Προϋπόθεση για την κατανόηση της δομής και της λειτουργίας κάθε εκπαιδευτικού συστήματος είναι η γνώση της ιστορίας του. Παράλληλα είναι σαφές ότι η κατανόηση της ιστορίας της εκπαίδευσης δεν επιτυγχάνεται με απλή παράθεση νόμων, εγκυκλίων και διατάξεων που αφορούν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα κάθε βαθμίδας. Επιτυγχάνεται όταν το εμπειρικό υλικό των νόμων και των εγκυκλίων αναλύεται με ερμηνευτικές μεθόδους που συνυφαίνουν τις εκπαιδευτικές αλλαγές με τις αλλαγές στην οικονομία, την κοινωνία, την πολιτική και τους κοινωνικούς αγώνες.

Στο βιβλίο αυτό, το οποίο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του μεγάλου παιδαγωγού Δημήτρη Γληνού, η κοινωνικοοικονομική και πολιτική πραγματικότητα δένεται με τις μεταρρυθμίσεις που αφορούν τόσο τις δομές του εκπαιδευτικού συστήματος όσο και την εσωτερική ζωή των σχολείων (διδακτική μεθοδολογία, γλώσσα του σχολείου, εσωτερικοί κανονισμοί κτλ.). Παράλληλα παρουσιάζονται οι θέσεις και οι αγώνες της εκπαιδευτικής κοινότητας (εκπαιδευτικοί, μαθητές, φοιτητές). Η οδύσσεια του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος μέσα στο χρόνο φωτίζεται, καθώς οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις αναλύονται μέσα από το πρίσμα των κοινωνικών αντιθέσεων και συγκρούσεων που διαπερνούν την εκπαίδευση και αναπαράγονται μέσα από αυτή.

Η εξέταση όλων των πτυχών του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος εφοδιάζει το βιβλίο με ένα πολύτιμο υλικό σε στατιστικά στοιχεία, πίνακες και παραρτήματα καθώς και σε βιογραφικά Ελλήνων παιδαγωγών.