Η Κατίνα, κόρη προσφύγων από την Πέργαμο της Μικράς Ασίας, μεγαλώνει ελεύθερη και ανεξάρτητη στη θεσσαλονικιώτικη φτωχογειτονιά της Ραμόνας. Στα δεκαέξι της η μάνα της της βρίσκει γαμπρό κι εκείνη, από πείσμα, κλέβεται με τον άντρα που αγαπάει πραγματικά. Αυτή είναι η αρχή μιας σειράς περιπετειών και ιστοριών που θα ατσαλώσουν την Κατίνα, θα τη μεγαλώσουν και θα την οδηγήσουν σε μονοπάτια δύσβατα και σκληρά όσο η μελωδία του δικού της ζεϊμπέκικου θα την ακολουθεί παντού.

Το μυθιστόρημα ξεκινάει το 1939 με τους κατοίκους της Ραμόνας να είναι μια μεγάλη οικογένεια, να έχουν κοινά βάσανα και κοινές ελπίδες, να γίνονται ένα τα βράδια γυρίζοντας την πλάτη τους στα κακόφημα μαγαζιά της περιοχής, η οποία θεωρούνταν η Βαβέλ της Θεσσαλονίκης, μιας και φιλοξενούσε όλες τις φυλές του Ισραήλ. Εκεί κατέφυγε το 1922 με τον άντρα της, Γιάννη, η κυρα-Παγώνα, παλιά αρχόντισσα της Περγάμου και επιβλητική προσωπικότητα. Ξεκινάνε από την αρχή και ζουν μες στη φτώχεια με τα παιδιά τους. Η Παγώνα θα μπορούσε να είναι μια γυναίκα ταπεινή, να καταλάβει το μέγεθος της οικονομικής και ψυχολογικής τους καταστροφής, αυτός όμως ο πόνος δυστυχώς μετέστρεψε αλλιώς τη συμπεριφορά της, την έκανε υπολογίστρια, άτεγκτη και με πρόσχημα «το καλό των παιδιών της» δεν παύει να φτιάχνει τις ζωές όλων κατά το «τι θα πει η γειτονιά», να υπολογίζει και να μετράει τα πάντα, γίνεται συμφεροντολόγα και σκληρή, έτοιμη για πόλεμο και πισώπλατες μάχες. Τ’ αγόρια της και η αδελφή της Κατίνας δε σηκώνουν κεφάλι, είναι πειθήνια και υπάκουα, η ηρωίδα του βιβλίου όμως: «Είναι ένας άνεμος αυτό το κορίτσι. Και ο άνεμος δε φυλακίζεται» (σελ. 17).

Όταν έρχεται η ώρα να αποφασίσουν οι γονείς της Κατίνας στα 16 της για τον υποψήφιο γαμπρό, γίνεται μια μεγάλη έκρηξη. Η μάνα δε ζητάει τη γνώμη της γι’ αυτόν τον γάμο, ο πατέρας παραμένει άβουλος και τα αδέλφια σιωπηλά οπότε η Κατίνα αρχίζει μια έντονη επανάσταση, αντιμιλάει, αυθαδιάζει: «-Εγώ θα πάρω όποιον αγαπήσω, όχι όποιον μου δώσεις εσύ… Στην Πέργαμο θαρρείς ότι βρίσκεσαι ακόμα; Ξύπνα, μάνα, το όνειρο τελείωσε. Στους φτωχομαχαλάδες της Θεσσαλονίκης ζεις. Εδώ ζούμε όλοι μας» (σελ. 50). Γι’ αυτό και τελικά το σκάει με τον Πέλοπα, τον φίλο του αδελφού της, Γιώργου, με τον οποίο ερωτεύτηκαν κεραυνοβόλα. Πρόκειται για έναν περήφανο και θαρραλέο, δίκαιο, μπεσαλή και όμορφο άντρα που έβγαλε κουτσά-στραβά το σχολείο. Με αυτήν την «αποκοτιά» του ζευγαριού ξεκινάει ένα συναρπαστικό οικογενειακό χρονικό γεμάτο ανατροπές, ολοζώντανες σκηνές και σωστούς διαλόγους.

