Στην Πολιτεία του Πλάτωνα (359 b - 360 d), αναφέρεται η ιστορία ενός βοσκού, του Γύγη, που η τύχη το έφερε να βρει ένα μαγικό δαχτυλίδι· όποιος το φορούσε κι έστριβε την πέτρα του γινόταν αόρατος. Μόλις ο Γύγης συνειδητοποίησε την ιδιότητα του δαχτυλιδιού, το φόρεσε, έγινε αόρατος κι έφτασε στο παλάτι του βασιλιά του, έκλεψε τη βασίλισσα, σκότωσε τον ίδιο και κατέλαβε τελικά την εξουσία.

Τι θα έκανε ο καθένας και η καθεμιά από εμάς, αν είχε τη δυνατότητα, όπως και ο Γύγης, να αδικήσει χωρίς να γίνεται αντιληπτός, προκειμένου να αποκτήσει πλούτη, ισχύ και ό,τι άλλο θα επιθυμούσε; Μπορεί με άλλα λόγια να είναι κάποιος δίκαιος από ελεύθερη επιλογή, χωρίς την απειλή της επιβολής μιας τιμωρίας;

Ο Σωκράτης στο τέλος της Πολιτείας (612 b) καταλήγει στο συμπέρασμα "...ότι καθ\' εαυτήν η δικαιοσύνη είναι το μεγαλύτερο αγαθό της ψυχής αυτής καθ\'εαυτήν, και ότι η ψυχή πρέπει να πράττει τα δίκαια, είτε κατέχει το δαχτυλίδι του Γύγη είτε όχ..." (μτφρ. Ιωάννη Γρυπάρη). Με την κατάλληλη παιδεία, ακόμη και αν έχει κάποιος τη δυνατότητα να αδικήσει, δεν θα το πράξει, διότι θα γνωρίζει ότι η δικαιοσύνη είναι συνυφασμένη με την αρμονία της κοινωνικής συμβίωσης, με την ευδαιμονία επομένως των πολιτών...,

(Από το πρόλογο του βιβλίου οι συγγραφείς Καλλιόπη Παπακωνστανίνου, Λεωνίδας Κατσίρας)