Με το βιβλίο του "Ο κατήγορος" ο Α. Ρόα Μπάστος μας οδηγεί σε ένα σύμπαν όπου ο έρωτας, γαλήνιος και διάφανος, καταστρέφεται απότομα από τις φρικαλεότητες που διαπράττονται στο όνομα της τάξης, της ηθικής και της τιμής. Η απόπειρα μιας δολοφονίας, μιας τυραννοκτονίας, αποτελεί το νήμα που διαπερνά την αφήγησή του Φελίξ Μοράλ, είτε ως απομνημονεύματα, είτε ως ύμνος στον έρωτα, είτε ως λιμπρέτο μιας όπερας παράλογης και αιματηρής.

Ο "Κατήγορος" που γεννήθηκε από τις στάχτες του αρχικού χειρογράφου που ο συγγραφέας έκαψε πριν από αρκετά χρόνια, έρχεται να ολοκληρώσει και να κλείσει την τριλογία του Ρόα Μπάστος σχετικά με το μονοθεϊσμό της εξουσίας, μιας ιστορικής διαδικασίας που θα μπορούσε να ορισθεί συνοπτικά ως "ο λαός, το απολυταρχικό κράτος, ο διανοούμενος".

Επιπλέον, όχι μόνο θέτει επί τάπητος την προβληματική σχετικά με τη δικτατορία, τον έρωτα και την κοινωνικοπολιτική ευθύνη του λογοτεχνικού έργου που παράγεται από απόσταση, στην εξορία, αλλά αναλύει και το ζήτημα της διάστασης της γραφής από την πραγματικότητα, της σκέψης από τη δράση, σε μια κοινωνία μοντέρνα που προορίζει τον συγγραφέα για μια θέση "μη οργανική", μια θέση ισόβιας εξορίας.