Η δημοκρατία δεν εξελίχτηκε νομοτελειακά, μέσα από μια φυσική συναίνεση, ως επίτευγμα της ευημερίας. Όπως μας δείχνει με μοναδικό τρόπο ο Τζεφ Ίλι, τουλάχιστον στην Ευρώπη, οι διαδρομές της δημοκρατίας και της Αριστεράς είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.

Η Αριστερά των σοσιαλιστών, των κομμουνιστών, των φεμινιστριών και πολλών άλλων ριζοσπαστικών κινημάτων που πρωτοεμφανίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν αυτή που σφυρηλάτησε τη δημοκρατία και τη διεύρυνε με πείσμα και θυσίες.

Ήταν τα κόμματα και οι οργανώσεις της αυτά που υπερασπίστηκαν τη δημοκρατία κατά την περίοδο των επαναστάσεων μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, που την έσωσαν από τη φασιστική απειλή, την αναγέννησαν μετά το 1945 και οργάνωσαν τις σύγχρονες κοινωνίες γύρω από το ιδεώδες της ισότητας διαμορφώνοντας έτσι τον ίδιο τον ιστό των σύγχρονων ευρωπαϊκών δημοκρατικών παραδόσεων.

Ο Τζεφ Ίλι μάς δίνει την πρώτη συγκροτημένη και πλήρη ιστορία της ευρωπαϊκής Αριστεράς: τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της, τις διακυμάνσεις της, τα κατορθώματα, τις ανεπάρκειες και τις υπερβολές της και κυρίως τη διαρκή και επίμονη επίδρασή της στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού πολιτικού τοπίου.

Την εποχή όπου η επίδραση και ο θετικός για τη δημοκρατία ρόλος της Αριστεράς αμφισβητούνται συχνά, το "Σφυρηλατώντας τη δημοκρατία" υποστηρίζει με πάθος, συστηματικότητα και γλαφυρό τρόπο τη ζωτική της συνεισφορά.

Περιέχονται τα κείμενα:

Πρώτος τόμος: 1850-1923

- Σπύρος Μαρκέτος, "προλογικό σημείωμα"
- Πρόλογος
- Κατάλογος συντομογραφιών

Εισαγωγή: Η δημοκρατία στην Ευρώπη
"Ο σοσιαλισμός και η Αριστερά"
- "Πού βαδίζει η Αριστερά σήμερα;

Μέρος πρώτο
Δίνοντας κοινωνικό περιεχόμενο στη Δημοκρατία:
Προετοιμάζοντας το μέλλον

Πρώτο κεφάλαιο
Ορίζοντας στην Αριστερά: Ο σοσιαλισμός, η δημοκρατία και ο λαός
- Δημοκρατία και κοινωνία: Οράματα του δίκαιου κόσμου
- Η δημοκρατία αποκτά κοινωνικό περιεχόμενο
- Ο εμφύλιος ορίζοντας της δημοκρατίας
- Το κόμμα και ο λαός
- Σοσιαλισμός: Ουτοπικός και δημοκρατικός
- Προς τη δεκαετία του 1860

Δεύτερο κεφάλαιο
Ο μαρξισμός και η Αριστερά: Βάζοντας τα θεμέλια
- Ποιοι ήταν πραγματικά ο Μαρξ και ο Ένγκελς;
- Η κληρονομιά του Μαρξ και του Ένγκελς
- Η εξάπλωση του μαρξισμού

Τρίτο κεφάλαιο
Η εκβιομηχάνιση και η συγκρότηση της εργατικής τάξης
- Ένας νέος βιομηχανικός κόσμος
- Φύλο, ειδίκευση και σοσιαλισμός
- Η πολιτική της συγκρότησης της εργατικής τάξης
- Συμπέρασμα

Τέταρτο κεφάλαιο
Η άνοδος των εργατικών κινημάτων: Η ιστορία προχωρεί
- Η γεωγραφία του σοσιαλισμού
- Σοσιαλισμός, κοινοβουλευτική διακυβέρνηση και δικαίωμα ψήφου
- Ο συνδικαλισμός
- Τα εργατικά κινήματα εξαπλώνονται
- Σοσιαλισμός, εθνική πολιτική και καθημερινή ζωή
- Συμπέρασμα

