Πολύ ανάλαφρο... Αν δεν θες να πολύ ζαλίζεις το μυαλό σου, καλό είναι.

Το μυθιστόρημα της Γιώτας Γούβελη « Το Κεντρί Της Πεταλούδας», είναι η ιστορία τριών γυναικών που ανακαλύπτουν ότι τους ενώνουν περισσότερα από ότι τους χωρίζουν. Η Σόνια, η Φωτεινή και η Καίτη με δυναμικό χαρακτήρα και οι τρεις και στη μέση ένας άντρας ο Σπύρος, που είναι ανάμεσα στα «θέλω» του και στα «πρέπει». Όλοι τους έχουν ένα κοινό παρελθόν που τους κρατάει δέσμιους και δεν τους αφήνει να γευτούν την ευτυχία που τους αναλογεί.

Το καλοκαίρι του 2005 ο Σπύρος βρίσκεται δολοφονημένος στα σκαλιά του σπιτιού του. Φαίνεται δουλειά επαγγελματία, το κίνητρο όμως παραμένει άγνωστο. Το αναζητάμε μέσα από την ιστορία των τριών γυναικών η καθεμιά συνδεδεμένη με τον Σπύρο: Η Σόνια, που στα 18 της ζει μαζί του έναν μεγάλο έρωτα, αλλά προδίδεται και φεύγει για πάντα στην πρωτεύουσα. Εκεί συγκατοικεί με την Κλειώ που της αλλάζει τη ζωή, σπουδάζει, κατακτά την επαγγελματική επιτυχία, αλλά εκείνο το κεφάλαιο μένει για πάντα ανοικτό. Η αδελφή της η Φωτεινή, που τελικά παντρεύεται τον Σπύρο, με έναν γάμος συμφέροντος από πλευράς της δεσποτικής μητέρας του, που τον καταδυναστεύει όλη του τη ζωή. Ούτε αυτή όμως συναντά την ευτυχία. Και τέλος, η αδελφή του η Καίτη, που ζει και αυτή έναν προμελετημένο γάμο από συμφέρον στη σκιά της μητέρας της. Γυναίκες που προσπαθούν να ανοίξουν τα φτερά τους στη σκληρή κοινωνία της επαρχίας ή στο χάος της Αθήνας, που η μια θωρεί την άλλη τυχερή, φθονούνται ή περιφρονούν η μια την άλλη, αλλά τελικά αυτά που τις ενώνουν είναι πιο πολλά απ’ αυτά που τις χωρίζουν. Και οι τρεις αγαπούν με τον τρόπο τους τον Σπύρο, έναν άντρα που κατά την γνώμη μου δεν στάθηκε ποτέ στο ύψος τον περιστάσεων, έναν άνθρωπο αδύναμο να πάρει στα χέρια του την ζωή του.

Η κα Γούβελη μέσα από το βιβλίο της μας δείχνει την ζωή των γυναικών αυτών και των οικογενειών τους, κάνοντας μας μέτοχο με την ίδια ένταση στις χαρές, τις λύπες, τους έρωτες και τις απογοητεύσεις τους. Η συγγραφέας μέσα από το μυθιστόρημα της μας εξηγεί το φαινόμενο της πεταλούδας, την εξέλιξη δηλαδή των γεγονότων, που μπορεί να προκαλέσει ένα τυχαίο συμβάν, εγώ προσωπικά θα το έλεγα Μοίρα. Μια μοίρα που πήρε θέση όταν τα ίδια τα πρόσωπα δεν κατάφεραν ή δεν μπόρεσαν να την πάρουν στα χέρια τους και να την διαχειριστούν υπέρ τους.

Ήταν αρκετά βαρετό και δεν μουάρεσε καθόλου η πλοκή!!!

Το φαινόμενο της πεταλούδας: "Αν μια πεταλούδα κουνήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο μπορεί να προκαλέσει βροχή στην Κίνα; Αυτό είναι μια ποιητική μεταφορά της θεωρίας. Επειδή τα δυναμικά συστήματα παρουσιάζουν ευαίσθητη εξάρτηση από τις αρχικές συνθήκες, το ότι κούνησε η πεταλούδα τα φτερά της σ' εκείνες τις αρχικές συνθήκες -κατάσταση ατμόσφαιρας, κλίμα, περιβάλλον κλπ.- επιφέρει μια σειρά από φυσικές αλληλουχίες που καταλήγουν σε βροχή στην Κίνα, η οποία όμως ήταν αναμενόμενες λόγω των νόμων που διέπουν την εξέλιξη των φαινομένων" (σελ. 148).

Σόνια, Φωτεινή, Καίτη. Τρεις γυναίκες αποφασισμένες, τρεις γυναίκες που η Μοίρα θα τις παίξει στα δάχτυλα. Και δυστυχώς δε με κέρδισε καμιά τους.

