Κρίση του Συστήματος ή της Πολιτικής;

Η οικονομική ιστορία των διακοσίων τελευταίων ετών είναι στο μεγαλύτερό της βαθμό η ιστορία των διεθνών οικονομικών κρίσεων. Προφανώς, μιας ανίατης ασθένειας του διεθνούς οικονομικού συστήματος.
Στη μελέτη αυτή, οι συγγραφείς διαπραγματεύονται με συστηματικό τρόπο τις διεθνείς οικονομικές κρίσεις, παρουσιάζοντας τις βασικές μορφές του φαινόμενου. Ξεχωριστά κεφάλαια αφιερώνονται στην πρόσφατη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, στη σοβαρή οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη και στην Ελλάδα, ως μέλους της ΟΝΕ, που παρουσιάζουν ένα αυξημένο ενδιαφέρον.
Αναλύοντας κάθε μορφή οικονομικής κρίσης ξεχωριστά, οι συγγραφείς δίνουν έμφαση στα γενεσιουργά αίτια, στις επιπτώσεις, στους διεθνείς διαύλους μετάδοσης καθώς και στις πολιτικές διαχείρισης της κρίσης. Κατά την ανάλυση των αιτιών κάθε κρίσης κεντρικό είναι το ερώτημα εάν οι κρίσεις είναι εγγενείς στο καπιταλιστικό σύστημα ή εάν είναι αποτέλεσμα λανθασμένων παρεμβάσεων της οικονομικής πολιτικής. Πρόκειται για αποτυχία της αγοράς ή για αποτυχία της πολιτικής;
Οι συγγραφείς εξετάζουν, επίσης, το ρόλο της οικονομικής επιστήμης στην εμφάνιση και διαχείριση των διεθνών οικονομικών κρίσεων, οι οποίες βάζουν την επιστημονική κοινότητα σε προβληματισμό για όσα οφείλει να επανεξετάσει: τις μεθόδους, τις θεωρίες, τα δόγματα, τις συνταγές θεραπείας, την οικονομολογική εκπαίδευση. Η πολυπλοκότητα του φαινόμενου της οικονομικής κρίσης, η πολυδιάστασή του, οι αλληλεξαρτήσεις, φανερές ή υποκρυπτόμενες, οι εκρηκτικές επιπτώσεις σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής, συνηγορούν υπέρ της ανάγκης μιας διεπιστημονικής προσέγγισης και ενός διαλόγου εκ βαθέων, έξω από στενά επιστημονικά στεγανά.

Η μελέτη αυτή έρχεται να καλύψει με αξιώσεις ένα σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, προσεγγίζοντας με συστηματικό τρόπο όλες τις πτυχές του φαινόμενου της διεθνούς οικονομικής κρίσης.Κόντρα στο συρμό, οι συγγραφείς παρουσιάζουν συνεκτικά και εμπεριστατωμένα όλες τις κατηγορίες κρίσεων, που κατά καιρούς ταλανίζουν τη διεθνή οικονομία και πολιτική, χωρίς να παραμελούν τη σύγχρονη κρίση, την κρίση της ευρωζώνης και την ελληνική κρίση. Κάνοντας χρήση μιας εκτενούς βιβλιογραφίας αλλά και πρωτογενών στοιχείων, οι συγγραφείς παρουσιάζουν αίτια, επιπτώσεις και πολιτικές διαχείρισης κάθε είδους κρίσης, αποφεύγοντας υποκειμενικές απόψεις. Για κάθε κρίση υπάρχουν στο βιβλίο ιστορικές αναφορές καθώς και στο τέλος κάθε κεφαλαίου υπάρχουν εύστοχες ερωτήσεις.

Είμαι βέβαιος, ότι διαβάζοντας το βιβλίο αυτό ο αναγνώστης θα διδαχθεί πολλά για τις οικονομικές κρίσεις, αλλά και θα αναθεωρήσει πολλά από αυτά που τόσο απλοϊκά και συχνά δογματικά του παρουσιάζονται.

Παναγιώτης Λιαργκόβας
Καθηγητής Οικονομικών Επιστημών