Η Πένυ Παπαδάκη καταφέρνει μέσα σε μόλις 260 σελίδες να καταγράψει την ιστορία μιας οικογένειας που αυξάνεται και πληθύνεται όσο περνάνε τα χρόνια, να φέρει στο φως χιλιάδες μικρά και μεγάλα περιστατικά, να μας συστήνει διαρκώς νέους χαρακτήρες, τους οποίους και ωριμάζει από σελίδα σε σελίδα όσο έχουμε στο φόντο τα ιστορικά γεγονότα της Κατοχής, του Εμφυλίου, ακόμη και της Δικτατορίας του 1967. Πρόκειται για την ιστορία μιας γυναίκας που πάλεψε με τα «πρέπει» και τα «θέλω» της κοινωνίας όπου μεγάλωσε και βγήκε νικήτρια. Η Κατίνα έκανε αυτό που επιθυμούσε και βίωσε τις συνέπειες χωρίς να βαρυγκωμάει. Το κείμενο χαρίζει στιγμές ανθρωπιάς δοσμένες σε εποχές πόνου και σκληρότητας, ρίχνει άπλετο φως σε μια ζωή υπόγεια, ποτισμένη με την ιδεολογία του κομμουνισμού και κυνηγημένη ακριβώς γι’ αυτήν. Η Κατίνα δουλεύει παντού, κάνει ό,τι μπορεί για να φροντίσει την οικογένειά της όσο ο Πέλοπας κρύβεται στο βουνό συμμετέχοντας στον Εμφύλιο, συλλαμβάνεται, φυλακίζεται, εξορίζεται στη Μακρόνησο κι όλα αυτά του στοιχίζουν την υγεία και μπαινοβγαίνει στο σανατόριο («Στη ζωή του είχε παλέψει για πολλά ιδανικά. Και η αγάπη είναι κι αυτή ένα ιδανικό και μάλιστα το ωραιότερο. Δεν αξίζει λοιπόν κι αυτή τον αγώνα της;», σελ. 154). Δευτεραγωνιστές και πρωταγωνιστές περιτριγυρίζουν την Κατίνα, την ατσαλώνουν και την προδίδουν, την αγκαλιάζουν και την εκμεταλλεύονται, την επηρεάζουν και τους επηρεάζει. Κι ο άντρας της ο αγωνιστής, που δεν κατάφερε να είναι κοντά της στις κρίσιμες στιγμές της, όταν θα είναι πλέον ελεύθερος, θα μετατραπεί σε βάναυσο, θρασύδειλο αγρίμι και θα υποστεί τις συνέπειες των επιλογών του. Τι θα κάνει λοιπόν; Θα σταθεί στα πόδια του ή θα λιποψυχήσει; «Γιατί θέλει τσαμπουκά αυτή η ζωή η σκρόφα για να τα βγάλεις πέρα μαζί της» (σελ. 257).

Η οικογένεια που δημιουργεί η Κατίνα μεγαλώνει, αναπτύσσεται, διακλαδίζεται και δημιουργεί μια συναρπαστική ιστορία, μέσα από την οποία ξεπηδάνε τρυφερές μα και σκληρές στιγμές, διαχρονικές αλήθειες και αδρά σκιαγραφημένοι χαρακτήρες που όσο κι αν αυξάνονται (και μειώνονται) ούτε χάθηκα όσο διάβαζα ούτε κουράστηκα, μιας και όλοι αποτελούν ένα καλοφτιαγμένο λιθαράκι μιας αρραγούς ιστορίας. Χιλιάδες ιδέες και σκέψεις με συντρόφευαν όσο διάβαζα το μυθιστόρημα αυτό: Πόσο σημαντικά είναι τα παιδιά στη ζωή μας και πόσο πολύ πρέπει να γαντζωνόμαστε πάνω τους; Πόσο έτοιμοι είμαστε να βιώσουμε τις συνέπειες των επιλογών μας και πόση δύναμη θέλει για να έρθουμε αντιμέτωποι με τις πραγματικές μας επιθυμίες; Πώς μπορεί να χαθεί σταδιακά ο ηρωισμός, η ανεξαρτησία, η γενναιότητα για χάρη της αγάπης και να δώσουν τη θέση τους στην υπακοή, στο προγραμμένο της μοίρας, στην ίδια τη ρουτίνα; Πόσο λάθος είναι να μη δείχνουμε αυτό που αισθανόμαστε και πώς θα επηρεάσει αυτό τη ζωή μας; Προλαβαίνουμε να αλλάξουμε;

