Κεντρικός ήρωας του Longfellow είναι ο Hiawatha, ένα ιστορικό πρόσωπο, που μετατρέπεται στο επικό ποίημα σε μυθική ύπαρξη και γιο του Δυτικού Ανέμου. Πιο συγκεκριμένα, ο Hiawatha τοποθετείται στον 16o αιώνα, περίπου το 1550, ως μέλος της φυλής των Μοχώκων και μετέπειτα αρχηγός τους. Φαίνεται επίσης να είναι και ιδρυτής της συμμαχίας των Πέντε Εθνών, όπου κατάφερε να ενώσει πέντε φυλές και να τις παρακινήσει να ζουν ειρηνικά μεταξύ τους. Ορισμένοι μύθοι που συνοδεύουν τον Hiawatha περιγράφουν ένα μαγικό κανό με το οποίο ταξίδεψε και εξαφανίστηκε στον αέρα μετά την ολοκλήρωση της Συμμαχίας.
Ο Longfellow επέλεξε το όνομα Hiawatha από τις μελέτες του Henry Rowe Schoolcraft, τις οποίες χρησιμοποιεί, άλλωστε και σαν μία από τις κύριες πηγές του. Η απουσία αναφοράς τόσο στη συμμαχία των Πέντε Εθνών, όσο και σε άλλο ιστορικό πρόσωπο, αποδεικνύει το γεγονός ότι στόχος του συγγραφέα δεν ήταν τόσο να γράψει ένα ποίημα με ακριβείς ιστορικές πληροφορίες για τα έθιμα ή τη ζωή των Ινδιάνικων φυλών, όσο να τις παρουσιάσει μέσα από το πρίσμα της λογοτεχνίας.
Κατά τη διάρκεια της συγγραφής του ποιήματος, ο Longfellow κρατάει επίσης και προσωπικές σημειώσεις ("Proof sheets of Hiawatha"), στις οποίες διαφαίνεται η αμφιδολία του για το αν το ποίημα είναι καλό ή κακό, ενώ ταυτόχρονα δοκιμάζει την απηχησή του, διαβάζοντας σε φίλους αποσπάσματα, πριν το ολοκληρώσει τον Μάρτη του 1855. Όταν τελικά το ποίημα εκδόθηκε και κυκλοφόρησε (Νοέμβριος 1855), η απήχηση που βρήκε στον κόσμο ήταν τεράστια, η δημοτικότητα του Longfellow έφτασε στα ύψη και ο ίδιος έγινε αποδέκτης πολλών επιβραβευτικών επιστολών από ήδη γνωστούς ποιητές της εποχής.
Αρκετά χρόνια αργότερα, ένα απόσπασμα του ποιήματος μεταφράστηκε στα λατινικά από τον καθηγητή Francis W. Newman και εισήχθη στα σχολικά εγχειρίδια, ενώ για την ελληνική γλώσσα η πρώτη μετάφραση του Hiawatha έγινε το 1882 από τον Ιωάννη Περβάνογλου με τίτλο "Το άσμα του Χιαβάθα", το οποίο κυκλοφόρησε από το τυπογραφείο Δραγουλίνου στη Λειψία. [...]

(από την εισαγωγή του βιβλίου)