Τα κείμενα για την παράνοια και τις ψυχώσεις που φιλοξενούνται στον παρόντα τόμο, χρονικά καλύπτουν μία μεγάλη περίοδο, από το 1915 μέχρι το 1938. Στόχος του είναι να κατανοηθούν οι ασθένειες αυτές ψυχαναλυτικά. Για τον Φρόιντ κατανόηση σημαίνει να αντιληφθούμε τους ιδιαίτερους ψυχικούς μηχανισμούς γένεσής τους, τα αίτια που τις προκάλεσαν, την πορεία τους μέσα στο χρόνο, και τελικά να τις συνδέσουμε με στοιχεία του παρελθόντος που υπήρξαν συγκρουσιακά γι\' αυτές. Μέσα από το στοχασμό του, η παράνοια και η ψύχωση παύουν να είναι μία terra incognita.
Επίσης, σημαντική στη φροϋδική μελέτη είναι η αναζήτηση των σχέσεων ανάμεσα στην κανονικότητα, τις νευρώσεις και τις ναρκισσιστικές παθήσεις. Συνεχώς επανέρχεται στην εύθραυστη αυτονομία του φυσιολογικού. Ο προσδιορισμός των εκλεκτικών συναφειών και της διαλεκτικής μεταξύ του "υγιούς" και του "παθολογικού", είναι ένα αίτημα που αναδεικνύεται στα παρόντα κείμενα.