Μες τη νύχτα του κόσμου,Μ.Θωμά, εκδ.Βακχικόν

Ένα μυθιστόρημα γροθιά στο στομάχι ή πώς μια ιστορία αγάπης μπορεί να μας μιλήσει για την παθολογία του πολέμου!

Η Λίνα Θωμά είναι γνωστή για την ποιητική γραφή της.Στα κείμενά της οι λέξεις ρέουν,οι απρόσμενες μεταφορές,οι εσωτερικές αναζητήσεις των ηρώων,τα σχήματα λόγου χρησιμοποιούνται αβίαστα.

Αν και το βιβλίο είναι μυθοπλασία,ωστόσο το ιστορικό πλαίσιο είναι εξαιρετικά ακριβές,γεγονός που δείχνει το σεβασμό της συγγραφέως απέναντι στα γεγονότα, αλλά και την κοπιαστική έρευνα που διεξήγαγε σε ιστορικά αρχεία και εφημερίδες της εποχής τα οποία και παραθέτει στο σημείωμά της.

Οι πληροφορίες για την κατοχή της Εσθονίας πρώτα από την κόκκινη δικτατορία,έπειτα από τους Ρώσους,τους Γερμανούς και πάλι τους Ρώσους και το κομμουνιστικό κόμμα είναι σοκαριστικές.Απίστευτες βιαιότητες,πλιάτσικο,τρομοκρατία από συνάνθρωπο σε συνάνθρωπο έτσι απλά γιατί μπορούσαν...

Το βιβλίο ξεκινά και τελειώνει με στιγμές της καθημερινότητας της Άννου και της οικογένειάς της,αλλά και της οικογένειας της Σάλμε τα μέλη της οποίας στις πρώτες σελίδες συλλαμβάνονται, ενώ στις τελευταίες πληροφορούμαστε την τραγική τους μοίρα.

Παράλληλα με τις περιπέτειες της κεντρικής ηρωίδας της Άννου παρακολουθούμε τα πάθη του εσθονικού λαού μέσα από μεμονωμένες ιστορίες όπως του ορφανού Μαρτ,της κας Παολίνας,του Τόομας,του Άχτο,της Έλι,κ.α.

Τα κεφάλαια έχουν ως επικεφαλίδα απλά έναν αριθμό.Ο πόνος που περιγράφεται δεν αφήνει περιθώρια για τίτλους.Ένας αριθμός μόνο σηματοδοτεί τα επεισόδια του πολέμου, αλλά και της ζωής της Άννου. Από το 1 ως το 47 παρακολουθούμε 47 διαφορετικές σκηνές σε διάστημα μίας πενταετίας περίπου από το 1945 ως το 1949.Αν και δεν αναφέρονται ξεκάθαρα χρονολογίες,εντούτοις υπάρχουν κάποιες σκόρπιες ενδείξεις,όπως η υπογραφή της συνθήκης Φινλανδίας – Ρωσίας όταν γνωρίστηκαν η Άννου με το Γιάρμο ή τα νέα από την εξόριστη Σάλμε στη Σιβηρία.

Με γλώσσα ψιθυριστή,ποιητική,χωρίς να κραυγάζει, η συγγραφέας καταφέρνει να μας συγκλονίσει. Παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα την αγωνιώδη προσπάθεια των κατοίκων της Εσθονίας και της πόλης του Τάλιν να επιβιώσουν και να αντιμετωπίσουν τη λαίλαπα του πολέμου και των πολλαπλών κατακτητών τους.

Η εναλλαγή αφήγησης και διαλόγου προσδίδει στο μυθιστόρημα ζωντάνια και παραστατικότητα.

Η αφήγηση της Άννου έρχεται σε αντιδιαστολή με εκείνη του Γιάρμο στα χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι την επανένωσή τους.Δύο παράλληλες αφηγήσεις,δύο κόσμοι,τόσο κοντινοί κι όμως τόσο διαφορετικοί. Παρακολουθούμε τους δύο ήρωες να προσπαθούν να συνεχίσουν τη ζωή τους,όμως η σφοδρότητα και η ένταση του έρωτά τους που γεννιέται στη δίνη του πολέμου δεν τους επιτρέπει κάτι τέτοιο.

Ο εμπλουτισμός της αφήγησης με ρώσικες,φινλανδικές,εσθονικές λέξεις προσθέτει αυθεντικότητα στο κείμενο.

Οι δευτερεύοντες ήρωες σκιαγραφούνται λεπτομερώς και αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα ανθρώπινων τύπων που την ώρα του κινδύνου αντιδρούν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους-άλλοι με γνώμονα το δικό τους συμφέρον κι άλλοι με ανιδιοτέλεια.

Η εξαιρετική φωτογραφία του εξωφύλλου με τα χιλιάδες κεριά – από την τελετή των κεριών της εξορίας στο Ταρτού,ξημερώματα 25ης Μαρτίου εις μνήμην των χιλιάδων θυμάτων του δεύτερου μαζικού εκτοπισμού (1949) σε σοβιετικά στρατόπεδα συγέντρωσης και χωριά εξορίας - δημιουργεί μια υποβλητική ατμόσφαιρα και φωτίζει την εφιαλτική νύχτα του κόσμου της Άννου αι του Γιάρμο.

Ένα μυθιστόρημα διαφορετικό!Δεν είναι το βιβλίο που θα σε ταξιδέψει ανέφελα, αλλά ένα βιβλίο που θα σε προβληματίσει,θα σε συναρπάσει,θα σε κάνει να αγωνιάς και να μετράς μαζί με τους ήρωες τις ώρες,τους μήνες,τα χρόνια ως την επανένωσή τους και ταυτόχρονα θα σε κάνει να αναρωτιέσαι αν έχουν ποτέ τελειωμό τα πάθη κι οι καημοί του κόσμου...Μη το χάσετε!!!