Στις Αλυκές του βόρειου Νόρφολκ, κοντά σ’ένα αρχαίο ιερό, ανακαλύπτονται τα οστά ενός παιδιού. Δέκα χρόνια νωρίτερα, ένα κοριτσάκι, η Λούσι, είχε εξαφανιστεί μυστηριωδώς. Η αστυνομία προκειμένου να χρονολογήσει και να εξακριβώσει αν τα οστά ανήκουν στη Λούσι, θα αναθέσει στην αρχαιολόγο Ρουθ Γκάλογουεϊ το δύσκολο αυτό έργο.

Ο επιθεωρητής Χάρι Νέλσον, παρά τα άκαρπα αποτελέσματα, όλα αυτά τα χρόνια δεν εγκατέλειψε τις προσπάθειες και έρευνές του για να μάθει τι πραγματικά συνέβη στο εξαφανισμένο κορίτσι. Όμως, υπάρχει κάποιος που «παίζει» μαζί του. Κάποιος του στέλνει παράξενα και ανώνυμα σημειώματα που μιλούν για τελετουργικές θυσίες και χρησιμοποιεί αποσπάσματα από τον Σαίξπηρ και τη Βίβλο.

«Ότι πάρει η άμμος, το κρατάει για πάντα».

«Θα τη βρεις εκεί που η γη συναντά τον ουρανό».

Ο Χάρι και η Ρουθ θα ενώσουν τις δυνάμεις τους και θα κάνουν τα πάντα για να διαλευκάνουν την υπόθεση. Όταν όμως ένα δεύτερο παιδί εξαφανίζεται, η ζωή της Ρουθ βρίσκεται σε θανάσιμο κίνδυνο, καθώς ο δολοφόνος γνωρίζει πως εκείνη με βάσει τα στοιχεία και τις ενδείξεις πλησιάζει ολοένα και πιο κοντά στην αλήθεια και την αποκάλυψή του…

Πρόκειται για ένα καλογραμμένο ατμοσφαιρικό θρίλερ, με πολύ όμορφες και παραστατικές περιγραφές, σφιχτοδεμένη πλοκή που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον μέχρι και την τελευταία σελίδα. Στοιχεία έκπληξης ή ανατροπής δεν υπάρχουν, καθώς η συγγραφέας μάς δίνει εξαρχής όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.

Ένα άλλο θετικό του βιβλίου είναι οι αξιαγάπητοι πρωταγωνιστές του, αληθινοί, γήινοι, καθημερινοί, με τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους. Η Ρουθ δεν είναι η μοιραία super γυναίκα, έχει τα κιλάκια της (δεν είναι το ανορεξικό μοντέλο της Victoria Secret) αλλά είναι πανέξυπνη, χαμηλών τόνων, ήρεμη και ικανή για να βοηθήσει με τις γνώσεις της.

Επίσης, ο Χάρι ευτυχώς δεν ακολουθεί το μόνιμο πλέον μοντέλο των επιθεωρητών κυρίως των Σκανδιναβών συγγραφέων (βλέπε: εθισμός στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά, ψυχολογικά προβλήματα, χωρισμένος, καλογυμνασμένος, σκληροτράχηλος). Ο Χάρι είναι ειλικρινής, ευθύς, λίγο απότομος, αλλά κάτω από το προσωπείο του ψυχρού αστυνομικού κρύβεται ένας ευαίσθητος άνθρωπος με τρυφερή καρδιά.

Τα «Θανάσιμα Περάσματα» της Elly Griffiths (το πραγματικό της όνομα είναι Domenica de Rosa) είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς “Ruth Galloway” με το ωραίο αυτό δίδυμο Ρουθ – Χάρι και ακολουθούν άλλα 14. Μου άρεσε πολύ και σίγουρα θα αναζητήσω και άλλα έργα της. 8 / 10

Ικανοποιητικό, αλλά για κανένα λόγο ξεχωριστό κι ενδιαφέρον. Μία απο τα ίδια εν ολίγοις. Υπάρχουν τόσα καλύτερα στο είδος, με περισσότερο νεύρο, πλοκή κι ένταση.

