Ο Τομάζο Καζαμπόνα, διευθυντής του Τμήματος Ανθρωποκτονιών στη Βαλντέντσα, μια ήσυχη επαρχία της Τοσκάνης, καλείται να εξιχνιάσει μια σειρά από φόνους φαινομενικά ασύνδετους μεταξύ τους. Στο πλάι του θα έχει την Κριστίνα Βελισάριο, από το Κεντρικό Επιχειρησιακό Γραφείο της Ρώμης, μια γυναίκα με την οποία θα δημιουργηθεί ένα υφέρπον φλερτ, είναι στο χέρι τους όμως αν θα προχωρήσουν τα πράγματα περαιτέρω, ειδικά από τη στιγμή που χαμένος της υπόθεσης θα είναι ο παντρεμένος αστυνόμος. Ποιος είναι λοιπόν ο δολοφόνος και γιατί διαπράττει αυτά τα εγκλήματα; Ποια είναι η υπογραφή του και πού κρύβεται στους τόπους των εγκλημάτων; Ποιο το κίνητρο και πόσο μπροστά βρίσκεται από τους αστυνομικούς που ακολουθούν τα ίχνη του;

Οι «Πέντε μικρές αδικίες» είναι ένα αξιοπρεπέστατο αστυνομικό μυθιστόρημα, απλό στην αφήγησή του και ταυτόχρονα σύνθετο. Χωρίς πολλά ονόματα ή δευτερεύουσες ιστορίες, γεμάτο ανατροπές και εκπλήξεις, με μια ταχύτατη πλοκή που ανεβάζει ρυθμούς όσο πλησιάζουμε στο τέλος, είναι ένα βιβλίο που με απορρόφησε ολοκληρωτικά. Έχει όλα εκείνα ακριβώς τα χαρακτηριστικά που κερδίζουν τον αναγνώστη: προσφέρει σασπένς, γρίφους και κλιμάκωση. Το μυθιστόρημα είναι γεμάτο ολοζώντανους χαρακτήρες, με ρεαλιστικό παρελθόν και παρόν, με επαγγελματικές και προσωπικές σχέσεις που καταγράφονται με διεισδυτικότητα και εμπειρία και προσδίδουν αυθεντικότητα στην ατμόσφαιρα του βιβλίου.

Αυτό όμως που με έκανε να το ξεχωρίσω από τα παρόμοια whodunit ήταν η αντίληψη, ο τρόπος σκέψης και το βάθος αυτών ακριβώς των χαρακτήρων, καθώς και η παρατηρητικότητα του συγγραφέα στο περιβάλλον που έστησε, μιας και ο τρόπος σκέψης του και η δική του στάση ζωής περνάνε υποδόρια μέσα από το κείμενο, κάτι που κάνει τον αναγνώστη να σκεφτεί λίγο παραπάνω σε μια στιγμή που δεν το περιμένει. Για παράδειγμα, δε γίνεται να μη συμφωνήσω με τον ωραίο τρόπο που παραθέτει τις αντιλήψεις των ηλικιωμένων και των νέων πάνω στον έρωτα, σε μια ενδιαφέρουσα παράγραφο:

«Όταν είσαι νέος σκέφτεσαι ότι οι ευτυχισμένες μέρες είναι η φυσική συνέπεια του να είσαι μαζί με τον άλλον και, ως εκ τούτου, ότι διαρκούν για πάντα… Όταν περνούν τα χρόνια καταλαβαίνουμε ότι η ζωή είναι φτιαγμένη από στιγμές που έχουν αρχή και τέλος. Λάμψεις που εμπιστευτήκαμε στον χρόνο κι εκείνος τις σβήνει αδυσώπητα. Μαθαίνουμε να τις αναγνωρίζουμε και αναρωτιόμαστε πόσο θα κρατήσουν…Είναι ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε τη θλίψη που προκαλεί η συνειδητοποίηση ότι ήμαστε ευτυχισμένοι και δεν το ξέραμε» (σελ. 156-157).

Από τη διορατική πένα του συγγραφέα δεν ξέφυγε και το Διαδίκτυο αυτό καθαυτό, καθώς και οι τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει στον σημερινό αγώνα για γνώση και επιμόρφωση: «Το διαδίκτυο είναι τα ΜακΝτόναλντς της γνώσης, κάτι σαν φαστφουντάδικο. Ψάχνεις κάτι; Γράφεις δυο γραμμές, διαβάζεις δυο γραμμές και νομίζεις ότι έμαθες. Τι έμαθες, όμως, στην πραγματικότητα; Καταβρόχθισες μια μπουκιά φαγητού με ακαθόριστη γεύση και πέτυχες μια παροδική αίσθηση κορεσμού. Αλλά ποια ήταν τα συστατικά του; Δεν ξέρεις και δεν αναρωτιέσαι…Το διαδίκτυο σου παρέχει έννοιες γαρνιρισμένες…δεν σε μαθαίνει να μαγειρεύεις, να διαλέγεις τα υλικά, να επινοείς νέες συνταγές. Δεν σε μαθαίνει να σκέφτεσαι, να είσαι κριτικός, να αμφιβάλλεις, να επεξεργάζεσαι νέες γνώσεις» (σελ. 171-172).

