Mόνο τα μάτια μένουν, Μαρία Ρουσάκη, εκδόσεις ΨυχογιόςΗ Μαρία Ρουσάκη στο πρωτόλειό της, στο πρώτο της μυθιστόρημα για ενήλικες, μας παρουσιάζει τη ζωή του Περικλή Καλαμάνου, ενός άντρα που απ’ τη στιγμή που γεννήθηκε γνώρισε τη δύσκολη πλευρά της ζωής, όμως δεν παρεξέκλινε ποτέ από τον στόχο του· που δεν ήταν άλλος από την πραγματοποίηση των ονείρων του. Με όποιο κόστος. Και αυτό είναι, θαρρώ, και το μήνυμα που θέλει να περάσει η συγγραφέας μέσα από την ιστορία της. Όσες δυσκολίες κι αν μας τύχουν στη ζωή, όσα κι αν είναι γραμμένα από τη Μοίρα ή όσα η τύχη μάς φέρει στο διάβα μας, εμείς δεν πρέπει να πτοηθούμε και να το βάλουμε κάτω. Αντίθετα, πρέπει να πολεμήσουμε με νύχια και με δόντια και να παλέψουμε για τα όνειρά μας. «Κάποια πράγματα είναι γραφτό να λησμονούνται – όπως οι πονεμένες αλήθειες, όπως οι στάχτες των γκρεμισμένων ονείρων. Όμως όλα όσα είναι καταγραμμένα στην ψυχή ακτινοβολούν από μέσα απ’ τα μάτια. Όλα εντέλει εκεί, στα μάτια μένουν», γράφει η Ρουσάκη και αυτό είναι το απαύγασμα όλων όσων θέλει να κοινωνήσει στον αναγνώστη μέσα από την εξέλιξη της μυθοπλασίας της.Με γραφή απλή γεμάτη φρεσκάδα και ρυθμό κλιμακούμενο, άλλοτε αργό, ειδικά στην αρχή όπου περιγράφονται τα δύσκολα παιδικά χρόνια του Περικλή και στη συνέχεια πιο γρήγορο και γεμάτο ένταση από το σημείο που η ιστορία συνεχίζεται στην Αμερική, η Ρουσάκη σαν σε ταινία με κινηματογραφική αφήγηση μας βάζει στο μικρόκοσμο του Περικλή σε αντίστιξη πάντα και αντιπαραβολή με τον κόσμο και τις κοινωνίες που εξελίσσονται. Είναι σαν οι δύο κόσμοι να εξελίσσονται παράλληλα και αυτό είναι ένα γοητευτικό κομμάτι που τεχνηέντως εγκυβωτίζει η Ρουσάκη στον κορμό της αφήγησης.Ο Περικλής λοιπόν έχει να αντιπαλέψει την ορφάνια μια και χάνεται η μάνα του στη γέννα του δεύτερου παιδιού και θεωρείται κακός οιωνός να πεθαίνει η μάνα με ανάποδο παιδί στα σπλάχνα κατά τα πρότυπα της τοπικής κοινωνίας. Μεγαλώνει χωρίς στοργή και αγάπη και στα δεκαοκτώ του αποφασίζει να πάει στην Καλαμάτα και να γίνει μεγαλέμπορος. Εκεί αντικρίζει για πρώτη φορά τον έρωτα στα μάτια της Γιασεμής. Δεν έχει υπολογίσει όμως τον πόλεμο που χτυπάει την πόρτα της Ελλάδας. Από το Μέτωπο θα βρεθεί στη γερμανοκρατούμενη Θεσσαλονίκη φρουρός και προστάτης μιας εβραϊκής καταγωγής οικογένειας. Όταν οι γονείς θα συλληφθούν από τους Γερμανούς, η μοίρα και η ζωή η ίδια θα δέσει με αιώνιους όρκους αγάπης και στήριξης τον Περικλή και την κόρη της οικογένειας, την Αλιάννα. Η συγγραφέας επίσης περιγράφει με σαφήνεια τις τοπικές κοινωνίες της εκάστοτε εποχής, την ηθογραφία τους και κινείται με άνεση στο χωροχρόνο.Εξαιρετικά λυρικές και όπως πρέπει να δοθούν οι περιγραφές για το σκηνικό του πολέμου και των φρικαλεοτήτων που επέφερε, όπως και η σκιαγράφηση του εσωτερικού κόσμου και των σκέψεων των ηρώων. Όλα αυτά είναι θαρρείς κεντημένα με κάποια φιλοσοφικά σχόλια, τον φιλοσοφικό στοχασμό της συγγραφέως που μας κάνει να καταλάβουμε πως το έργο της είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό αφήγημα.Φανερή είναι επίσης η ιστορική έρευνα που έχει κάνει τόσο για την περίοδο του πολέμου όσο και για τη ζωή μετά τον πόλεμο στην Αμερική. Εκεί θα βρεθούν οι ήρωες προσπαθώντας να ξαναστήσουν τη ζωή τους απ’ την αρχή και να ζήσουν το Μεγάλο Όνειρο. Θίγονται το μεγάλο θέμα της μετανάστευσης, της βαθιάς αγάπης, του παιδικού έρωτα που μένει χαραγμένος στη μνήμη και η νοσταλγία για την πατρίδα. Εκεί που κοντεύουν να προσεγγίσουν το όνειρο, όλα θα γκρεμιστούν και πάλι. Στο σημείο αυτό επανέρχεται στο προσκήνιο η Γιασεμή και ο Περικλής προσκολλάται στην ανάμνηση ενός ονείρου που προσπαθεί να αναβιώσει. Ένα ντόμινο δυσκολιών θα τον κλονίσει. Θα μείνει προσκολλημένος στο παρελθόν και στην ουτοπία του ή θα ακολουθήσει τη μόνη σταθερότητα που υπάρχει στη ζωή του; Γιατί η ζωή οφείλει να μας πηγαίνει μόνο μπροστά και ποτέ πίσω.Η πρώτη συγγραφική προσπάθεια της συγγραφέως προoιωνίζεται ένα λαμπρό μέλλον στα συγγραφικά δρώμενα.

