Η ζωή της Μαντούς απ' όταν γεννήθηκε ήταν μια περιπέτεια. Μεγαλωμένη στην φτώχεια και στην ορφάνια κατάφερε στα οκτώ της χρόνια να γίνει υπηρέτρια στην Δούκισσα της Πλακεντίας, που είχε εγκατασταθεί στο Ναύπλιο. Κατάφερε να γίνει η αγαπημένη της υπηρέτρια και χάρη στο πείσμα της και την εξυπνάδα της να μπει στα μεγαλύτερα σαλόνια σε Παρίσι και Αγγλία και αποκτώντας τεράστια περιουσία κατάφερε να κατακτήσει τον άντρα που είχε ερωτευτεί.

Η Γιασεμή μετά από χρόνια σε λάθος σχέση και μια απόπειρα αυτοκτονίας, προσπαθεί να σταθεί και να προχωρήσει με τις δικές της δυνάμεις, που αποδεικνύεται δύσκολο. Αυτό που τη βοηθά στην ανάρρωσή της είναι το ημερολόγιο που βρήκε, της Μαντούς, μαζί με έναν πίνακα μιας όμορφης γυναίκας. Αυτό που συνδέει τις δυο γυναίκες δεν είναι μόνο ο έρωτας αλλά και κάτι άλλο. Ένα πολύ ωραίο βιβλίο με συνεχείς ανατροπές.

Θεοφανία Ανδρονίκου-Βασιλάκη- "Η υπηρέτρια της Δούκισσας" εκδόσεις Χάρτινη Πόλη

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Μόλις τελείωσα το βιβλίο της Θεοφανία ς Ανδρονίκου-Βασιλάκη, 619 σελίδων. "Η υπηρέτρια της Δούκισσας" εκδόσεις Χάρτινη Πόλη. Στην αρχή δίστασα βλέποντας τον όγκο και τον αριθμό των σελίδων. Προχωρώντας όμως στο ιστορικό κομμάτι άρχισε να με καθηλώνει. Αρχίζει με ένα γνωμικό του Όσκαρ Ουάιλντ « Αρκεί ένα λεπτό για να ερωτευθείς, μια ώρα για να συμπαθήσεις και μια μέρα για ν΄ αγαπήσεις. Όμως μια ολόκληρη ζωή δεν αρκεί για να ξεχάσεις».

Η ιστορία ξεκινά από το Ναύπλιο του 1821 και τελειώνει το 1838 ενώ η παράλληλη ιστορία του σήμερα, της ηρωίδας της, της Γιασεμής ξεκινά το 2016 και τελειώνει το 2017. Ποιο όμως είναι το κοινό σημείο αυτού του μυθιστορήματος και γιατί η συγγραφέας άρχισε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο; Το μόνο κοινό τους σημείο ο έρωτας. Δυο ερωτευμένες γυναίκες. Η μία δυναμική και η άλλη υποταγμένη απέναντι του.

Στην Αθήνα, 2017 Η Γιασεμή, έπειτα από άλλη μία αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας, βρίσκει έναν κατεστραμμένο πίνακα, στην κυριακάτικη βόλτα της στο Μοναστηράκι. Μαγεμένη από την εικόνα της πανέμορφης γυναίκας με το σμαραγδένιο κόσμημα, νιώθει την ανάγκη να ψάξει για το παρελθόν της και καταφέρνει να ανακαλύψει το ημερολόγιό της. Η ιστορία της υπηρέτριας της δούκισσας ξετυλίγεται μπροστά της. Όλο της το είναι απορροφάται από τη ζωή εκείνης της γυναίκας. Σα να χρειάζεται να μάθει την ιστορία της για να ξεχάσει τη δική της. Πού μπορεί να οδηγήσει μια γυναίκα ο έρωτας; Στον θάνατο ή στη ζωή; Στον παράδεισο ή στην κόλαση; Στην αλήθεια ή στο ψέμα;

