Η Ευρώπη βρίσκεται σε φάση μετάβασης εν μέσω πολυδιάστατων προκλήσεων, τις οποίες δείχνει προσώρας ανέτοιμη να διαχειριστεί αποτελεσματικά. Οι φυγόκεντρες τάσεις, η κλίση προς τον εθνικό απομονωτισμό, ή έλλειψη αλληλεγγύης σε κομβικά ζητήματα και η ενίσχυση λαϊκίστικων δυνάμεων δημιουργούν νέα δεδομένα. Η πολιτική και οικονομική απόκλιση μεταξύ των κρατών μελών αλλά και σε επίπεδο κοινωνιών (με υπαρκτό τον κίνδυνο επικράτησης εθνικών στερεοτύπων) κλονίζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, τουλάχιστον στη μορφή που το γνωρίσαμε τα τελευταία χρόνια.

Παρά τη θεσμική εμβάθυνση που επιτεύχθηκε θεωρητικά με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, πολλές αποφάσεις εξακολουθούν να λαμβάνονται σε κλειστά μπλοκ, ενώ η "φωνή" των Ευρωπαίων πολιτών φαίνεται να εξαντλείται στο συχνά πολυδιασπασμένο Ευρωκοινοβούλιο. Αυτό επιτείνει το αίσθημα αποξένωσης των Βρυξελλών από την κοινωνία πολιτών. Είναι σαφές πως το σημερινό μοντέλο της Ευρώπης δεν «αρέσει», καθώς, επίσης, πως το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κλονίζεται εκ των έσω με αφορμή πιέσεις και προκλήσεις που προέρχονται απέξω.

Αναντίρρητα, λοιπόν, το ΚΕΠΠ, θέτοντας το εξαιρετικά επίκαιρο δίλημμα αν κινούμαστε στον δρόμο της οπισθοδρόμησης ή της προόδου, προσφέροντας βήμα σε υψηλού επιπέδου ομιλητές, συμβάλλει στη δημόσια ευρωπαϊκή συζήτηση γύρω από τα φλέγοντα ζητήματα που ταλανίζουν την Ευρώπη μέσα από την έκδοση των πρακτικών του Συνεδρίου του.