«Το ζεϊμπέκικο της Κατίνας» είναι μια συναρπαστική ιστορία με ενδιαφέρουσες προσωπικότητες, καλούς και κακούς χαρακτήρες, που μπαινοβγαίνουν στη ζωή της Κατίνας, την αγκαλιάζουν ή τη διώχνουν, την κοροϊδεύουν ή την αγαπούν, τη στηρίζουν ή την προδίδουν. Ενδιαφέροντα και διαχρονικά νοήματα φωτίζουν τον δρόμο τους και παρουσιάζονται ολοκληρωμένοι, ρεαλιστικοί, με ατέλειες και λάθη, ακριβώς όπως όλοι οι άνθρωποι του κόσμου. Από το 1939 έως περίπου τα τέλη της δεκαετίας του 1980 διάφορα γεγονότα ξεδιπλώνονται με τέχνη και φωτίζουν τις καλές και τις κακές στιγμές μιας οικογένειας που δημιουργήθηκε από μια γυναίκα που δε δίστασε να ακούσει την καρδιά της και να κάνει την επανάστασή της σε μια εποχή που αυτό ήταν κάτι αδιανόητο. Μια γυναίκα που χορεύει το δικό της ζεϊμπέκικο όσο τη χειροκροτούν φίλοι αγαπημένοι μα κι εχθροί, την Κατίνα. Ένα όμορφο ταξίδι σε εποχές και ανθρώπους που ίσως ανήκουν στο παρελθόν, η σκέψη τους, τα ψυχογραφήματά τους, οι πράξεις τους όμως ταιριάζουν απόλυτα με την εποχή μας και είναι πιο επίκαιρα από ποτέ.

Πέργαμος. Μικρασιατική Καταστροφή. Η απόλυτη φρίκη και ο πόνος ανείπωτος. Καπνός από φωτιές και αίματα, άψυχα κορμιά να κείτονται παντού. Ο ξεριζωμός όσων απέμειναν ζωντανοί με προορισμό μια άγνωστη πατρίδα με σημαία την ελπίδα και την ανάγκη για επιβίωση.

Ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους βρίσκεται και η Παγώνα με την οικογένειά της, όπου καταλήγουν στη Ραμόνα της Θεσσαλονίκης. Τα χρόνια που ακολουθούν είναι πολύ δύσκολα, αλλά η Παγώνα είναι η προσωποποίηση της κλασσικής Ελληνίδας μάνας. Αγωνίζεται για ένα μέλλον καλύτερο για τα παιδιά της και ειδικότερα για τα κορίτσια της, θέλοντας εκείνες να ζήσουν μια ζωή καλύτερη από την δική της.

Η κόρη της, η Κατίνα, στα 16 της χρόνια ερωτεύεται παράφορα τον Πέλοπα. Δεν υπολογίζει τίποτα και κανέναν παρά μόνο την καρδιά και τα αισθήματά της. Κανείς και τίποτα δεν είναι ικανός να σταθεί εμπόδιο στη ζωή που εκείνη θέλει να ζήσει με τον άνθρωπο που επέλεξε, με όποιο κόστος. Και η αλήθεια είναι πως η ζωή δεν «της χαρίστηκε» και το αντίτιμο που πλήρωσε ήταν πολύ ακριβό.

Θέλει κότσια και μαγκιά για να κάνεις τα χαστούκια που σου δίνει η ζωή χαμόγελο και τον πόνο χαρά. Και η Κατίνα είχε απίστευτη δύναμη ψυχής, θάρρους, λεβεντιάς και γενναιότητας. Δεν παραδόθηκε στη μοίρα της παρά τα απανωτά χτυπήματα, αγάπησε βαθιά, αγωνίστηκε, πάλεψε, εναντιώθηκε, σήκωσε το ανάστημά της, δεν λάκισε, δεν γονάτισε και έκανε τα πάντα για να μεγαλώσει τα παιδιά της με αγάπη, αξιοπρέπεια και με το κεφάλι ψηλά.

Κι όταν έρχονταν δύσκολες στιγμές, η Κατίνα δεν το έβαζε κάτω, είχε την λύση. Ένα ποτήρι κόκκινο κρασί, ένα τσιγάρο και ένα ζεϊμπέκικο. Το ζεϊμπέκικο είναι ένας χορός μοναχικός, αλλά τόσο εκφραστικός. Σηκωνόταν από την καρέκλα της, η ψυχή και τα συναισθήματά της όριζαν τις κινήσεις της, τα χέρια και τα πόδια της. Ένας χορός που η Κατίνα αγαπούσε και χόρευε σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Και το έκανε καλά, με όλη της την ψυχή! Έτσι… για να εκτονωθεί, για να εκφραστεί, για να ξεσπάσει!!