Η αρχαιολόγος Ρουθ Γκάλογουεϊ ζει μια απομονωμένη ζωή σ’ ένα ήσυχο μέρος δίπλα στη θάλασσα ώσπου ο Επιθεωρητής Χάρι Νέλσον ζητά τη βοήθειά της για να ταυτιστεί ένας σκελετός που βρέθηκε στους βάλτους. Είναι το εξαφανισμένο κορίτσι που ψάχνει η Αστυνομία του Νόρφολκ; Τι απέγινε ένα άλλο κοριτσάκι που χάθηκε δέκα χρόνια πριν; Τι μυστικά κρύβουν οι βάλτοι και τι σχέση έχει με την υπόθεση το ιερό χεντζ που ανακάλυψε δέκα χρόνια πριν η Ρουθ με φίλους και συνεργάτες της;

Καλώς ήλθατε στις Αλυκές, ένα ας πούμε μικρό χωριό, όπου ζει η Ρουθ Γκάλογουεϊ, μια σαραντάρα υπέρβαρη αρχαιολόγος που διδάσκει στο κοντινό Πανεπιστήμιο του Βόρειου Νόρφολκ, έξω από το Κινγκς Λιν. Είναι μια νόστιμη κοπέλα, με πολλές γνώσεις κυρίως γύρω από την προϊστορία, με ειδίκευση στην εγκληματική αρχαιολογία και της αρέσει να διαβάζει Ίαν Ράνκιν. Μένει μόνη στο μικρό της σπίτι με δύο γάτες, προσπαθεί να καταπολεμήσει την ανασφάλειά της για την εμφάνισή της αλλά αγαπά αυτό που κάνει, τον τρόπο ζωής της και κυρίως το μέρος που διάλεξε να μείνει. Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει, και ειδικά οι γονείς της, πως έδωσε η ίδια ένα τέλος στη σχέση της με τον Πίτερ πριν πέντε χρόνια. Οι σχέσεις της με τους γονείς της, που ακόμη την πιέζουν να παντρευτεί, και τον αδελφό της, που αποτελεί υπόδειγμα ευτυχίας κι επιτυχίας γι’ αυτούς, είναι καθαρά τυπικές και ελάχιστα ουσιώδεις. Μάλιστα, γέλασα πολύ με τον τρόπο που αποστόμωσε αυτούς τους ανθρώπους όταν τη ρώτησαν αν πήρε γάτες ως υποκατάστατα παιδιών: «Αν έκανα μωρό, θα ήταν υποκατάστατο γάτας;» (σελ. 61).

Δέκα χρόνια πριν, λίγο πριν εξαφανιστεί το πρώτο κορίτσι που αναζητά ο Νέλσον, η Ρουθ συμμετείχε με μια ομάδα φίλων της στις ανασκαφές ενός χεντζ (=κυκλικό ανάχωμα με τάφρο) κι από τότε άλλαξαν πολλά πράγματα ανάμεσά τους. Ο Έρικ Άντερσεν, καθηγητής της Ρουθ που τη μύησε στην αρχαιολογία και τώρα στενός της φίλος, ζει στη Νορβηγία κι επιστρέφει στην άδειά του για να την επισκεφθεί. Η Σόνα, Ιρλανδέζα κολλητή της Ρουθ, διδάσκει αγγλικά στο ίδιο πανεπιστήμιο και ο Πίτερ έρχεται κι αυτός με άδεια για να επισκεφθεί το σπίτι του Ναυάρχου Νέλσον στο Μπέρναμ Θορπ οπότε πετάγεται να δει και τη Ρουθ. Το πώς ακριβώς θα μπλέξουν τα πράγματα μεταξύ τους ακόμη περισσότερο το αφήνω στην υπέροχη γραφή της Elly Griffiths να το δείξει, μιας και όλοι τους, αργά ή γρήγορα, θα αναμιχθούν στην υπόθεση των εξαφανισμένων κοριτσιών με απρόσμενο τρόπο!