Όλη η ιστορία περιστρέφεται γύρω από τη Μαντώ με δορυφόρους τη Βαγγελίτσα, τη Ροδάνθη, τη μητέρα της Ευτυχία, τον παπα-Λάμπρο που είναι ο δάσκαλος της μαθαίνοντας της τα γράμματα και άλλους πολλούς που γοητεύονται από την τόλμη, το δυναμισμό αλλά και την ευαισθησία της. Η Μαντώ, ένα οχτάχρονο κορίτσι, μπαίνει στη δούλεψή της Δούκισσας της Πλακεντίας. Γίνεται η αφοσιωμένη της υπηρέτρια και μεγαλώνει στη σκιά της γυναίκας, που τόσο η προσωπικότητά της όσο και η συγκλονιστική της ιστορία σημάδεψαν την Ευρώπη του 19ου αιώνα. Από τις λάσπες στους δρόμους του Ναυπλίου, όπου έπαιζε ξυπόλυτη, μέχρι τα μεγαλύτερα σαλόνια στο Παρίσι και τα παλάτια του Αγγλικού Βασιλείου, η Μαντώ θα χαράξει έναν δρόμο φωτισμένο από το πάθος να βρεθεί στην αγκαλιά του άντρα που έκλεψε για πάντα την καρδιά της. Ξεδιπλώνεται ένα παραμύθι που ακούγαμε μικρές με κόμισσες, κάστρα, μετάξια, βασιλικούς δείπνους, κομιτάτα και δουκάτα της Βόρειας Ευρώπης αλλά και πολλή ιστορία μιας άγνωστης Ελλάδας στους περισσότερους αναγνώστες. Ναύπλιο του Καποδίστρια, την Αθήνα του Όθωνα και την Ευρώπη μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Τούρκους. Στις 619 σελίδες του βλέπουμε μια λεπτομερή αναπαράσταση εκείνης της εποχής, με περιγραφές ενδυμασιών. Ελευθερία, καταπίεση και ελπίδα. Παρέλασαν πολλές προσωπικότητες του 19ου αιώνα. Από το Βίκτωρα Ουγκώ, μέχρι και τον Ιωάννη Καποδίστρια, που η Δούκισσα της Πλακεντίας μέσα από τα δικά του μάτια και τη ψυχή του αγάπησε την Ελλάδα. Ο αναγνώστης μαθαίνει τη ντοπιολαλιά των κατοίκων, για τα αλληλοδιδακτικά σχολεία που ίδρυσε ο Καποδίστριας, για την υποχρεωτική μάθηση που καθιερώθηκε στα χρόνια του, για τον διαφωτισμό, που η Μαντώ από τον Ρήγα Φεραίο έμαθε και λάτρεψε τον Βολταίρο, τον Μοντεσκιέ, τον Σαίξπηρ, τον Ρουσσώ. Αλλά και για τον Μαυρομιχάλη που σκότωσε τον Καποδίστρια. Συνέβαιναν αυτά και συνεχίζουν να συμβαίνουν αφού η ιστορία επαναλαμβάνεται.

