Δείτε επίσης και στο https://chillandreadblog.wordpress.com/2016/08/12/kalligrafos-maria-xulouri/

Το Νιόφυτο ολισθαίνει. Λίγο μετά την άφιξη των Ραγκουδαίων, των πρώην αυτοεξόριστων λόγω εγκλημάτων και πράξεων, το χωριό χάνεται στο βάθος της αβύσσου. Οι κάτοικοι, όσοι απόμειναν και γλύτωσαν από το χαμό, θα μεταφέρουν το καινούριο χωριό στη θάλασσα και από βουνίσιοι θα γίνουν θαλασσινοί. Το Νιόφυτο δεν θα είναι πια ορεινό, αλλά παραθαλάσσιο με τους τουρίστες του, τα ενοικιαζόμενά του, του Γιουγκοσλάβους πριν τον πόλεμο, τους Άγγλους και τους Γερμανούς, τους Τσέχους και τους Έλληνες κι από όλα τα καλά τους.

Το Νιόφυτο ολισθαίνει. Και μαζί του ολισθαίνει και ο κόσμος του. Το φανταστικό ενώνεται με το πραγματικό με τον πιο απλό και φυσικό τρόπο μέσα από τη γραφή της Μαρίας Ξυλούρη που μας δείχνει ξεκάθαρα πως ο μαγικός ρεαλισμός έχει υποταχθεί στην πένα της. Ο "καλλιγράφος" είναι ένα καλογραμμένο βιβλίο που προσκαλεί τον αναγνώστη να πιστέψει στη μαγεία του και να ψάχνει στους ναυτικούς χάρτες για το νησί που αλλάζει συντεταγμένες και στους άτλαντες για το βουνό με το βυθισμένο χωριό. Μα και στους ουρανούς για την καρακάξα και στις αυλές για το γαλάζιο βότσαλο. Ο αναγνώστης γίνεται μέρος της ιστορίας. Του θυμίζει τα παιδικά του χρόνια μα και τα τωρινά. Και όλα μαζί μπερδεύονται μες στο μυαλό του και νομίζει πως ξέρει για ποιο μέρος μιλά το βιβλίο.

Όχι. Το Νιόφυτο δεν υπάρχει. Δεν υπήρξε παρά μόνο στο νου της Ξυλούρη και τώρα και στο δικό μας. Και στο δικό του. Και στο δικό σου. Και θα υπάρχει για καιρό όπως και ο Αδαμάντιος Ραγκούδης, όπως και ο πατέρας του, όπως και ο παππούς του ο Λουκάς Ραγκούδης, ο άνθρωπος που φόρτωσε με κρίματα την οικογένεια και μόλυνε το αίμα. Όπως η καρακάξα και τα πουλιά και οι τουρίστες και τα θύματα.

Ένα πράγμα ήταν λιγάκι ξένο στο όλο βιβλίο. Ο ήρωάς του ήταν το ίδιο το Νιόφυτο, άντε και οι Ραγκουδαίοι. Λίγο τα χάσαμαμε σε κάποια φάση και τα δυο, πήγε να φύγει η ιστορία για κάπου αλλού. Όπως ολίσθησε το Νιόφυτο, ολίσθησε κι ο λόγος. Μα λίγο πριν το τέλος, επανήλθαν και πήραν την πρόταιρη θέση τους στην ιστορία. Κάπου αλλού είχε το νου της η Ξυλούρη. Κάτι άλλο θέλησε να μας πει και ή δεν της βγήκε ή δεν το καταλάβαμε ή δεν θελήσαμε να του δώσουμε την ίδια σημασία.

Ο άνθρωπος είναι αυτός που είναι και δεν αλλάζει, μα που να ανοίξει η γη να τον καταπιεί. Το Νιόφυτο θα βυθιστεί αλλά ο άνθρωπος δεν πρόκειται να αλλάξει.