Τα παραμύθια αφηγούνται φανταστικές ιστορίες, που σκοπό έχουν να διασκεδάσουν τον ακροατή και να τον διδάξουν. Η φαντασία παίζει κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση της ιστορίας, η οποία συνήθως διαδραματίζεται σ’ ένα μαγικό κόσμο με ήρωες υπερφυσικούς, που δεν έχουν καμιά σχέση με την καθημερινότητα, αλλά γίνονται δεκτοί από το ακροατήριο με ευχαρίστηση και έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν ως πρότυπα.

Στα περισσότερα παλιά παραμύθια πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν τα ζώα με ανθρώπινες ιδιότητες. Το χρυσό πουλί, το φτερωτό άλογο, ο λύκος, η αλεπού και άλλα πολλά ζώα είναι οι ήρωες στα γνήσια λαϊκά παραμύθια.

Τα μαγικά παραμύθια είναι τα πιο αρεστά ιδίως στα μικρά παιδιά, γιατί εξάπτουν την φαντασία τους. Το παλικάρι, το μικρό κορίτσι, ο χωματένιος, η βασιλοπούλα παλεύουν με τον δράκο, τον διάβολο, τις μάγισσες, μέχρι να φέρουν σε αίσιο πέρας την αποστολή τους κι έχουν τον πρώτο ρόλο στις ιστορίες.

Τα ηθογραφικά παραμύθια με χιούμορ σατιρίζουν τα ελαττώματα και την ανηθικότητα των ανθρώπων. Προτρέπουν τον ακροατή να είναι προσεκτικός, να αποφεύγει τις ακρότητες, να μην υποτιμά τους συνανθρώπους και τις παραδόσεις, αλλά να τους σέβεται.

Σε όλα τα παιδιά αρέσουν τα παραμύθια, αρέσουν όμως και στους μεγάλους, γιατί τους επιτρέπουν να γυρίσουν νοερά στην ανέμελη παιδική τους ηλικία.