Ταξιδέψαμε μαζί της στο Ναύπλιο, το Παρίσι, στις Βερσαλλίες, αλλά και το Μπάκιγχαμ στην Αγγλία. Το μυθιστόρημα βασίζεται σε μια εξονυχιστική έρευνα με κάθε λεπτομέρεια που δεν αφήνει καμιά αμφιβολία στον αναγνώστη. Ένα παραμύθι εκτυλίσσεται μπροστά μας που μπορώ να πω πως με γοήτευσε. Με παρέσυραν οι εικόνες της, η αφήγηση της με συνάρπασε αλλά συγχρόνως μου έδωσε και μηνύματα δυνατά καθώς και προβληματισμό για να το συζητήσω αργότερα με φίλους αναγνώστες. Ο δρόμος της Μαντούς δεν ήταν καθόλου εύκολος. Πολλές δοκιμασίες αλλά πάντα με στόχους που την οδήγησαν στη δικαίωση. Αν δεν είναι αυτό μήνυμα, ποιο είναι; Πάντα με πείσμα και στόχους καταφέρνουμε το αναπόφευκτο. Η συγγραφέας απέδειξε μέσα από τον μύθο της πώς μια υπηρέτρια μπορεί να φτάσει και στα μεγαλύτερα σαλόνια όταν το θέλει πολύ. Ότι η μοίρα του καθενός μας μπορεί να αλλάξει και είναι θέμα επιλογών αφήνοντας μια διάχυτη αισιοδοξία και δίνοντας μια υπέρμετρη δύναμη ότι όλα γίνονται αρκεί να μην υπάρχει παραίτηση. Η συγγραφέας «χτίζει» τον χαρακτήρα της Γιασεμής πολύ όμορφα δίνοντας ένα σημαντικό ρόλο ώστε μέσα από το ημερολόγια της Μαντούς να ξεδιπλώσει όλα τα γεγονότα μέσα από ένα πίνακα της όμορφης ηρωίδας, εκείνον με το σμαραγδένιο κόσμημα. Η Γιασεμή καλείται να επανεξετάσει τη ζωή της, ποια είναι και τι θέλει. Στάθηκε ο πίνακας της ηρωίδας του παρελθόντος να δει τη ζωή της αλλιώς; Να της δείξει τον σωστό δρόμο; Ένα καλοδουλεμένο βιβλίο, με πολλούς ήρωες που συνθέτουν το δικό τους πίνακα γύρω από την ηρωίδα. Συναρπαστικό, καθηλώνει, κρατά την ανάσα του με τις ανατρεπτικές εξελίξεις. Άλλοτε σε εξοργίζει κι άλλοτε σε μαλακώνει. Παίρνεις φλόγα από τη φλόγα της, δίψα για τη Ζωή, δύναμη να προσπεράσεις τα εμπόδια.

Από την άλλη, ο αναγνώστης προβληματίζεται αν ένα παραμύθι, μπορεί να διώξει την κατάθλιψη και την μιζέρια όπως στην περίπτωση της Γιασεμής;Μπορούμε να κρύβουμε τελικά το πρόβλημα μας βρίσκοντας το κίνητρο εκείνο που θα μας να στρέψει αλλού για λίγο το μυαλό μας;. Τι θα κερδίσουμε; Ίσως μια παράταση ζωής; Θα καταφέρουμε μέσα από τη ζωή μιας άλλης γυναίκας να κερδίσουμε την εσωτερική μας δύναμη; Μια δυνατή ιστορία μας προσέφερε η συγγραφέας. Να πιστέψουμε τον εαυτό μας. Να είμαστε φιλόδοξοι αλλά όχι αχάριστοι. Μαθήματα δυνατής φιλίας, ευγνωμοσύνης και εκτίμησης στα πρόσωπα που μας βοήθησαν να φτάσουμε ψηλά. Το θέμα είναι να μη ξεχνούμε ποιοι μας βοήθησαν. Να κοιτούμε πίσω στο χρόνο όπως έκανε συχνά η Μαντώ δείχνοντας με πράξεις την ευγνωμοσύνη της. Δεν θα σας αποκαλύψω αν η Γιασεμή και η Χαρά πήραν μαθήματα ζωής από το ημερολόγιο της Μαντούς. Θα σας προβληματίσει όμως ένα ερώτημα κλείνοντας το. Τελικά μπορεί να αλλάξει κάποιος την ζωή του μέσα από το άκουσμα μιας παρόμοιας ιστορίας; Εγώ κέρδισα ένα ακόμη όμορφο αναγνωστικό ταξίδι. Απολαύστε το κι εσείς !

«Αυτός που έχει θέληση δημιουργεί και δημιουργεί πάρα πολλά. Αυτό είναι απόδειξη πως δεν υπάρχει τίποτα ακατόρθωτο»,

Καλοτάξιδο να είναι!