Προς Θεού τέτοιες απόψεις ούτε πολλές είναι ούτε κουνάνε αυστηρά το δάχτυλο. Είναι απλώς μικρές οάσεις περίσκεψης σε μια φρενήρη καταδίωξη και αναζήτηση του serial killer που φαίνεται πως σκοτώνει ό,τι κινείται ενώ στην πραγματικότητα το κίνητρο θέλει περίσκεψη και, γιατί όχι, τύχη. Η συνεργασία του επιθεωρητή Καζαμπόνα με τον υφιστάμενό του, Μάσιμο Λουκέζε και με την Κριστίνα Βελισάριο είναι δυο διαφορετικοί πόλοι γύρω από τους οποίους ξετυλίγεται σταδιακά το νήμα της υπόθεσης.

Άραγε, ο συγγραφέας αγάπησε τους χαρακτήρες; Κλείνοντας το βιβλίο, ικανοποιημένος από το τέλος, διαπίστωσα ότι όλα τα πρόσωπα έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: τα όνειρα που είχαν πλάσει και η πραγματικότητα τα διέλυσε! Ο επιθεωρητής Καζαμπόνα, συνεπαρμένος από τους άντρες με στολές που στα παιδικά του χρόνια έμοιαζαν με σταρ του σινεμά και ήταν εκεί για να πολεμήσουν κατά της Καμόρα, θέλησε να γίνει αστυνομικός γιατί ένιωσε «σεβασμό και θαυμασμό, ανακατεμένο με φθόνο». Σήμερα: «…περνάω κι εγώ κάτω από τις ταινίες γιατί πρέπει να περάσω. Χωρίς ιδιαίτερο ενθουσιασμό…Δε βρίσκω πλέον τίποτα το συγκλονιστικό στην πάλη εναντια στο κακό» (σελ. 32). Ο ίδιος άνθρωπος είδε και το προσωπικό-οικογενειακό του όνειρο να καταρρέει όταν ο ίδιος του ο γιος, ο Αλεσάντρο, έμπλεξε πολύ βαθιά με τα ναρκωτικά ενώ με τη γυναίκα του, συν τω χρόνω, μιλάνε όλο και λιγότερο.

Στην ίδια κατηγορία ανήκει και ο Τζουζέπε Μποκούζο, που έγινε δικαστικός έχοντας ως μοναδικό στόχο να γίνει εισαγγελέας για να πολεμήσει το έγκλημα. Μόνο που στη δική του περίπτωση ο συγγραφέας είναι αμείλικτος: «Όταν ξύπνησε από το όνειρο, βρέθηκε, όπως και όλοι οι άλλοι πρώην φοιτητές της Νομικής που ήθελαν ν’ αλλάξουν τον κόσμο με όπλο τη δικαιοσύνη, καθισμένος πίσω από ένα γραφείο, σε ένα δωμάτιο πλημμυρισμένο με φακέλους. Χαρτιά, χαρτιά και πάλι χαρτιά…» (σελ. 104). Ακόμη και ο διοικητής του Καζαμπόνα τάχτηκε με πάθος κατά της μαφίας, θέλοντας να επιφέρει δικαιοσύνη στον κόσμο, «έδωσε μάχες που δεν έπρεπε να κερδίσει» όμως κι έτσι μετετάγη στην Τροχαία πριν ξεκινήσει να εργάζεται στο Ανθρωποκτονιών. Και αυτά είναι ελάχιστα από τα παραδείγματα προδοσίας που αναφύονται στο βιβλίο και δείχνουν μια διαφορετική οπτική γωνία για τα κίνητρα και το πάθος με το οποίο κινούνται πρωτεύοντες και δευτερεύοντες χαρακτήρες.

Οι «Πέντε μικρές αδικίες» είναι ένα συναρπαστικό αστυνομικό μυθιστόρημα, πιστό στους κανόνες της λογοτεχνίας αυτής ενώ ταυτόχρονα χαράζει ένα εντελώς δικό του μονοπάτι, παρατηρώντας τα πάντα στη σύγχρονη εποχή, αγκαλιάζοντας με πατρικότητα σχεδόν τους χαρακτήρες που ξεκίνησαν για αλλού και αλλού κατέληξαν, χωρίς παρ’ όλ’ αυτά η ψυχή τους να μη λαχταρά αυτό το ανέφικτο. Η φιλοσοφία και το σκεπτικό του συγγραφέα εμπλουτίζουν το κείμενο, χωρίς να το βαραίνουν ή να το κάνουν δύσκολο για τον αναγνώστη. Ένας κατά συρροήν δολοφόνος φέρνει κοντά ετερόκλητους ανθρώπους που έχουν κληθεί να κάνουν μια ετερόκλητη ως τότε ζωή συγκριτικά με τα όνειρά τους ενώ η υπόθεση λύνεται κομμάτι κομμάτι, χαρίζοντας μια συναρπαστική ανάγνωση.