Φιλίτσας στο χωριό, γιατί ήταν ένα άκρως λυρικό, δυνατά περιγραφικό, απόλυτα ρεαλιστικό κομμάτι και είχε μια ποικιλία γεγονότων και σκηνών που βοηθούν στην πλοκή και προετοιμάζουν την ενηλικίωση του κοριτσιού. Παιδί μπεκρή και ακάματου πατέρα, του Αυγουστή και μιας εξαφανισμένης αμορόζας, μεγάλωσε από τη συνονόματη γιαγιά της με την οποία υφίσταντο άγριο ξυλοδαρμό κάθε τρεις και λίγο από τον πατέρα, τον τάχα μου άντρα του σπιτιού τους. Αυτό το λεπτό κλαράκι, νοτισμένο από την υγρασία του Ποταμού, εμπιστεύτηκε τη συμμαθήτριά της, την Ειρήνη, τον Φώτη και τον Βάσο κι όλοι μαζί έγιναν μια μεγάλη παρέα, ώσπου η Ειρήνη έκανε κάτι που ανέτρεψε για πάντα τις ζωές τους. Η Φιλίτσα γνώρισε επίσης τη Λευκοθέα, ένα πλάσμα που ζούσε μοναχό του μακριά απ’ το χωριό και έμαθε στο παιδί τον σεβασμό στη φύση, της δίδαξε τα μυστικά για τα θεραπευτικά βότανα και φυτά και τη βοήθησε ν’ ακούει και να σέβεται το περιβάλλον γύρω της, να μην εκμεταλλεύεται όμως προς όφελός της τις γνώσεις που παρέχει η φύση.

Σελίδα τη σελίδα ξεδιπλώνεται η ζωή της Φιλιώς, η οποία δεν παύει να είναι μια ανθρώπινη ψυχή και άρα κάνει και λάθη. Είναι λογικό να αρπάξει την ευκαιρία για να έρθει κάποια στιγμή στην Αθήνα, τα γεγονότα όμως που αντιμετωπίζει, οι καταστάσεις που βιώνει ατσαλώνουν τον χαρακτήρα της και την κάνουν σκληρή, άτεγκτη, ίσως και άδικη, επομένως η ύβρις κοντοζυγώνει. Φυσικά και δεν έχει νόημα να περιγράψει κανείς τα όσα διαδραματίζονται στο άτυπο δεύτερο μέρος, μιας και οι ανατροπές είναι απανωτές και οι χαρακτήρες που γνωρίσαμε στην αρχή αρχίζουν ένας ένας να παίρνουν τη θέση τους μέσα από μια ευρεία γκάμα αλλαγών και εξελίξεων ως την τελική μονομαχία του βιβλίου, της οποίας η έκβαση θα οπλίσει το χέρι του δολοφόνου, θα καλέσει τον Περαματάρη και θα προκαλέσει την οργή του Πλούτωνα.

Και φτάνουμε στο σήμερα, όπου ο ιδιωτικός ερευνητής Χρήστος Βαράγκης, κατόπιν προτροπής της εγγονής Λευκοθέας, καλείται να διερευνήσει τη δολοφονία της Ρόζας Παλαιολόγου. Η συγγραφέας μέχρι εκείνο το σημείο χειρίστηκε άψογα τους ήρωές της, δούλεψε σωστά την ιστορία της και δε μου άφησε ούτε απορίες ούτε εκκρεμότητες. Με τον τρόπο που εξελίχθηκε η πλοκή φάνηκε πως όλοι είχαν ένα κίνητρο για να βγάλουν την πάμπλουτη ηλικιωμένη γυναίκα από τη μέση. Τι όμως πραγματικά συνέβη εκείνη τη νύχτα στα γραφεία της Rosaline; Με χαρά διαπίστωσα πως η συγγραφέας έχει την ικανότητα να δοκιμαστεί αξιοπρεπέστατα και στο αστυνομικό μυθιστόρημα, μιας και οι τελευταίες σελίδες του βιβλίου δίνουν την οπτική γωνία του ντετέκτιβ που προσπαθεί να ξεχωρίσει την ήρα απ’ το στάρι και να βρει τον ένοχο. Κάποια γεγονότα που δεν αναφέρθηκαν προηγουμένως έρχονται τώρα στο φως, κάνοντας την εξιχνίαση πιο δύσκολη και την ιστορία πιο απαιτητική, αφήνοντάς με απόλυτα ικανοποιημένο. Και σα να μη φτάναν όλα τα άλλα, υπάρχει κι ένα σκήπτρο που παίζει τον δικό του μοναδικό ρόλο. Ποιος ήταν ο αρχικός κάτοχος και πόσο σημαντικό είναι να το αποκτήσει κανείς; Γιατί το χρησιμοποίησε η Ρόζα και τι αλλαγές επέφερε αυτό στη ροή του μυθιστορήματος; Έρευνες και ανακρίσεις, κωδικοποιημένα μηνύματα, αναφορές στην Αινειάδα, τη Νέκυια του Ομήρου και στον «Φαίδωνα» του Πλάτωνα, πρόσωπα που συνδέονται με τους χαρακτήρες του παρελθόντος στο μυθιστόρημα κι ένας Άδης οργισμένος από την ύβρι είναι τα έσχατα κομμάτια ενός παζλ που δε θα ολοκληρωθεί πριν από την τελευταία κυριολεκτικά σελίδα.

