Στα έργα των Karl Marx και Karl Polanyi συγκροτείται η έννοια του κοινωνικού κράτους με αναφορά στους ιστορικοκοινωνικούς όρους της γένεσης της εργατικής τάξης, του διαχωρισμού μεταξύ του πολιτικού και του οικονομικού στοιχείου και της κριτικής της κοινωνίας της αγοράς.

Η παραπάνω έννοια του κοινωνικού κράτους - σε αντιδιαστολή με αυτή του κράτους πρόνοιας που υπάρχει στις προκαπιταλιστικές κοινωνίες - συγκροτείται στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και
σχετικοποιεί το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, προτάσσοντας το δικαίωμα στην εργασία.

Οι κοινωνικές λειτουργίες που αντιστοιχούν στην έννοια του κοινωνικού κράτους, όπως αυτή συγκροτείται στα έργα των Karl Marx και Karl Polanyi, είναι η ρύθμιση της εργάσιμης ημέρας, οι πολιτικές αναδιανομές, η εκπαίδευση και η προστασία της υγείας και της στέγασης.

Σε μια περίοδο έντονης υποχώρησης των δικαιωμάτων των εργαζομένων και συστηματικής αποδόμησης του κοινωνικού κράτους, η εργασία αυτή αποτελεί μια πρακτική συμβολή στην κατανόηση του μεγέθους των ανατροπών που έχουν συντελεστεί.