Τον Μάιο του 2006 πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, το οποίο συν-διοργανώθηκε από την Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία και τον Τομέα Φιλοσοφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Θέμα του Συνεδρίου ήταν η «Φιλοσοφία των Επιστημών», και μέσα στους στόχους του περιλαμβανόταν η διερεύνηση και η ανάπτυξη προβλημάτων που αναφέρονται στα θεμέλια, στη φύση και το χαρακτήρα των επιστημών, στη μέθοδο και την κριτική αξιολόγηση των επιστημονικών θεωριών, στη λογική της επιστημονικής ανακάλυψης, σε έννοιες όπως η ορθολογικότητα, η επιστημονική εξέλιξη και πρόοδος και η επιστημονική αλήθεια.
(από τον πρόλογο, Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου)
Περιέχονται οι εισηγήσεις:
Ι. Φιλοσοφία των Φυσικών Επιστημών
- Ευάγγελος Γερονικόλας, Η λογική θεμελίωση του πειράματος
- Χρήστος Α. Πεχλιβανίδης, Η έννοια του παρατηρήσιμου στη θεωρία του κατασκευαστικού εμπειρισμού του Bas C van Fraassen: Μια κριτική προσέγγιση
- Βασίλειος Λιβάνιος, Η θεωρία των τρόπων και ο χωροχρόνος
- Νικόλαος Μπισκετζής, Έλεγχος της ισχύος της στον μακρόκοσμο και στο κβαντικό επίπεδο
- Κώστας Π. Παπαδόπουλος, Κοινά εννοιολογικά χαρακτηριστικά μεταξύ της οργανισμικής φιλοσοφιάς του A. N. Whitehead και της κβαντικής φυσικής
- Πανδώρα Χατζηδάκη, Η ορθολογικότητα της επιστημονικής αναζήτησης και κατά την περίοδο μετάβασης από την κλασική στην κβαντική θεωρία
ΙΙ. Ιστορία και Φιλοσοφία της Επιστήμης
- Δημήτρης Πατέλης, Η κρισιακή γνωσιακή συγκυρία ως φάσμα δυνατοτήτων: φιλοσοφική και μεθοδολογική προσέγγιση
- Νίκος Ταμπάκης, Σώζειν τα φαινόμενα ή απλότητα; Μια περίπτωση διαλεκτικής
- Επαμεινώνδας Βαμπούλης, Ανάλυση και σύνθεση στην καρτεσιανή επιστήμη
- Δημήτρης Αθανασάκης, Πόσο νεότερη είναι η νεότερη επιστήμη;
- Παναγιώτα Ξηρογιάννη, Ο Descartes και η επιστήμη
ΙΙΙ. Ιστορία και Φιλοσοφία των Μαθηματικών
- Ζωή Μπόζεμπεργκ, Μαθηματικά και φυσική φιλοσοφία: Ένα παράδειγμα του 14ου αιώνα
- Στάθης Λειβαδάς, Μια φαινομενολογική επισκόπηση των μαθηματικών θεωριών. Η μη-κατηγορηματικότητα (impredicativity) του συνεχώς στη φαινομενολογία
IV. Αρχαιοελληνικές Απαρχές της Φιλοσοφία της Επιστήμης
- Χριστίνα Παπαχρήστου, Είναι ο Αριστοτελικός εγκέφαλος δευτερεύον όργανο σε σχέση με την καρδιά;
- Ελισάβετ Νικολαΐδου, Με ποιο τρόπο έχει το έμβρυο ψυχή κατά τον Αριστοτέλη;
- Ελένη Μερκενίδου, Διακόσμησις και αμφιθυμία ή όροι της διέκτασης του υποκειμένου στο αντικείμενο κόσμος
- Κερασένια Παπαλεξίου, Η συμβολή του κριτικού στην αξιολόγηση του απεικονίσιμου (σωκρατική μέθοδος)
- Γεωργία Μπρώνη, Η έννοια της ορμητικής φαντασίας και η δράση του Sponte στο φιλοσοφικό σύστημα του Χρύσιππου και του Κικέρωνα
V. Φιλοσοφία της Φύσης
