Οι δύο πρώτες δεκαετίες του ΙΘ\' αιώνα αποτελούν τη σημαντικότερη περίοδο της περιηγητικής γραμματείας. Και για το πλήθος και το είδος των ξένων που ταξίδεψαν στον ελληνικό χώρο και για τον όγκο του συσσωρευμένου πληροφοριακού υλικού και για την αξία των προσωπικών μαρτυριών.

Ένα νέο περιηγητικό ρεύμα προς την Ελλάδα εκδηλώνεται ύστερα από το 1800 με ταυτόχρονη ανάπτυξη της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας. Αυτό το φαινόμενο είναι παράγωγο και συνάρτηση των σχέσεων των ευρωπαϊκών Δυνάμεων με την Πύλη και των εξελίξεων του ανταγωνισμού τους στα πλαίσια του αποικιακού επεκτατισμού προς την Ανατολή. [...]

Τα "Ταξιδιωτικά" χρονικά διαφύλαξαν στοιχεία άγνωστα από άλλη πηγή, περιστατικά που συμπληρώνουν την ιστορία της εποχής, λεπτομέρειες καίριας σημασίας για την ερμηνεία των γεγονότων, μαρτυρίες που επιβεβαιώνουν ή προεκτείνουν σκέψεις, υποθέσεις και υπαινιγμούς ή απορρίπτουν διάφορα αδιαφιλονίκητα ως τώρα δεδομένου της ιστοριογραφίας.

Κυρίως όμως επιτρέπουν την εμβάθυνση στα γεγονότα αυτής της περιόδου, όπου βρίσκονται οι απαρχές των κατοπινών εξελίξεων, καθώς και την αναζήτηση των αιτίων που προκάλεσαν τα δεινά του ελληνισμού στον υπόλοιπο ΙΘ\' αιώνα αλλά και στην εποχή μας. Τον ρόλο των ξένων Δυνάμεων στην ελληνική υπόθεση. Την παρακίνηση σε αιματηρές εξεγέρσεις για την εξυπηρέτηση ιδιοτελών σκοπών κι ύστερα την εγκατάλειψη των επαναστατών στο φάσγανο του Οθωμανού. Τη μεταβολή της ελληνικής γης σε στρατιωτικό και πολιτικό προγεφύρωμα ή σε εφεδρεία επίκαιρων αντιπερισπασμών. Τις βίαιες αντιδράσεις των Δυνάμεων σε κάθε προοπτική δημιουργίας ανεξάρτητου και ισχυρού ελληνικού έθνους εξ αιτίας των ανησυχιών τους μήπως αυτή η χώρα των απαράμιλλων θαλασσινών εξελίχθη σε ανταγωνιστική εμποροναυτική δύναμη. Αποκαλύπτουν τέλος τα σφάλματα των Ελλήνων εκείνης της εποχής, τον άτυχο μονοκόμματο προσανατολισμό της παιδείας στων προγόνων τα κλέη και τον σκοταδιστικό ρόλο μεγάλης μερίδας του ανώτατου κλήρου.

Στα γεγονότα της περιόδου 1800-1821 μπορεί κανείς να βρει απάντηση σε πολλά πικρά ερωτηματικά. Γιατί πέτυχε ο ένοπλος απελευθερωτικός αγώνας και γιατί ναυάγησε ο πολιτικός και κοινωνικός. Πολλές από τις συμφορές που έπληξαν το έθνος και το λαό στον ενάμιση αιώνα που ακολούθησε και κυρίως οι καταστροφικές ξένες επεμβάσεις έχουν τις ρίζες τους στην προεπαναστατική περίοδο.

(από τον πρόλογο του τόμου Γ1)