Η πλούσια ποικιλομορφία και ετερογένεια που σιγά-σιγά αναδεικνύουν οι μοντέρνες έρευνες για τους Τσιγγάνους οδηγεί σε μια διεύρυνση των θεωρητικών εργαλείων, τα οποία απομακρύνονται σαφώς από το γλωσσολογικό μοντέλο ανάλυσης και κατευθύνονται προς μια διαπολιτισμική αντιμετώπιση των σχέσεων ανταλλαγής και επαφής με την περιβάλλουσα κοινωνία. Μια συνέπεια αυτού του επαναπροσανατολισμού της έρευνας είναι η διαπίστωση ότι η πληθυσμιακά μικρότερη ομάδα τείνει να αναπτύσσει ένα είδος αντι-συμπεριφοράς προς τις νόρμες της πλειονότητας που συμβάλλει στην ενίσχυση της ταυτότητας της ομάδας μέσω της έμφασης στην ετερότητα.
Ο παρών τόμος αποτελεί την πρώτη αυτοτελή έκδοση της Ελληνικής Εταιρίας Εθνολογίας και φιλοξενεί μια ποικιλία άρθρων βασισμένων σε μελέτες για τους Τσιγγάνους στην Ελλάδα. Φιλοδοξεί κατά έναν τρόπο συγκεντρωτικό να δώσει μια εικόνα για τις σύγχρονες προσεγγίσεις του ζητήματος από μια διευρυμένη επιστημολογική οπτική που στόχο έχει τη διεπιστημονικότητα η οποία υπηρετείται εδώ τόσο από την κατάρτιση και την εμβέλεια των μελετητών που προέρχονται από πολλούς και διαφορετικούς χώρους όσο και από την προσέγγιση που εφαρμόζουν στα κείμενά τους. Η επιστημονική αυτή πολυφωνία συνοδεύεται και από τη διαφορετικότητα των μελετητών ως προς το επιστημονικό και ακαδημαϊκό τους status.
Θεματικά τα άρθρα αυτά, δέκα στο σύνολό τους, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων και επηρεάζονται αντίστοιχα από διαφορετικές επιστήμες αλλά και υπο-ρεύματα της κάθε μίας. Τέλος, ετερογένεια εμφανίζουν τα άρθρα και από την άποψη του εμπειρικού υλικού. Επιτόπιες έρευνες για τους Τσιγγάνους στην Αττική συμπληρώνουν την εικόνα από υλικό για Τσιγγάνους στη Βόρεια Ελλάδα (Θράκη, Αλεξανδρούπολη, Σέρρες) και την Πελοπόννησο.