Γνήσιος καρπός και κορυφαία εκδήλωση των αντιστασιακών παραδόσεων του ελληνικού λαού, η Επανάσταση του 1821 δεν ενέπνευσε μόνο λαμπρές στιγμές του έθνους και τρόπαια ανυπέρβλητα αλλά επανέφερε έναν αρχαίο λαό στον πολιτικό χάρτη του σύγχρονου κόσμου. Λυδία λίθος που καθόρισε τη νεοελληνική συνείδηση, η Επανάσταση αυτή αποτέλεσε την απαρχή μακρόχρονων απελευθερωτικών και κοινωνικών αγώνων που κορυφώθηκαν τον εικοστό αιώνα, όταν ο Ελληνισμός έζησε μια δραματική αντίφαση. Από τη μια πέτυχε, χάρη στην ηρωική εξόρμηση των ετών 1912-1922, να συγκροτήσει ένα ομοιογενές εθνικό κράτος, το ευρύτερο της Ιστορίας του, από την άλλη όμως γνώρισε μια τρομερή Καταστροφή (1922), μια πρωτοφανή συρρίκνωση και δύο αλλεπάλληλους σκληρούς διχασμούς.

Ο Κώστας Χατζηαντωνίου, γνωστός για τις μελέτες και τα δοκίμιά του πάνω σε θέματα νεοελληνικής ιστορίας, αφηγείται με το συνθετικό έργο του Ιστορία της νεότερης Ελλάδας - 1821-1941 (εκδ. Ιωλκός, 2012) τη νεοελληνική περιπέτεια. Τα πρώτα βήματα του ελληνικού κράτους που δεν απεικόνιζε τους πόθους και τους σκοπούς της μοναδικής ψυχικής έκρηξης του 1821, την αγωνία και τους αγώνες για την εθνική ολοκλήρωση και τον πολιτικό εκσυγχρονισμό, τις μάχες για την εθνική ταυτότητα στο εξαρτημένο βασίλειο που εξαρχής παραδόθηκε σε μια αδιέξοδη διαμάχη διαφώτισης και παράδοσης, την άνοιξη του βενιζελισμού που οδήγησε το έθνος πολύ κοντά στην πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας, αλλά και την τιτάνια προσπάθεια των Ελλήνων να σταθούν πάλι στα πόδια τους μετά το 1922. Προσπάθεια που έδωσε το μεγάλο έπος του 1940-1941, με το οποίο κλείνει το βιβλίο, αλλά και μια ολόκληρη εποχή του Νέου Ελληνισμού.