«Με την ευαισθησία του ανθρώπου που έχει μεγαλώσει κοντά στο Αντάμωμα των Τριών Ποταμών», φράση που συνάντησα στο κείμενο όμως ταιριάζει απόλυτα και στην ίδια τη συγγραφέα, η κυρία Δήμητρα Ιωάννου επέτρεψε στο περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε και εξακολουθεί να ταξιδεύει ακόμη και σήμερα να της γεννήσει ιδέες και φράσεις που συγκρότησαν το νέο της μυθιστόρημα. Συνάντησα μια δυνατή και συναρπαστική γραφή που συνταιριάζει τη μυθολογία με την πραγματικότητα σ’ ένα αρμονικό σύνολο, κάτι που μόνο μια δοκιμασμένη και ανήσυχη πένα μπορεί να κάνει σωστά. Οι τελευταίες στιγμές της Ρόζας Παλαιολόγου είναι κι ένα προσκλητήριο για τον γνωστό περαματάρη, τον Μαύρο Καβαλάρη αλλά και τις Κήρες, τις δαιμόνισσες του βίαιου θανάτου. Η συγγραφέας μεταφέρει τον αναγνώστη από την Ήπειρο του 1959 και το μυστηριακό, αείρροο σημείο όπου ο Αχέροντας συναντά τον Πυριφλεγέθοντα και τον Κωκυτό ως την Αθήνα του σήμερα, όπου μια δολοφονία διαπράττεται κι ένας ντετέκτιβ καλείται να τη διαλευκάνει. Ο πλούτος, η ευμάρεια, η κοινωνική άνοδος ανεβαίνουν χέρι με χέρι την κλίμακα της πλοκής χωρίς να περιμένουν πως η τίσις τους περιμένει στην κορυφή, σταλμένη από τον Άρχοντα του Κάτω Κόσμου.

Το στυλ γραφής και ο τρόπος με τον οποίο μεταφέρονται στον αναγνώστη οι εικόνες του Αχέροντα αλλά και τα γνωρίσματα μιας ευφάνταστης ελληνικής μυθολογίας είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά που έντυσαν κομψά την κεντρική ιδέα και σχημάτισαν τον πυρήνα μιας ιστορίας που έχει απρόβλεπτη εξέλιξη και απροσδόκητο τέλος. Παρομοιώσεις, μεταφορές και καλολογικά στοιχεία, ολοκληρωμένες προτάσεις με λεξιλόγιο που δε συναντάμε συχνά στα σύγχρονα ελληνικά μυθιστορήματα, μιας και η συγγραφέας πιστεύει στους αναγνώστες της και δε θέλει να τους προσφέρει χιλιοδιαβασμένες φράσεις, παραστατικοί διάλογοι, ακόμη και ιδιόλεκτοι σχηματίζουν ένα μεστό κείμενο που το απόλαυσα ως το τέλος. Κι όσο σκέφτομαι την αναπάντεχη εμφάνιση μιας γυναίκας στην έσχατη σελίδα, μου έρχονται δάκρυα στα μάτια, γιατί αυτό μου αποδεικνύει και πάλι πως η συγγραφέας ξέρει, αγαπά, εμπιστεύεται, φροντίζει μα πάνω απ’ όλα μπορεί. «Η κληρονόμος του ποταμού» είναι ένα μυθιστόρημα που συνδυάζει αρμονικά όλα τα χαρακτηριστικά ενός καλού βιβλίου.