- Γιάννης Πρελορέντζος, Η επίδραση της φιλοσοφίας της φύσης και της φιλοσοφίας της ζωής του Bergson στον φιλοσοφικό στοχασμό του Deleuze
VΙ. Φιλοσοφία της Γνώσης και της Νόησης
- Παναγιώτης Δόικος, Η διεύρυνση του ορθολογικού και η στοχαστική φαντασία
- Ζαχαρούλα Γασπαράτου, Ο κοινός νους των φιλοσόφων
- Ελένη Ρούμκου, Από την αντίληψη στην ιστορία. Η νέα οντολογία του Maurice Merleau-Ponty
VΙΙ. Φιλοσοφία της Γνώσης και της Λογικής
- Σωτηρία Α. Τριαντάρη, Ο προβληματισμός του Nietzsche σε σχέση με τη λογική του Αριστοτέλη
- Δήμητρα Σγουρούδη, Σωρείτες και ασαφή κατηγορήματα: Το πρόβλημα των ορίων
- Νίκος Τζ. Σέργης, Η λογική στη βάσανο των φαινομένων. Ο Marx και η ενθρόνιση του εγελιανού πνεύματος
VΙΙ. Φιλοσοφία των Κοινωνικών Επιστημών
- Άρης Στυλιανού, Φιλοσοφία και πολιτική επιστήμη: Χομπς και Ρουσσώ
- Χρήστος Ξανθόπουλος, Κοινωνιολογία της γνώσης ή κοινωνιολογία της επιστήμης;
- Νικόλαος Δ. Λοΐζος, Το τέλος της φιλοσοφίας της εργασίας και το μέλλον της
VΙΙΙ. Φιλοσοφία των Ανθρωπιστικών Επιστημών
- Γραμματική Αλατζόγλου-Θέμελη: Επιστημολογικά προβλήματα της ιστορίας: άλλοτε και τώρα
- Δούκαινα Ζάννη, Στοιχεία της φιλοσοφίας της ιστορίας στη ρωμαϊκή ιστοριογραφία: Titus Livius, 45.4.1-45.6.9
Χ. Επιστήμη και Αξίες
- Αλέξιος Α. Πέτρου, Ο Nietzsche και η αμφισβήτηση της επιστήμης
- Γιώργος Ν. Πολίτης, Επιστήμη και κοινωνία: απελευθέρωση ή περιορισμός;
- Γιώργος Μωραΐτης, Ανθρώπινη φύση, επιστημονική γνώση και κοινωνική ιστότητα
- Γιώργος Ι. Τσιαντής, Μεταξύ επιστημολογίας και οντολογίας: Το φάντασμα της καθαρής γνώσης και οι προκλήσεις της σύγχρονης τεχνοεπιστήμης
ΧΙ. Φιλοσοφία της Γλώσσας
- Θανάσης Γ. Σακελλαριάδης, Κανονιστικότητα και μορφές ζωής. Ο ύστερος Wittgenstein
- Απόστολος Σταβέλας, Στοιχεία για τους συγκατηγορηματικούς όρους και τη λανθάνουσα σπουδή τους στη νεοελληνική διανόηση
ΧΙΙ. Φιλοσοφία της Παιδείας
- Χαράλαμπος Αποστολόπουλος, Η θεμελίωση της παιδαγωγικής ως επιστήμης του πνεύματος από τον Wilhelm Dilthey
- Κωνσταντίνος Κ. Κνιθάκης, Υπήρξε μια παιδαγωγική της ετερότητας; Παραλειπόμενα μιας κριτικής του παιδαγωγικού και φιλοσοφικού λόγου
- Αλέξανδρος Θεοδωρίδης, Οι δυσκολίες παραγωγής θεωρητικού λόγου στις επιστήμες της εκπαίδευσης
- Ευάγγελος Μώκος, Κατανόηση βασικών μαθηματικών εννοιών από τους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με τη βοήθεια της φιλοσοφίας των μαθηματικών. Μια διαφορετική προσέγγιση
ΧΙΙΙ. Φιλοσοφία της Τεχνολογίας
- Vincent C. Muller, Για τη δυνατότητα υπολογισμού πέρα από την υπόθεση Church-Turing
- Δημοσθένης Δαγκλής, Η οντολογική προσέγγιση της φιλοσοφίας της τεχνολογίας και οι συνέπειές της
- Χαράλαμπος Κόκκινος, Κοινωνική πραγματικότητα και τεχνική ορθολογικότητα: Προς μια κριτική θεωρία της τεχνολογίας