Στον δέκατο έκτο τόμο της έκδοσης της "Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος" από "Το Βήμα", ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ταξιδεύει πια στα ταραγμένα μα συναρπαστικά πνευματικά πελάγη του ρομαντικού κόσμου. Καταπιάνεται πρώτα με τη λογοτεχνία και τα πνευματικά κινήματα στη Γαλλία, στα τέλη του ΙΗ΄και στις αρχές του ΙΘ΄αιώνα, καθώς και με τη γαλλική ζωγραφική από τον Ζακ - Λουί Νταβίντ ως τον Ζαν - Ντομινίκ Ενγκρ. Στη συνέχεια, περνά στη Γερμανία, όπου ανατέμνει την πορεία της ζωγραφικής από τον Φίλιπ Όττο Ρούνγκε μέχρι τον Κάσπαρ Ντάβιντ Φρήντριχ, ενώ αμέσως μετά μελετά την αγγλική ζωγραφική της ίδιας περιόδου μέχρι τον Ουίλλιαμ Τάρνερ, για να προχωρήσει στην επισκόπηση της ευρωπαϊκής γλυπτικής και αρχιτεκτονικής της εποχής, η οποία και θα τον οδηγήσει πλέον, για πρώτη φορά στο έργο του, στον σύγχρονο ελληνικό χώρο. Εδώ, θα παρακολουθήσει πνευματικές καταβολές και θα σταθεί σε μορφές που υπήρξαν καθοριστικές για την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική αλλά και ιδιαίτερα για την Ελλάδα, που τότε επιχειρούσε να διαμορφώσει την ταυτότητά της: τον Καρλ Φρήντριχ Σίνκελ, τον Λέο φον Κλέντσε, τον Σάουμπερτ και, μαζί τους, τον Σταμάτιο Κλεάνθη.

Περιέχονται τα κεφάλαια:
- Ο Σατωμπριάν και η "ρομαντική μελαγχολία"
- Ο κύκλος και το έργο της Μαντάμ ντε Σταλ και οι γυναίκες στη γαλλική λογοτεχνία
- Οι "Ιδεολόγοι", οι "Οραματιστές" και οι "Παραδοσιακοί"
- Ο Σταντάλ
- Η γαλλική ζωγραφική από τον Νταβίντ ως τον Ενγκρ
- Η γερμανική ζωγραφική από τον Ρούνγκε ως τον Κάσπαρ Ντάβιντ Φρήντριχ
- Η ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική και η Ελλάδα