Ο μεθοδικός αλλά και οπισθοδρομικός Επιθεωρητής Χάρι Νέλσον είναι ένας άντρας που προγραμματίζει τη ζωή του και νιώθει ευτυχισμένος με τη γυναίκα του και τις κόρες του. Δεν ήθελε να ζήσει στην εξοχή («Παντού αγελάδες και λασπουριά και ντόπιοι που μοιάζουν να βγήκαν μετά από γενιές ενδοοικογενειακών σχέσεων», σελ. 40) όμως η γυναίκα του τον πίεσε να δεχτεί τη θέση στο Νόρφολκ κι έτσι μετακόμισαν στο Κινγκς Λιν. Τελικά του άρεσε αλλά τα πάντα άλλαξαν όταν εξαφανίστηκε το πρώτο κορίτσι. Κατά παράδοξο τρόπο, η άκομψη εμφάνιση της Ρουθ, η συμπεριφορά της απέναντί του και οι γνώσεις της πάνω στο αντικείμενο που διδάσκει άρχισαν να σχηματίζουν μια θετική εικόνα της στο μυαλό του Νέλσον.

Η αφήγηση, παρόλο που βρίθει λεπτομερειών για τους χαρακτήρες και τους τόπους όπου εκτυλίσσεται η δράση, είναι γρήγορη και κυλάει σα νεράκι. Οι περιγραφές των Αλυκών, του έλους, του αρχαίου μονοπατιού όπως ξεθάβεται είναι παραστατικές και θα έλεγα και συναρπαστικές. Είτε φταίνε οι σωστές λέξεις είτε ο τρόπος που παρατίθενται οι πληροφορίες, μιας και η περιοχή αποτυπώνεται με όλες σχεδόν τις καιρικές συνθήκες, με έμφαση στη μουντάδα, το κρύο και τις καταιγίδες, πάντως ένιωσα σα να περπατούσα κι εγώ στο δύσκολο και σκληρό περιβάλλον που διάλεξε η Ρουθ, με την αρμύρα, τους ήχους από τα πουλιά (τι ωραία βιοποικιλότητα που έχει ο τόπος!), τον έρημο δρόμο και τους μοναδικούς τρεις γείτονες που έχει, τον φύλακα του καταφυγίου πουλιών κι ένα ζευγάρι που εμφανίζεται σε γιορτές και αργίες μόνο. Από την άλλη εξίσου γλαφυρές ήταν και οι πληροφορίες που ξεπηδούσαν κατά καιρούς για τους προϊστορικούς ανθρώπους και η ορολογία που με βοήθησε να καταλάβω καλύτερα το αντικείμενο μελέτης της Ρουθ και την αξία ευρημάτων όπως τα χεντζ σε έναν τόπο ενώ η μαγεία της σκανδιναβικής μυθολογίας ξεδιπλώνεται φυσικά και απόλυτα ταιριαστά με την υπόλοιπη ατμόσφαιρα του βιβλίου.