Εφτασε στο τελος του και αυτο το ταξιδι... Με πηρε λιγο περισσοτερο απο καποια αλλα... Ηταν μια ωραια ιστορια η οποια δεν με τραβηξε 100%,δεν ειναι αυτο που λεμε δεν μπορουσα να το αφησω απο τα χερια μου...Ενα καλο βιβλιο!

1920, Αφροδίσια Μεσσηνίας, δύσκολες εποχές και δύσκολοι τόποι. Ο Περικλής Καλαμάνος έρχεται στον κόσμο διακινδυνεύοντας τη ζωή της μητέρας του, μια γυναίκα που αγάπησε τον άντρα της αλλά μετά τη γέννα όπου αγγελοκρούστηκε του απαγόρεψε να την ξαναγγίξει. Ο Περικλής γίνεται σημαντικός έμπορος στην περιοχή αλλά ο πόλεμος, η Γιασεμή και η μοίρα θα του αλλάξουν για πάντα τα σχέδια.

Η Μαρία Ρουσάκη έχει ήδη γράψει τρία μυθιστορήματα για παιδιά και τώρα ήρθε η ώρα να χαρίσει το ταλέντο της και στους ενήλικες. Σε γενικές γραμμές έμεινα αρκετά ικανοποιημένος: καλοδουλεμένη ιστορία, ωραίο λεξιλόγιο, ζωντανές σκηνές, σωστοί διάλογοι, καλή ψυχογράφηση χαρακτήρων κλπ. Ένιωσα έντονα την κάθε αδικία, μίσος, αγωνία, ευτυχία, χαρά, πόνο που περιγραφόταν στο μυθιστόρημα. Μου άρεσαν πολύ του κύκλου τα γυρίσματα και το ταξίδι στη ζωή που έκανε ο Περικλής, μόνο και μόνο για να βιώσει καταστάσεις που είχαν ζήσει οι γονείς του νωρίτερα ή για να ξανανιώσει πράγματα που είχαν εξαλειφθεί λόγω των γεγονότων. Επίσης μου άρεσε που στην αρχή κάποιων κεφαλαίων έμπαιναν ευσύνοπτα σε μια μικρή παράγραφο σημαντικά ιστορικά γεγονότα ώστε να ενταχθούμε καλύτερα στην εποχή της αφήγησης χωρίς ούτε η ροή να ανακόπτεται ούτε πολλές πληροφορίες να δίνονται.

Μόνο που δεν μπόρεσα να βρω έναν συνεκτικό δεσμό μεταξύ των περιστατικών που διάλεξε να μας αφηγηθεί η συγγραφέας. Ο Περικλής ξεκινάει από έμπορος στην Καλαμάτα, γνωρίζει ανθρώπους και οικογένειες που τον οδηγούν αλλού κι από κει αλλού με τελικό προορισμό την Αμερική, όπου κλείνει ο κύκλος μιας και ξαναβλέπει τη Γιασεμή, την οποία είχε ερωτευτεί και χάσει την ίδια στιγμή πολλά χρόνια πριν. Γιατί διάβασα λοιπόν αυτήν την ιστορία; Τι είχε στο μυαλό του ο πρωταγωνιστής; Ποιο το ηθικό δίδαγμα από όλες αυτές τις περιπέτειες; Συνήθως οι χαρακτήρες έχουν ένα κίνητρο, έναν σκοπό για να μας αφηγηθούν την ιστορία και μια συνέχεια-συνέπεια. Εδώ ο κεντρικός ήρωας πάει από δω, μετά από κει. Από την άλλη, σκέφτηκα μήπως αυτή ακριβώς είναι η μαγεία του βιβλίου, ότι επιφανειακά μεν ο Περικλής κινείται όπου φυσάει η μοίρα, από την άλλη η συγγραφέας υποδόρια μας δείχνει πόσα πράγματα μπορούν να αλλάξουν στη ζωή κάποιου και να μην αλλοιωθεί σαν άνθρωπος, ή πόσες παραξενιές έχει η μοίρα και πόσες αλλαγές επιφέρει που τελικά μόνο «τα μάτια μένουν». Και μόνο γι’ αυτόν τον προβληματισμό αποδίδω τα εύσημα στη Μαρία Ρουσάκη!

Μια βαλίτσα όνειρα και σχέδια λοιπόν, που στην πορεία της ζωής αδειάζουν ένα ένα, ένα διαφορετικό μυθιστόρημα, με προσωπικό ύφος που ξεχωρίζει από την πρώτη σελίδα και δείχνει ότι η συγγραφέας μπορεί να γράψει και για ενήλικες και μάλιστα με πολύ δυνατό τρόπο!