Συνηφασμένο με το μηδέν που προηγείται της Γένεσης του κόσμου, το μαύρο λαμβάνει ενίοτε μια υποτιμητική χροιά. Εντούτοις, κατά την περίοδο της ιταλικής Αναγέννησης, όταν πρίγκιπες το υιοθετούν φορώντας μαύρα πολύτιμα ενδύματα, το μαύρο αστράφτει. Από πολύ νωρίς, το χρώμα αυτό βάζει σε δοκιμασία τη ζωγραφική και τη χαρακτική. Ορισμένοι ζωγράφοι υποκύπτουν στις πολλαπλές πτυχές της σαγήνης του:
Ο Βελάσκεθ, ο Ρέμπραντ, ο Γκόγια, ο Μανέ, ο Μαλέβιτς, ο Ματίς, ο Μισώ και, ασφαλώς, ο Σουλάζ...

Στη λογοτεχνία, στις αρχές του 19ου αιώνα, οι Ρομαντικοί, αφού έχουν τιμήσει δεόντως το πράσινο και το μπλε, στρέφονται στο μαύρο : η απελπισία μεγαλώνει, η νύχτα και το σκότος γίνονται το καταφύγιό της. Έχοντας επί μακρόν σημάνει το πένθος, σήμερα το μαύρο θεωρείται το πιο κομψό χρώμα : από την Κοκό Σανέλ ώς τον Κριστιάν Ντιόρ, η μόδα το εξυμνεί.

Σε αυτό το ταξίδι στη χώρα του μαύρου έχουμε συνοδούς τους Ησίοδο, Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, Σαίξπηρ, Μίλτον, Μπαρμπέ ντ’ Ωρεβιγύ, Μπαλζάκ, Μαρσέλ Προυστ, Βικτόρ Ουγκό, Γκαίτε, Μυσσέ, Νερβάλ, Μπωντλαίρ, Ρεμπώ, Ρ. Λ. Στήβενσον, Μαλλαρμέ, Τανιζάκι, Ρέυμοντ Τσάντλερ, Πωλ Βαλερύ, Μισέλ Τουρνιέ, Υβ Μπονφουά, Καντίνσκυ, Μισέλ Παστουρώ, Πασκάλ Κυνιάρ και πολλούς άλλους.