Την κ. Πένυ Παπαδάκη την γνώρισα συγγραφικά αυτό το καλοκαίρι, μέσα από το εξαιρετικό της πόνημα «Πολυξένη». Έκτοτε αναζήτησα και τα προγενέστερα έργα της, κάνοντας την αρχή με το πρωτόλειό της «Το ζεϊμπέκικο της Κατίνας». Πρόκειται για ένα βιβλίο με ολοζώντανες αφηγήσεις και παραστατικές περιγραφές που σε κάθε γύρισμα της σελίδας τα μάτια σου τα νιώθεις υγρά από την συγκίνηση. Ένα βιβλίο που σου διδάσκει πολλά, ένα μάθημα ζωής, θάρρους και γενναιότητας.

Θερμά συγχαρητήρια κ. Παπαδάκη και ευχαριστώ πολύ για το υπέροχο λογοτεχνικό ταξίδι που μου χαρίσατε!!!

Πάθη και λάθη.

«Έχουμε σηκωθεί εδώ και χρόνια από το τραπέζι της παιδικής μας ζωής, αλλά κανένας δε μάζεψε τα ψιχουλάκια της ψυχής του. Συνηθίζεται να τα μαζεύει ο τελευταίος. Κι εγώ, που ήμουν τελευταία, τα μάζεψα, αλλά αντί να τα πετάξω στα σκουπίδια έφτιαξα ένα καρβέλι και αποφάσισα να το κόψω και να σας το μοιράσω. Για άλλους θα ’ναι πικρό και για άλλους γλυκό, αλλά έτσι είναι η ζωή. Άλλωστε, αυτά είναι τα ψίχουλα του καθενός μας...»

Συγκλονιστική αρχή. Κατίνα, η ελληνίδα μάνα. Στυλοβάτης της οικογένειας με μεγάλη δύναμη ψυχής. Μία Κατίνα που είχε και η ίδια η συγγραφέας στη ζωή της. Το θάρρος και η δύναμή της αντιπροσωπεύει όλες μας. Διαβάζοντας τα βιβλία της Πένυς Παπαδάκη νιώθω ότι μας πιάνει απ'το χέρι και μας καθοδηγεί μέσα από αυτά. Συμβουλεύει, προβληματίζει, αφυπνίζει. Ένα βιβλίο σταθμός που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την αρχή μέχρι το τέλος. Η πρώτη συγγραφική της απόπειρα, μία φωνή προς τη μητέρα της.

Ένα αξιόλογο βιβλίο από μία αξιόλογη συγγραφέα...Μία συγκινητική αληθινή ιστορία!

«Το ζεϊμπέκικο της Κατίνας», βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της συγγραφέως σε στίχους της Πένυς Παπαδάκη και σύνθεση του Θοδωρή Λαχανά.

«...Ζωή σε φόντο μελανό

αγάπη με τις δόσεις

Κατίνα με βαφτίσανε

κοίτα μη με προδώσεις...»

https://www.youtube.com/watch?v=tbC_wYaW-eo

Απολαύστε το!!!