Σχηματικά και εκ του προχείρου ορίστε η υπόθεση: η Σόνια τη δεκαετία του 1970 ξετρελαίνεται από τον Σπύρο, γείτονά της στο χωριό που μεγαλώνουν μαζί. Η Σόνια, ο Βάσος, ο Αχιλλέας και η Φωτεινή είναι αδέρφια. Ε η Φωτεινή είναι σε καιρό γάμου και η ξεπεσμένη αρχοντική οικογένεια του Σπύρου καλοβλέπει τη μικρή περιουσία τους (η οποία θα αβγατέψει αφού ο Βάσος είναι αρχιτέκτονας και η Αθήνα ανοικοδομείται), οπότε η μάνα-κέρβερος, Ρεβέκκα, ζητά τη Φωτεινή για τον Σπύρο της. Ο άβουλος Σπύρος δεν μπορεί να ορθώσει το ανάστημά του απέναντι στη δεσποτική μητέρα του και δέχεται. Έξαλλη η Σόνια τον στριμώχνει "για τελευταία φορά" και μένει έγκυος. Αμέσως φεύγει στην Αθήνα για σπουδές όπου συγκατοικεί με την Κλειώ. Η αδερφή του Σπύρου, Καίτη, παντρεύεται τον άχρωμο και άγευστο Άκη κι όταν ο γάμος καταρρέει μετά από σειρά γεγονότων τον απατά με ξανθό ξένο και κάνει παιδιά μαζί του, δίδυμα, τα οποία πείθει τον Άκη ότι είναι δικά του.

Όλο το μυθιστόρημα περιστρέφεται γύρω από αυτές τις τρεις γυναίκες. Διαβάζουμε για την οικογένεια που κάνουν, για τα αισθήματά τους απέναντι στη ζωή και τον έρωτα και όλα κλείνουν με έναν φόνο. Πιστέψτε με όμως δεν είναι πολύ καλογραμμένο και δεν θα σας κρατήσει. Παρ' όλο που έχουμε να κάνουμε με κάποια σοβαρά θέματα (αυστηρή μητριαρχία, κλειστές κοινωνίες, ανύπαντρη μητέρα κλπ.) γενικά το ύφος του κειμένου είναι κάπως χαλαρό, σχεδόν ιλαρό κι ενώ η αφήγηση μεταφέρεται από γυναίκα σε γυναίκα πάντα σε πρώτο πρόσωπο, δεν αλλάζει ούτε η νοοτροπία, ούτε η αφήγηση, ούτε το χιούμορ. Φτάνουν σε σημείο η μεν Φωτεινή η δε Καίτη να διαπιστώσουν το ίδιο πράγμα: πώς περνά ο καιρός και πάνε τα παιδιά τους σχολείο (η κόρη της μιας στο δημοτικό, τα δίδυμα της άλλης Πανελλήνιες).

Δείτε κάποια τυχαία αποσπάσματα:

"Τη διόρισε κι ο βουλευτής σε μια υπηρεσία στο Αγρίνιο κι ήταν βασίλισσα, το 'ξυνε επί ένα οχτάωρο ημερησίως" (σελ. 35).

"Δεν ήταν κακός, ούτε υποκριτής. Ήταν ανήμπορος και ανίσχυρος. Ευτυχώς όχι ανήμπορος στο κρεβάτι του κοντινού ξενοδοχείου. Μετά από ικανές επαναλήψεις, ήλπιζα ότι είχα πάρει αυτό που ήθελα. Και το πήρα. Ήμουν νέα, υγιής και...καρπερή" (σελ. 43) (τόσο επιφανειακά δίνεται η πράξη της σύλληψης από τη Σόνια, μια γυναίκα που αγάπησε τον άντρα που της χάρισε αυτό το παιδί).

Το σημαντικότερο όλων είναι ότι δεν βρήκα καμία μα καμία συνέπεια στην πρωταρχική πράξη της Σόνιας να κάνει το παιδί του Σπύρου. Δεν επηρέασε απολύτως τίποτα! Οι ζωές των άλλων συνεχίζονται κανονικά, ο Σπύρος όταν ξανασυναντά μάλιστα τη Σόνια το ξανακάνουν, η Φωτεινή στον κόσμο της αλλά όταν το μαθαίνει γίνεται χαμός, ούτε καν δηλαδή η περίπτωση το παιδί της Σόνιας να ερωτευτεί το παιδί του Σπύρου και της Φωτεινής και να τρέχουμε! Ούτε καν αυτό! Με το ζόρι να μάθουμε για όλα τα παιδιά όλων (ακόμη και για την οικογένεια της Κλειώς μαθαίνουμε μέχρι κεραίας) ως τις πανελλήνιες εξετάσεις και τις επαγγελματικές τους επιλογές. Καμία σύνδεση, καμία έκπληξη, καμία ανατροπή (μόνο η αποκάλυψη του μυστικού της Σόνιας και η δολοφονία της Ρεβέκκας από άτομο που ήθελε να φυλάξει το μυστικό του πάση θυσία). Ακόμη και αυτή η πληρωμένη δολοφονία με την οποία ξεκινάει το μυθιστόρημα δεν αποτελεί ακριβώς "λύση" του δράματος.

Τα μόνα καλά σημεία του βιβλίου είναι τα ποιητικά ιντερμέδια ανάμεσα στις σκηνές και στα επεισόδια, όπου ο γερο-πλάτανος συζητά με τον άνεμο κι έχουμε ωραιότατες λυρικές συζητήσεις για τη μοίρα, για τα παιχνίδια του Θεού με τους ανθρώπους, για το πώς θα εξελιχθεί στη συνέχεια η ιστορία κλπ. αλλά δυστυχώς η συνολική εικόνα δεν βοηθά να τα απολαύσεις όσο θα έπρεπε, αν και δείχνουν πόσο καλά μπορεί η συγγραφέας να γράψει ένα παραμύθι και πόσο πιο όμορφα μπορεί να γράψει μια ιστορία.