Πέμπτο κεφάλαιο
Προκλήσεις πέρα από το σοσιαλισμό: Τα άλλα μέτωπα της Δημοκρατίας
- Η Δεύτερη Διεθνής και οι διαιρέσεις της
- Λαϊκιστές, αναρχικοί και αναρχοσυνδικαλιστές
- Φεμινίστριες, σοσιαλισμός και απελευθέρωση των γυναικών
- Συμπέρασμα

Έκτο κεφάλαιο
Είναι ο καπιταλισμός αιώνιος;
- Η δύναμη του σοσιαλισμού [...] και τα όρια της
- Η κουλτούρα του σοσιαλισμού: Περιμένοντας το μέλλον
- Οδεύοντας προς κρίση;

Μέρος δεύτερο
Πόλεμος και επανάσταση, 1914-1923

Έβδομο κεφάλαιο
Το ρήγμα του πολέμου: Κρίση και αναδόμηση της Αριστεράς 1914-1917
- Η κρίση της Δεύτερης Διεθνούς
- Η Αριστερά ανασυντάσσεται
- Η ριζοσπαστικοποίηση των εργατών
- Η δυσαρέσκεια εξαπλώνεται

Όγδοο κεφάλαιο
Η Ρώσικη Επανάσταση
- Δυαδική εξουσία: Η δυναμική της ριζοσπαστικοποίησης
- Οι μενσεβίκοι το 1917: Η επανάσταση σύμφωνα με τα βιβλία
- Μπολσεβικισμός: Κάνοντας επανάσταση
- Από τη δυαδική εξουσία στη δικτατορία του προλεταριάτου

Ένατο κεφάλαιο
Σπάζοντας το καλούπι του σοσιαλισμού: Ο αριστερός κομμουνισμός, 1917-1923
- Η γεωγραφία της επανάστασης
- Το φάσμα της επαναστατικής εμπειρίας
- Ο συμβουλιακός κομμουνισμός και η εξέγερση των απλών αγωνιστών

Δέκατο κεφάλαιο
Γερμανία και Ιταλία: Δύο χωριστές περιπτώσεις
- Γερμανία, 1918-1923: Η σοσιαλδημοκρατία
- Ιταλία: Ο θρίαμβος της αντεπενάστασης
- Τα διλήμματα της επανάστασης: Κοινοβούλια, εργοστάσια και οδοφράγματα

Ενδέκατο κεφάλαιο
Η νέα αγωνιστικότητα: Η ίδρυση των κομμουνιστικών κομμάτων
- Οι διαιρέσεις του διεθνούς σοσιαλισμού
- Στήνοντας την Κομμουνιστική Διεθνή
- Ποιος κομμουνισμός;

Δωδέκατο κεφάλαιο
Η πολιτική του φύλου: Γυναίκες και αριστερά
- Πολίτισσες, μητέρες και καταναλώτριες
- Γυναίκες και κομμουνισμός
- Σοσιαλδημοκρατία και έμφυλη πολιτειότητα
- Ο φεμινισμός στη διάρκεια του Μεσοπολέμου
- Η απελευθέρωση και οι δυστυχίες της

Δέκατο τρίτο κεφάλαιο
Ζώντας το μέλλον: Η αριστερά στον πολιτισμό
- Φέρνοντας την τέχνη στη ζωή
- Γκρεμίζοντας το παλιό, χτίζοντας το νέο: Πολιτισμική επανάσταση στη Ρωσία;
- Αριστερά και διανοούμενοι
- Σοσιαλιστική και μαζική κουλτούρα
- Μαζική ψυχαγωγία, πολιτική και αναψυχή
- Συμπέρασμα: Σοσιαλιστική κουλτούρα εναντίον μαζικής κουλτούρας

Δέκατο τέταρτο κεφάλαιο
Διευρύνοντας τα όρια της Δημοκρατίας: Μια Ευρώπη των συνταγμάτων: Η Αριστερά γίνεται μέρος του Έθνους
- Το νόημα του Οκτώβρη: Μπολσεβικισμός και εθνική επανάσταση
- Σοσιαλδημοκρατία και κομμουνισμός: Οικογενειακοί καβγάδες

Σημειώσεις
Ευρετήριο όρων
Ευρετήριο ονομάτων
Ευρετήριο τοπωνυμίων
Ευρετήριο πολιτικών κομμάτων, θεσμών και φορέων