Η κάθοδος των Δωριέων οτην Ελλάδα σηματοδότησε την έναρξη του λεγόμενου "Ελληνικού Μεσαίωνα", μιας περιόδου σημαντικής για τη διαμόρφωση του ελληνικού πολιτισμού. Οι Δωριείς αναμείχθηκαν με τους απογόνους των Μυκηναίων και έτσι γεννήθηκε ένας νέος πολιτισμός, που βασιζόταν στην πόλη-κράτος και ο οποίος ήδη από τον 8ο αιώνα π.Χ. είχε αποικήσει μεγάλες περιοχές στον Εύξεινο Πόντο και στη Μεσόγειο, περιλαμβανομένων της Ν. Ιταλίας και της Σικελίας. Το 753 π.Χ. ιδρύθηκε η Ρώμη, η οποία ξεκίνησε ως μοναρχία, αλλά από το 509 π.Χ. έγινε δημοκρατική. Την ίδια περίοδο δημοκρατικές αλλαγές έλαβαν χώρα και στην Αθήνα, η οποία πολύ σύντομα έγινε η κορυφαία πολιτική και πνευματική δύναμη. Στις πόλεις-κράτη οι συγκρούσεις ήταν πολλές, γεγονός που οδήγησε στην πολιτική τους αποδυνάμωση και άνοιξε τον δρόμο στον Φίλιππο Β΄ της Μακεδονίας, ώστε να γίνει ο πρώτος ηγέτης που θα ένωνε όλους τους Έλληνες. Η Μακεδονική Αυτοκρατορία επεκτάθηκε, αλλά με τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου μοιράστηκε στους στρατηγούς του, οι οποίοι αποδείχθηκαν ανήμποροι να εμποδίσουν την εξάπλωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας εκείνη την περίοδο. Αφού, λοιπόν, κατέκτησε τα ιταλικά φύλα, η Ρώμη ξεκίνησε την εκστρατεία κατάκτησης των ελληνιστικών βασιλείων. Η διαρκής εξάπλωση της απαιτούσε μια ισχυρή κεντρική εξουσία και αυτή η ανάγκη οδήγησε σταδιακά στην ηγεμονία του Αυγούστου και αργότερα στην αυτοκρατορία της Ιουλιο-Κλαυδιανής Δυναστείας, η οποία τερματίστηκε με την αμφιλεγόμενη ηγεσία του Νέρωνα. Ακολούθησε η Δυναστεία των Φλαβίων, οι οποίοι κυβέρνησαν με σύνεση, ωστόσο ο δεσποτισμός του Δομιτιανού οδήγησε σε έναν νέο κύκλο επεκτατισμού, που ξεκίνησε από τον Τραϊανό. Η βασιλεία των διαδόχων του, Αδριανού και Μάρκου Αυρήλιου, χαρακτηρίστηκε από σπουδαία πολιτιστικά επιτεύγματα, ενώ ο Κόμμοδος μάλλον διακρίθηκε για τις απολυταρχικές του φιλοδοξίες. Η περίοδος που ακολούθησε σημαδεύτηκε από πολιτική αστάθεια, η οποία τερματίστηκε με την άνοδο στον θρόνο του Διοκλητιανού, που έκανε μεν σημαντικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις αλλά στιγματίστηκε, δε, και ως ο υπεύθυνος φοβερών διωγμών κατά των χριστιανών, οι οποίοι σταμάτησαν με την άνοδο του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου. Τα γειτονικά βαρβαρικά φύλα κατέλαβαν τη δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία το 476, βάζοντας έτσι τα θεμέλια για την αυγή μιας νέας εποχής.