Οι πρωταγωνιστές είναι αληθινοί, πειστικοί και καθόλου μονοδιάστατοι. Ειδικά το ντουέτο Ρουθ και Χάρι είναι ένα πολύ καλό δίδυμο και το ερωτικό στοιχείο που υφέρπει ανάμεσά τους δίνεται πειστικά και καθόλου παρατραβηγμένα. Μάλιστα, η συγγραφέας δεν παραθέτει άνευρα και χωρίς λόγο σκηνές ούτε προχωράει σε απρόσμενες εξελίξεις, αντίθετα, αναλύει σε βάθος τις σκέψεις των χαρακτήρων, τους δείχνει πώς σκέφτονται, γιατί ενεργούν και ταυτόχρονα όλοι τους ανεξαιρέτως προέρχονται από ένα παρελθόν που επιδρά στις τωρινές τους κινήσεις και συμπεριφορές. Το τονίζω ξανά πως το κείμενο δεν είναι καθόλου κουραστικό όσο ίσως κάποιος συμπεραίνει από τα δικά μου γραφόμενα αλλά εύπεπτο, γρήγορο, αληθινό και συναρπαστικό. Η υπόθεση κλιμακώνεται σωστά, με σφιχτή ροή, τα γεγονότα επηρεάζουν τις σχέσεις μεταξύ των χαρακτήρων και η λύση του μυστηρίου προκύπτει αληθοφανώς, αβίαστα, σα φυσικό επακόλουθο της συνολικής πλοκής. Τα τελευταία κεφάλαια μάλιστα που αποκαλύπτουν τις εναπομείνασες ψηφίδες του παζλ περιγράφουν τη χειρότερη καταιγίδα που δέχτηκε ο τόπος όπου μένει η Ρουθ την ίδια στιγμή που οι απειλές του απαγωγέα γίνονται πραγματικότητα και…

Ίσως φταίει το γεγονός πως έχω διαβάσει πιο περίπλοκα βιβλία μυστηρίου, με πολυεπίπεδα κίνητρα ή πιο πλούσια πλοκή και μάλλον έχω συνηθίσει σε αυτά, αποζητώντας τα συστατικά τους και σε άλλες αξιόλογες προσπάθειες όπως αυτή των «Μυστικών περασμάτων», πάντως το κίνητρο των απαγωγών μου φάνηκε αρκετά απλοϊκό. Από την άλλη βέβαια η απλότητα είναι που κάνει τα πράγματα πιο σύνθετα και στο κάτω κάτω δε χρειάζεται να έχεις καταστρώσει σατανικά δολοφονικά σχέδια, αρκεί μια στιγμή θλίψης, μια απουσία και αμέσως αρχίζει να κυλάει ο μύλος του κακού. Το κίνητρο λοιπόν είναι κάτι απλό όμως βαθιά ανθρώπινο και χαρακτηριστικό γνώρισμα της σημερινής μας κοινωνίας. Τέλος, το γεγονός πως η λύση δίνεται σε ένα μέρος που είναι μπροστά στα μάτια όλων και η Ρουθ το ανακαλύπτει σχεδόν τυχαία, όσο κι αν μου εξηγείται στο τέλος πως ασκήθηκε επίκριση στον Νέλσον επ’ αυτού, δε με έπεισε απόλυτα, μιας και σε περιπτώσεις εξαφανίσεων ερευνάς τα πάντα! Και θα αναφέρω κάτι που επίσης παρατήρησα και που δε μειώνει φυσικά τη συνολική θετική αξία του μυθιστορήματος: μου έκανε εντύπωση που ενώ η Ρουθ χειρίζεται πολύ καλά τον υπολογιστή της και σερφάρει στο δίκτυο, για να βρει το τηλέφωνο του αστυνομικού τμήματος του Κινγκς Λιν ξεφύλλισε τον τοπικό κατάλογο, στον οποίο μάλιστα ανατρέχει ξανά για να ψάξει στοιχεία ενός ανθρώπου που είχε εμποδίσει τις ανασκαφές τους τότε!

Τα «Θανάσιμα περάσματα» είναι το ικανοποιητικό ντεμπούτο μιας διαφορετικής, καθημερινής, κόντρα στα στερεότυπα, ηρωίδας που θα πρωταγωνιστήσει και σε επόμενα βιβλία της συγγραφέως, μια όμορφη και τρυφερή, χωρίς να γίνεται ρομαντική, ιστορία αγάπης ανάμεσα σε δυο ανθρώπους τόσο διαφορετικούς μεταξύ τους και μια συναρπαστική περιπέτεια απαγωγής και εξαφάνισης, που χάρη στη λυρικότητα της συγγραφέως ζωντανεύει παραστατικά έναν μουντό, σκοτεινό τόπο όπως οι Αλυκές.