ΜΙΜΟΙ

Το 1893 κυκλοφόρησε στο Παρίσι η πρώτη, φωτολιθογραφική έκδοση των "Μίμων" του Marcel Schwob (1867-1905). Σ\' αυτό το ασυνήθιστα έξυπνο βιβλίο ο "συγγραφέας των συγγραφέων", όπως αργότερα χαρακτηρίστηκε ο Schwob , προβαίνει σε μία ελεύθερη διασκευή των ομώνυμων κειμένων του Αλεξανδρινού ποιητή Ηρώνδα, τα οποία, μετά την ανακάλυψή τους σε αιγυπτιακό πάπυρο το 1889, δημοσιεύθηκαν από τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου του Λονδίνου, Frederic George Kenyon. Ο Schwob επιλέγει ένα απαρχαιωμένο λογοτεχνικό είδος που σχετίζεται με το αρχαίο ελληνικό δράμα και προσπαθεί να το ανασκευάσει σύμφωνα με το πνεύμα της δεσπόζουσας αισθητικής της εποχής του, τη συμβολική και παρακμιακή λογοτεχνία της fin-de-siecle. Κατ\' αυτόν τον τρόπο, όπως σημειώνουν και οι μελετητές του έργου του, οι ανατρεπτικοί του "Μίμοι" δεν είναι μόνο "ένα είδος φανταστικής βιβλιοθήκης, συμπίλημα και πεμπτουσία της αρχαιότητας" αλλά και "σχεδόν λογοτεχνικό πρόσχημα, παράφραση, μίμηση και επαναγραφή, χωρίς να χάνουν τίποτα από τη μοναδικότητα της πρωτότυπης δημιουργίας".

Στο χώρο της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής, αυτή η συνειδητή οικειοποίηση των πολιτιστικών πηγών του παρελθόντος, η οποία συχνά προϋποθέτει εκτεταμένη αρχειακή έρευνα καθώς και διαρκή αναθεώρηση της έννοιας της αυθεντίας, έχει αποκτήσει τη δική της ξεχωριστή υπόσταση εδώ και αρκετές δεκαετίες. Με το πέρασμα του χρόνου, το παρελθόν, με τις εικόνες και τα ντοκουμέντα που μας κληροδοτεί, αποτελεί -πολλές φορές σε σημείο εμμονής- την πρωτογενή έμπνευση για μια μεγάλη μερίδα σύγχρονων καλλιτεχνών. Παρατηρώντας τα έργα τους διακρίνει κανείς την επιθυμία μιας επανεξέτασης της ιστορίας και της κουλτούρας, των γνωστών και άγνωστων επεισοδίων τους, η οποία συνήθως εκφράζεται μέσα από μιμητικές χειρονομίες και μεθόδους, μέσα από παραθέσεις αποσπασματικών δηλώσεων και επαναγνώσεις εικόνων. Μάλιστα, σε αντίθεση με τους προκατόχους τους -κυρίως αυτούς που έδρασαν στις δεκαετίες του 60 και του 70-, το πεδίο των ιστορικών αναφορών που οι νεότεροι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν φαίνεται πιο ευρύ από ποτέ: είτε πρόκειται για κλασικά έργα της μοντέρνας τέχνης, της αρχιτεκτονικής, του design και της μουσικής είτε για τις μετα-μοντερνιστικές αναθεωρήσεις τους, τα πάντα υπόκεινται σε αρχαιολογικού τύπου έρευνα, σε εκ νέου επεξεργασία και μετατροπή. [...]

Σε γενικές γραμμές τα έργα της έκθεσης "Μίμοι" παραπέμπουν περισσότερο σε παλίμψηστα, αναδεικνύοντας έτσι με τον καλύτερο τρόπο τις μεταλογοτεχνικές θέσεις τόσο του Schwob ("τίποτα δεν είναι καινούργιο σ\' αυτόν τον κόσμο παρά οι φόρμες") όσο και του Mallarme ("ο κόσμος είναι φτιαγμένος για να καταλήξει σ\' ένα ωραίο βιβλίο"). [...]

(από το κείμενο του επιμελητή της έκθεσης, ιστορικού τέχνης Χριστόφορου Μαρίνου)