Η μελέτη και συστηματική παρουσίαση της Ιστορίας της Θράκης έχει να παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια αξιόλογες εκδόσεις, καρπούς της έρευνας και του μόχθου φιλότιμων και φιλόπονων επιστημόνων, με αποτέλεσμα να διαμορφώνουμε σήμερα μία σαφέστερη εικόνα περί της Ιστορίας της περιοχής μας.

Τα μοναστήρια της Θράκης, ανδρικά και γυναικεία, είναι ο πνευματικός πλούτος του τόπου μας και αποτελούν ένα πανόραμα της ιστορίας, της τέχνης και του πολιτισμού της περιοχής μας μέσα στον χρόνο. Η ίδρυσή τους μπορεί να χάνεται στα βάθη των αιώνων, η προσφορά τους όμως στην Ιστορία της Θράκης είναι γνωστή σε κάθε κάτοικο και καθίσταται εμφανής σε κάθε επισκέπτη. Τα μοναστήρια μας περιφρουρούν την περιοχή και προστατεύουν τους κατοίκους της από κάθε επιβουλή.

Η ευλογημένη από τον Θεό περιοχή μας ευτύχησε να φιλοξενεί πολλά και σημαντικά μοναστήρια, όπως την Παναγία Κοσμοσώτειρα στον Έβρο, τις τρεις παλαιές Μονές της Ξάνθης, την Μονή των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, της Παναγίας Αρχαγγελιωτίσσης και της Παναγίας Καλαμούς, και τέλος, το περίφημο μοναστικό κέντρο του Παπικίου Όρους στην Ροδόπη, στα πολλά μοναστήρια και ασκηταριά του οποίου, μεταξύ των ανωνύμων μοναχών, ασκήθηκαν μεγάλες μορφές της πίστεως μας, όπως οι \'Αγιοι Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης και ο Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο σπουδαίος αυτός θεολόγος του Ησυχασμού.

Η παρούσα εργασία του Αρχιμανδρίτου π. Παντελεήμονος Μουτάφη, Πρωτοσυγκέλλου της καθ\' ημάς Ιεράς Μητροπόλεως, είναι καρπός της φιλότιμης ερευνητικής και συγγραφικής ενασχολήσεώς του με την ιστορία των μονών της ακριτικής μας περιοχής. Ταυτόχρονα το βιβλίο αυτό αποτελεί έναν ευσύνοπτο προσκυνηματικό οδηγό των Ιερών Μονών της Θράκης, στον οποίο παρουσιάζεται με απλό και συστηματικό τρόπο η ιστορία η τέχνη και η πνευματική παράδοση των μοναστηριών της περιοχής μας. [...]

(από τον πρόλογο του Μητροπολίτη Ξάνθης και Περιθωρίου κ. Παντελεήμονος)