Γράφει στην αρχή η συγγραφέας:"Έχουμε σηκωθεί εδώ και χρόνια από το τραπέζι της παιδικής μας ζωής, αλλά κανένας δε μάζεψε τα ψιχουλάκια της ψυχής του. Συνηθίζεται να τα μαζεύει ο τελευταίος. Κι εγώ, που ήμουν τελευταία, τα μάζεψα, αλλά αντί να τα πετάξω στα σκουπίδια έφτιαξα ένα καρβέλι και αποφάσισα να το κόψω και να σας το μοιράσω. Για άλλους θα ’ναι πικρό και για άλλους γλυκό, αλλά έτσι είναι η ζωή. Άλλωστε, αυτά είναι τα ψίχουλα του καθενός μας".....ε λοιπόν μάλλον δεν έγινε καρβέλι αλλά κουλουράκια Θεσσαλονίκης χαχαχαχαχα!Συγνώμη,σοβαρά τωρα,σαν βιβλιο,σαν γραφή,σαν ιστορία ήταν εξαιρετικο αλλά ήταν περιγραφικό, σεναριακό,σαν εκθέσεις μαζεμένες στο τέλος με τον ίδιο τίτλο... λίγο αυτό,λίγο εκείνο....άρα το ζυμάρι δεν έφτασε για καρβέλι αλλά για κουλουράκια.....Πάμε όμως να δούμε ότι έχουμε,την Κατίνα,στυλοβάτης της οικογένειας με μεγάλη δύναμη ψυχής,μια φιγούρα εξαιρετικά συνηθισμένη βέβαια τα χρόνια εκείνα και οικεία σε πολλούς από μας...μΕιναι όλες αυτές οι γυναίκες που οι άντρες τους όσο κι αν τις αγαπούσαν, ήξεραν ότι η μοίρα τους ήταν να έρχονται πάντα δεύτερες, δίνοντας όμως απεριόριστη αγάπη στα παιδιά τους...Το ζεϊμπέκικο είναι χορός ταυτισμένος με το θάρρος,την αντρειοσυνη, τη γενναιότητα, τη τιμιότητα και τη λεβεντιά και εδώ η Κατίνα τον χόρεψε έτσι ακριβώς κάνοντας τον καημό της χορό και τον πόνο χαμόγελο (όπως ήταν το καλύτερο της χαρακτηριστικο)γιατί θελει πολύ κουράγιο να μπορείς να χαμογελάς ακόμα και μες στη μαυρίλα της φτώχειας, της αρρώστιας, του θανάτου...Ένα σπουδαίο οδοιπορικό στην μεταπολεμική κυριως Ελλάδα αν και σύντομο με πολλές αλήθειες που δεν τις μαθαμε εμείς οι μεγαλύτεροι στα βιβλια...Ο σύνδεσμος από το τραγούδι που φτιάχτηκε για αυτό το βιβλίο....https://youtu.be/tbC_wYaW-eo

Είναι μερικά βιβλία που πέφτουν στα χέρια σου τα οποία στην αρχή δεν σε ενθουσιάζουν καθόλου αλλά όσο κυλάνε τόσο θέλεις να μην τελειώσουν και με τα πολλά φτάνεις στην τελευταία σελίδα σε λίγες ώρες. Το βιβλίο αυτό, ανήκει σε τούτη την κατηγορία.

ΤΟ ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΤΙΝΑΣ, είναι ένα κοινωνικό δράμα βασισμένο σε μια αληθινή ιστορία. Ένα μυθιστόρημα που καθηλώνει τον αναγνώστη με το πλήθος των ανατροπών αλλά και τη γλώσσα που ρέει ευχάριστα, εύκολα και γρήγορα.

Ένα βιβλίο που υμνεί τη λεβεντιά και την ψυχική δύναμη που κρύβει μέσα της μια γυναίκα, την σωστή γαλούχηση των παιδιών αλλά και τη χειραφέτηση της γυναίκας. Με φόντο μια γειτονιά της Θεσσαλονίκης όπου το κουτσομπολιό και η φράση "Τι θα πει η γειτονιά" κυριαρχούν μια γυναίκα σηκώνει ανάστημα και ζει με τη δική της ιδιαίτερη άποψη και γίνεται κυρία του εαυτού της και άξια της τύχης της.

Με λεξιλόγιο απλό και στρωτό λόγο, η συγγραφέας μας μεταφέρει από την Πέργαμο, στη Θεσσαλονίκη και έπειτα στην Αθήνα, χωρίς να χρησιμοποιεί πολλές περιγραφές. Προσεγγίζει επιφανειακά χωρίς να εμβαθύνει σε ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στη χώρα και μπλέκει τους ήρωες της σε περιπέτειες.

Οι ήρωες σκιαγραφούνται μέσα από τους διαλόγους, που δεν αποδίδονται με απόλυτο ρεαλισμό, και κυρίως μέσα από τις αντιδράσεις τους σε κάποιες καταστάσεις. Έτσι πετυχαίνεται μια σωστή και πλήρη σκιαγράφηση των ηρώων που έπλασε η συγγραφέας. Ήρωες που είναι απόλυτα ενταγμένοι στο κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής.

Μια πολύ ευχάριστη παρέα, που δυστυχώς τελειώνει γρήγορα. Συγχαρητήρια στη συγγραφέα.