Τα Αναγνωστικά του Δημοτικού, τα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Γυμνασίου, Ενιαίου και Τεχνικού Λυκείου και ορισμένα ιστορικά εγχειρίδια (του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Ενιαίου Λυκείου) που εκδόθηκαν, κατά τα τελευταία χρόνια, μετά την έγκρισή τους από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, αποτελούν το αντικείμενο έρευνας του παρόντος βιβλίου.

Στην έρευνα εντοπίζονται και σχολιάζονται πρώτα τα καθοριστικά στοιχεία της Νέας Ιδεολογίας, με τα οποία γίνεται η επιλογή και η ερμηνεία των κειμένων και των γεγονότων, δηλ. η οικουμενικότητα της σύγχρονης εποχής και σε συνάρτηση με αυτήν, η «πολυπολιτισμικότητα» της ελληνικής κοινωνίας· η ιδέα της ατομικότητας - η αντιεξουσιαστική ελευθερία· η ταξική αντίθεση- οι συλλογικότητες της τάξης και του φύλου σε αντίθεση με την εθνική. Κατόπιν παρουσιάζονται τα εκφραστικά μέσα και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την προβολή τους και επισημαίνονται οι (αρνητικές) συνέπειες που έχουν στην διαμόρφωση της κοινωνικής όπως και της ιστορικής / εθνικής συνείδησης ως βασικού στοιχείου της κοινωνικής συνοχής. Σε ιδιαίτερες ενότητες εξετάζονται η προέλευση και οι εκτός της εκπαιδευτικής πραγματικότητας προβαλλόμενες αντιλήψεις της Νέας Ιδεολογίας όπως και η δομή και λειτουργία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου προκειμένου να τεκμηριωθεί η πρόταση, ότι η μέχρι τούδε παρουσία του ως θεσμού πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο γενικού κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού. Το ίδιο ισχύει άλλωστε και για τα εξεταζόμενα βιβλία σύμφωνα με την αναφερόμενη στους σκοπούς της παιδείας συνταγματική επιταγή.