Το βιβλίο «Στο πίσω κάθισμα» είναι ένα καλοδουλεμένο αστυνομικό μυθιστόρημα με δεμένη πλοκή που διαδραματίζεται στην Αθήνα της κρίσης. Η συγγραφέας μέσα στις σελίδες του, πέρα από την αστυνομική ιστορία που έχει πλέξει, θίγει και κοινωνικά θέματα που ταλανίζουν τους Έλληνες τα τελευταία χρόνια. Χωρίς να ξεφεύγει φυσικά από τον κεντρικό πυρήνα του βιβλίου που είναι το αστυνομικό.

Κεντρικός ήρωας είναι ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος που συστήνεται στο αναγνωστικό κοινό μέσα από το «Στο πίσω κάθισμα». Το πρώτο βιβλίο της Τριλογίας της Αθήνας. Στοιχείο που αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου και μας προϊδεάζει ότι θα υπάρξει και συνέχεια.

Όταν ένας διάσημος σκηνοθέτης, ο Άρις Δόξας, βρίσκεται άγρια δολοφονημένος στο υπόγειο του Θεάτρου Πλάκας ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος και οι συνεργάτες του θα κληθούν να διαλευκάνουν την υπόθεση. Μια υπόθεση που θα απασχολήσει ιδιαίτερα την κοινή γνώμη. Παλεύοντας να ανακαλύψουν στοιχεία για τον θάνατο του σκηνοθέτη θα αντιληφθούν ότι πρέπει να αναζητήσουν τα αίτια της στο παρελθόν του Δόξα. Ένα σκοτεινό παρελθόν που θα ξετυλίξει ένα κουβάρι κοινών μυστικών, συγκάλυψης και βίας στην καρδιά της Αθήνας.

Παράλληλα ο αστυνόμος Κόκκινος θα έχει να αντιμετωπίσει και τη σύλληψη του γιου του με κατηγορίες για ασέλγεια ανηλίκου που θα τον αναγκάσουν να κάνει βουτιά στο δικό του οικογενειακό παρελθόν και να έρθει αντιμέτωπος με τα δικά του φαντάσματα. Με τον ίδιο του εαυτό που όπως φαίνεται προσπαθεί να αποφύγει.

Ο χρόνος πιέζει, τα στόματα είναι κλειστά, τα στοιχεία φαντάζουν άπιαστα και τελικά τίποτα δεν είναι απλό για όσους βρέθηκαν στο πίσω κάθισμα. Στην Αθήνα του παρελθόντος αλλά και του σήμερα τα εγκλήματα της διπλανής πόρτας μας κάνουν να κλείνουμε τα μάτια μας, να μη θέλουμε να δούμε την σκληρή αλήθεια, να μη θέλουμε να παραδεχτούμε ότι αυτά συμβαίνουν ακόμα και στις καλύτερες οικογένειες, να μη θέλουμε να βρεθούμε αντιμέτωποι κι εμείς με την οργή τους.

Στην Αθήνα της κρίσης και των νέων δεδομένων που ζούμε πολλά δεν μας αρέσουν αλλά τα προτιμάμε από το τίποτα. Τον τελευταίο καιρό έχουμε μάθει να βλέπουμε έτσι τα πράγματα. Δεν είναι καλοί οι μισθοί αλλά είναι καλύτεροι από το τίποτα. Δεν είναι καλό που τα πάντα υπολειτουργούν αλλά είναι καλύτερο από το τίποτα. Δεν είναι καλό που δεν μιλάει κανείς αλλά είναι καλύτερο από το τίποτα. Δεν είναι καλό που όλα καταρρέουν αλλά είναι καλύτερο από το τίποτα.

Σε μια κοινωνία όπου όλοι είναι ένοχοι κάποιοι θα πληρώσουν το τίμημα.

Η γραφή της Ευτυχίας Γιαννάκη είναι γλαφυρή και σχετικά ήπια παρόλο που καυτηριάζει θέματα της εποχής που διανύουμε και μας αντιπροσωπεύουν λίγο πολύ όλους μας. Μας ταξιδεύει στα σοκάκια της Πλάκας και στις γειτονιές της Δραπετσώνας, στα σκοτεινά σημεία της πόλης όταν δύει ο ήλιος αλλά και στην λαμπρότητα της κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η Γιαννάκη δεν αποκαλύπτει εύκολα τα πάντα στους αναγνώστες, κρατάει την αγωνία κορυφωμένη μέχρι την τελευταία στιγμή και αυτό είναι ένα στοιχείο που αναμφίβολα χαρακτηρίζει τα καλά αστυνομικά μυθιστορήματα.

