Τι θα μπορούσε να προσφέρει ένα βιβλίο γραμμένο από έναν ερασιτέχνη που αγαπά την ιστορία, όταν οι προσεγγίσεις για τη ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια έχουν αποκτήσει παγκοσμίως τεράστια εξειδίκευση, ενώ ειδικοί επιστήμονες περνούν μεγάλο μέρος της ζωής τους, μελετώντας, μεταφράζοντας και αναλύοντας παλαιότερο και νεότερο αρχειακό υλικό;
Στόχος του βιβλίου είναι να προσθέσει ένα μικρό λιθαράκι γνώσης, ως αναγνώριση της μεγάλης προσφοράς του Καποδίστρια, αλλά και ως ηθική υποχρέωση απέναντι στο μεγάλο αυτόν Έλληνα, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Πάτρα. Άλλωστε η Πάτρα είναι η μόνη πόλη που μπορεί να υπερηφανευτεί πως είναι εξ ολοκλήρου καποδιστριακή, αγνοώντας όμως ως σήμερα εν πολλοίς τη συμβολή του Καποδίστρια στην ανάπτυξή της.
Ο Καποδίστριας οραματίστηκε μια άλλη Πάτρα και για τούτο θα μπορούσε να του απονεμηθεί ο τίτλος του "ιδρυτή της Νέας Πάτρας", που είναι και ο τίτλος του βιβλίου. Οραματίστηκε μια Πάτρα απαλλαγμένη από τους κοτζαμπάσηδες, με θαλάσσιο μέτωπο, ολοκληρωμένες υποδομές, πολεοδομικό σχέδιο ευρωπαϊκών προδιαγραφών και πρωταγωνιστικό ρόλο στη Δυτική Ελλάδα. Οι στόχοι του για την πόλη, οι οποίοι παρουσιάζονται αναλυτικά στο βιβλίο, σε μεγάλο βαθμό υλοποιήθηκαν, ενώ άλλοι αποτελούν ακόμα και σήμερα ζητούμενο για την αναβάθμισή της. Αφορούν δε την αναμόρφωσή της από κάθε άποψη: οικονομική, κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική, εκπαιδευτική, πολεοδομική.
Στο βιβλίο του Νίκου Τζανάκου παρακολουθούμε τελικά το μικρό θαύμα του Ιωάννη Καποδίστρια που μέσα σε 45 μήνες πέτυχε να δημιουργήσει σε εχθρικό περιβάλλον ένα ολοκληρωμένο -αν και περιορισμένο γεωγραφικά- κράτος. Μεγάλο μέρος του βιβλίου καταλαμβάνουν τα ιστορικά ντοκουμέντα. Αποσπάσματα βιβλίων, μαρτυριών και εγγράφων, αλλά και δεκάδες φωτογραφίες, σχέδια και άλλα τεκμήρια συμπληρώνουν ιδανικά την εικόνα της Πάτρας κατά την καποδιστριακή περίοδο. Παράλληλα έρχονται στο φως για πρώτη φορά σημαντικά ιστορικά ευρήματα όπως το πρωτότυπο οθωμανικό σχέδιο της πόλης και η φωτογραφία του πρώτου σχολείου που λειτούργησε στην Πάτρα (Πούμπλικο) το 1830.