Το βιβλίο "Η λειτουργία του οργασμού" αποτελεί τον πρώτο τόμο του δίτομου έργου με τίτλο "Η ανακάλυψη της οργόνης", ενώ ο δεύτερος τόμος που θα ακολουθήσει, με τίτλο "Η βιοπάθεια του καρκίνου", περιέχει τα πειράματα φυσικής και βιολογίας που αποδεικνύουν την ύπαρξη της οργόνης και τη σχέση της με την ασθένεια του καρκίνου.

Η παρούσα ελληνική έκδοση αποτελεί πιστή μετάφραση του πρωτοτύπου γερμανικού κειμένου (συμπεριλαμβανομένων των διορθώσεων του Ράιχ) και ελεγμένη από το Καταπίστευμα Νηπίων Βίλχελμ Ράιχ το οποίο έχει την παγκόσμια εποπτεία της έκδοσης των βιβλίων του Ράιχ. Δεν είναι επιλεκτική, όπως η πρώτη ελληνική έκδοση της δεκαετίας του 1970, η οποία συνοδευόταν από τα αυθαίρετα σχόλια του μεταφραστή που απηχούσαν της προσωπικές του απόψεις και αντιμάχονταν τον συγγραφέα. Είναι επιστημονικά επιμελημένη ώστε να αποδίδονται σωστά οι τεχνικοί όροι της οργονομίας και σε αρμονική αντιστοίχιση με το νοηματικό τους περιεχόμενο, σε αντίθεση με τη δεύτερη έκδοση των αρχών της δεκαετίας του 1980 η οποία, ενώ ήταν πλήρης, υστερούσε όχι μόνο σε μεταφραστική ακρίβεια αλλά και σε απόδοση όρων.

Στον παρόντα τόμο, ο Ράιχ περιγράφει την επιστημονική του πορεία στην ψυχανάλυση, τις θεωρητικές και πρακτικές διαφορές τής δικής του προσέγγισης από τις τότε επικρατούσες τάσεις της και την ανακάλυψη ενός καινοτόμου τρόπου διεξαγωγής της ψυχοθεραπείας. Εγκαταλείποντας τον παραδοσιακό τρόπο του καναπέ, μετακίνησε την καρέκλα του βλέποντας καταπρόσωπο τον ασθενή, παρατήρησε τον τρόπο με τον οποίο αμυνόταν στη θεραπεία και τον χρησιμοποίησε για την κινητοποίηση των καταπιεσμένων συγκινήσεων.

Κυρίως όμως συνειδητοποίησε τον κεφαλαιώδη ρόλο που παίζει η δια του οργασμού εκφόρτιση της ψυχικής ενέργειας στην υγεία του ανθρώπου, καθιστώντας αυτή την παρατήρηση κεντρικό άξονα της προσέγγισής του. Οι αντιδράσεις των ασθενών του στις πανίσχυρες συγκινήσεις που αναμοχλεύονταν με τη μέθοδό του, οδήγησαν τον Ράιχ να συσχετίσει τις ψυχολογικές αντιδράσεις του ανθρώπου με τη φυσιολογία του οργανισμού και να ανακαλύψει την ύπαρξη στενής σύνδεσης των συγκινήσεων με τη δράση του αυτόνομου νευρικού συστήματος, αποκαλύπτοντας έτσι μια ψυχοσωματική αλληλεπίδραση που εξηγεί πολλές από τις συνηθισμένες παθήσεις του σύγχρονου ανθρώπου.
Στην αρχή του βιβλίου, ο Ράιχ περιγράφει την κατάσταση της βιολογίας και της σεξολογίας στην εποχή του Φρόιντ, αναφέρεται στα κενά της θεωρίας της σεξουαλικότητας και της ψυχολογία στην εποχή του μεσοπολέμου και στη συνέχεια αρχίζει να ξεδιπλώνει το νήμα των ερευνών που τον οδήγησε πρώτα στη διατύπωση της θεωρίας του οργασμού, και κατόπιν στην εδραίωση μιας ειδικής ψυχοθεραπευτικής τεχνικής την οποία ονόμασε "χαρακτηρανάλυση". Συνέδεσε το πρόβλημα της σεξουαλικής δυστυχίας των μαζών με τα μεγάλα κοινωνικά ζητήματα της εποχής και ανακάλυψε την κοινωνική προέλευση της σεξουαλικής καταπίεσης, διεισδύοντας και στο ζήτημα του φασισμού που εκείνη την εποχή εξαπλωνόταν στην Ευρώπη. Η περαιτέρω διερεύνηση αυτών των προβλημάτων τον οδήγησε στη σύνδεση του ψυχισμού του ανθρώπου με το αυτόνομο νευρικό (νευροφυτικό) σύστημα, εδραιώνοντας έτσι τη βιολογική βάση της ψυχολογίας. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η διατύπωση του κανόνα του οργασμού, η διαπίστωση του ρόλου που παίζει το αντανακλαστικό του οργασμού στην υγεία του ανθρώπου και η βελτίωση της τεχνικής του που ονομάζεται πλέον "χαρακτηραναλυτική νευροφυτοθεραπεία". Το βιβλίο ολοκληρώνεται με τα πρώτα βιοηλεκτρικά πειράματα που αποδεικνύουν την ψυχοσωματική σχέση συναισθημάτων και βιοηλεκτρικών ρευμάτων του.