Καλή γραφή όχι με υπερβολές και ανέξοδους συναισθηματισμούς, φαίνεται να είναι πολύ καλά δουλεμένο και δομημένο. Αυτά βέβαια τα στοιχεία δεν επαρκούν για τον απαιτητικό κόσμο του αστυνομικού μυθιστορήματος. Άνευρο, χωρίς ανατροπές και απρόβλεπτες καταστάσεις. Κανένας χαρακτήρας δεν εξιτάρει όπως γίνεται συνήθως. Ο μεν Κόκκινος σαν χτίσιμο ήθελε περισσότερη προσπάθεια ο δε κακός(κακή) της ιστορίας δεν μας παίρνει μαζί του για τα κίνητρα και την εκδίκηση. Άσκοπη και αδικαιολόγητη από την ιστορία (δεν έβγαλε πουθενά, ούτε βοήθησε την πλοκή ή την κατανόηση του Κόκκινου ως πατέρα) η έμπνευση με τον ομοφυλόφιλο και βιαστή γιο. Και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες (ρακοσυλλέκτης, θείες, ανηψιός, συνάδελφοι του αστυνόμου, δημοσιογράφοι) απλά φαίνονται στην ιστορία, δεν προχωράει καμία παράλληλη δική τους ιστορία. Αρκετά καλή πρώτη προσπάθεια από μια ταλαντούχα συγγραφέα που δείχνει να ψάχνεται ακόμα σε λάθος μονοπάτι. Ένα κοινωνικό μυθιστόρημα θα της ταίριαζε περισσότερο. Ελπίζω τα άλλα δύο της τριλογίας να με διαψεύσουν.

Ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος καλείται να διαλευκάνει τη δολοφονία ενός διάσημου, λίγο διαφορετικού στη σκηνοθετική ματιά, ανθρώπου που βρέθηκε νεκρός στο καμαρίνι του θεάτρου του. Μέσα από αυτήν την ιστορία ξεδιπλώνονται οι σκοτεινές γωνίες της Αθήνας και οι καταθλιπτικοί χαρακτήρες που κατοικούν σε αυτήν την πόλη.

Το μυθιστόρημα είναι μια καλή προσπάθεια της συγγραφέως να γράψει αστυνομικής υφής κείμενο, το γεγονός όμως ότι η ιστορία ξεδιπλώνεται από ανάκριση σε ανάκριση, οπότε το εκάστοτε στοιχείο που θα οδηγήσει παρακάτω την ιστορία προκύπτει είτε μέσα από τις κατάλληλες ερωτήσεις είτε μέσα από προσωπικές έρευνες του αστυνόμου, δεν κατάφερε να μου εξάψει ένοτνα το ενδιαφέρον. Δεν υπάρχουν ανατροπές και εκπλήξεις, μιας και ο σκελετός του βιβλίου είναι ο εξής: δολοφονία, ανακρίσεις, εμφάνιση σημαντικών προσώπων, κάποια στιγμή κάποιος λυγίζει και λέει κάποια πράγματα παραπάνω, ο ένοχος αρχίζει να αχνοφαίνεται ώσπου στο τέλος να αποδοθεί η πλήρης ταυτότητα και να επεξηγηθούν επαρκώς τα κίνητρα του εγκλήματος. Αν θα συλληφθεί ή πώς θα ολοκληρωθεί το μυθιστόρημα, αυτό το αφήνω στον αναγνώστη να το ανακαλύψει μόνος του.

Ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος δε με κέρδισε καθόλου. Μου φάνηκε σχεδόν ανεδαφικός και σαθρός. Είναι ένας άντρας σαρανταπεντάρης, αφοσιωμένος στη δουλειά του, με αποτέλεσμα να αγνοήσει την οικογένειά του. Η γυναίκα του του έχει δώσει διαζύγιο εδώ και πάρα πολλά χρόνια ενώ ο ίδιος δεν έχει προσπαθήσει ούτε μία φορά να δει τον γιο του, που πλέον είναι 20 ετών παλικάρι. Την ώρα που ξεκινάει η ιστορία του βιβλίου, ο γιος του αστυνόμου συλλαμβάνεται για αποπλάνηση ανηλίκου, μιας και συνήψε σχέση με 17χρονο φοιτητή, χωρίς να γνωρίζει την ηλικία του. Η αποκάλυψη ότι είναι ομοφυλόφιλος και ταυτόχρονα ότι συνελήφθη γκρεμίζει τον κόσμο της μητέρας του και κλονίζει ελάχιστα του πατέρα του. Ο Κόκκινος ουσιαστικά γυρίζει την πλάτη του στο ίδιο του το παιδί, ειδικά τώρα που τον χρειάζεται, κι ας ξέρει πόσο δύσκολα περνάνε στη φυλακή όποιοι είναι συγγενείς αστυνομικών και αφοσιώνεται ψυχή τε και σώματι στην υπόθεσή του. Αυτό θα ήταν αποδεκτό, εφόσον στο τέλος του βιβλίου ο Κόκκινος έπαιρνε το μάθημά του και άλλαζε γνώμη, όμως η μεταστροφή του δεν είναι απότοκη ριζικών αλλαγών ή εξελίξεων και καθόλου πλήρης. Δε με έπεισε καθόλου η κοσμοθεωρία του: «Όχι, ο Χάρης δεν θα το έπαιρνε πάνω του αυτή τη φορά. Δεν ήθελε να κάνει οτιδήποτε για αυτήν την υπόθεση. Δεν θα του φόρτωναν έναν ακόμη αδύναμο που απαιτούσε να αλλάξει τον κόσμο για χάρη του, ακόμη κι αν αυτός ο αδύναμος ήταν ο γιος του» (σελ. 213).

Οι υπόλοιποι ήρωες του βιβλίου αντικατοπτρίζουν γνωστούς, οικείους ανθρώπους της καθημερινότητας μιας πόλης που γκριζάρει κάθε μέρα και πιο πολύ. Η δράση εκτυλίσσεται στη Δραπετσώνα, στην Κυψέλη, στην Πλάκα και αλλού. Κρυψίνοες γριές, αδίστακτοι δημοσιογράφοι που κάνουν τον φίλο, δυναμικές γυναίκες που νοιάζονται να λύσουν σωστά την υπόθεση, ανώτεροι που επιπλήττουν για την κωλυσιεργία, παράλυτες πρώην υπηρέτριες που τις βιάζουν τα αφεντικά τους, νοητικά καθυστερημένα παιδιά που προτιμούν να τα φυλακίσουν στους τέσσερις τοίχους παρά να τα βοηθήσουν από ιατρικής και φαρμακευτικής άποψης. Και όλα αυτά δοσμένα με μια «μαύρη», κατηφή περιγραφή, με «απαισιόδοξες» (που εμένα μου άρεσαν, γιατί λατρεύω αυτό το στυλ σε ένα βιβλίο) και διαχρονικές παρατηρήσεις. Η σχέση του Κόκκινου με τη γυναίκα του αποδομείται σε μία και μόνο φράση: «Πέρα από τη βιασύνη τους να γίνουν γονείς, δεν υπήρχε κάποιο άλλο κοινό σημείο αναφοράς» (σελ. 91). Ούτε η Αθήνα μένει αλώβητη: «Μια καθημερινότητα γεμάτη μικρές επιτυχίες για κάποιον που προφταίνει ανοιχτούς τους δρόμους πριν από μια πορεία, που αποφεύγει τις ακαθαρσίες ενός σκύλου στο πεζόδρόμιο, που βρίσκει να παρκάρει στο κέντρο» (σελ. 117).

Το βιβλίο «Στο πίσω κάθισμα» είναι ένα καλό κείμενο από περιγραφικής άποψης, με ενδελεχείς παρατηρήσεις πάνω στην ανθρώπινη φύση και τον κοινωνικό ιστό μιας πόλης, δεν έχει όμως ένταση και ανατροπές που χρειάζεται ένα αστυνομικό μυθιστόρημα για να το αγαπήσω λίγο παραπάνω. Ίσως επειδή είναι το 1ο της τριλογίας, όπως ανακοίνωσε η συγγραφέας, στα επόμενα να υπάρξουν τα στοιχεία που δε βρήκα εδώ.