Ένας γερο-ζητιάνος φτάνει περιπλανώμενος σε ένα φτωχό χωριό της Θεσσαλίας. Έχει μαζί του ένα μισοπαράλυτο παιδί, που το επιδεικνύει για να εκλιπαρεί για την ελεημοσύνη των χωρικών. Ο ζητιάνος προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την αφέλεια των γυναικών του χωριού, που πιστεύουν στα ξόρκια και τα μαγικά βότανα. Όμως, κάποια στιγμή έρχεται σε σύγκρουση με τον ισχυρό άνδρα του χωριού...

Στον "Ζητιάνο", ο Ανδρέας Καρκαβίτσας γίνεται ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής. Μέσα από μια ωμή και άκρως νατουραλιστική διάθεση, αποτυπώνει παραστατικά τις άθλιες συνθήκες που επικρατούσαν στην ελληνική ύπαιθρο στα τέλη του 19ου αιώνα. Προβάλλει έναν αδίστακτο ζητιάνο ως πνεύμα του κακού, που επιβάλλεται πάνω στους αμόρφωτους φτωχούς χωρικούς, οι οποίοι είναι βυθισμένοι μέσα στις προκαταλήψεις, την άγνοια και τις φοβίες. Συνθέτει επίσης μια ζοφερή εικόνα της ζωής των κολίγων στα χωριά του θεσσαλικού κάμπου, που μόλις έχουν απελευθερωθεί από τον τουρκικό ζυγό.

Ένα από τα δυνατότερα μυθιστορήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.