Στην παρούσα μονογραφία εξετάζονται συνολικά οι δικονομικοί μηχανισμοί ανεύρεσης της αλήθειας στην πολιτική δίκη. Συγκεκριμένα, αναλύονται τα ζητήματα της εμμάρτυρης απόδειξης, του βάρους απόδειξης, των ιατρικών εξετάσεων με τη μέθοδο DNA, της συντηρητικής απόδειξης, της επίδειξης εγγράφων, της δυνατότητας προσβολής ενός εγγράφου ως πλαστού, της λογοδοσίας, της αναψηλάφησης λόγω της χρήσης ψευδών αποδεικτικών μέσων και λόγω της ανεύρεσης νέου κρίσιμου εγγράφου, των αποδεικτικών συμβάσεων, της κατάχρησης δικαιώματος και του καθήκοντος αληθείας, τέλος, της τριτανακοπής λόγω κοινού δόλου ή συμπαιγνίας των διαδίκων. Γι’ αυτά τα θέματα, επιχειρείται η δογματική αποτίμησή τους, αλλά και η αξιολόγηση του πώς λειτουργούν εν τοις πράγμασι στην έννομη σχέση που είναι η δίκη.

Με δεδομένο ότι η δίκη δεν μπορεί παρά να στοχεύει στην ανεύρεση της αλήθειας και δη σε εύλογο σχετικά χρόνο, ένα πετυχημένο σύστημα απονομής δικαιοσύνης σε αστικές και εμπορικές διαφορές δεν μπορεί να επαφίεται μόνο σε μηχανισμούς ανεύρεσης της αλήθειας εκτός των ‘τειχών’ της δίκης. Η διεκπεραιωτική αξιολογικά ουδέτερη και χωρίς ενδο-διαδικαστικές ασφαλιστικές δικλείδες δίκη υπολαμβάνει το θεσμό της πολιτικής δίκης ως μία απλώς ιδιωτική υπόθεση σύγκρουσης συμφερόντων. Πάντως, θεωρείται ότι, παράμετροι δημοσίου συμφέροντος, αλλά και η επιτυχής προστασία των ιδιωτικών δικαιωμάτων επιτάσσουν, κατ’ εφαρμογή ακριβώς των αρχών και των μηχανισμών του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, την ουσιαστική αντιμετώπιση της αμφιβολίας και της στρεψοδικίας. Σε αυτά προστίθεται, προφανώς, ο κρίσιμος παράγοντας του χρόνου στην απονομή της δικαιοσύνης. Σε μία πολιτική δίκη που θα πρέπει να αποτελεί ένα ενιαίο πειθαρχημένο σύνολο πράξεων, η προβληματική του πως εντάσσονται και πως λειτουργούν στην πράξη οι δικονομικοί μηχανισμοί αντιμετώπισης της αμφιβολίας, του ψεύδους και, ευρύτερα, της στρεψοδικίας, βαίνει παράλληλα με τη διαρκή δικονομική νομοθετική αναζήτηση της επιτάχυνσης, αλλά και την ξεπερνάει. Πράγματι, η δίκαιη και ορθή απόφαση είναι, διαχρονικά, το ζητούμενο.