Η μελέτη των σχέσεων πολιτικής και θρησκείας αποτέλεσε και αποτελεί μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα υπόθεση. Εξετάζοντας τη σχετική βιβλιογραφία στο θέμα αυτό διαπιστώνει κανείς ότι υπάρχουν ποικίλες θέσεις, απόψεις και προβληματισμοί που προσπαθούν να προσδιορίσουν τα όρια των δύο βασικών συντελεστών που διαμορφώνουν την κοινωνία (ευρωπαϊκή και ελληνική).
Μελετώντας κανείς τα δεδομένα της νεωτερικότητας και της μετανεωτερικότητας, μέσα στα οποία καλούνται η πολιτική και η θρησκεία να επιτελέσουν την αποστολή τους, διαπιστώνει, πρώτο, ότι υπάρχει μία εξελικτική πορεία της κοινωνίας, δεύτερο, οι αντιλήψεις και οι δομές βαθμιαία αλλάζουν και τρίτο, ο άνθρωπος προσπαθεί να βρει απαντήσεις στις αναζητήσεις του, κάτι που δεν το πράττει πάντοτε με επιτυχία.
Αυτή η σύνθετη πραγματικότητα αποτελεί αναμφισβήτητα μια πρόκληση τόσο για την κοινωνιολογία όσο και τη θεολογία. Οι μελέτες των Π. Βασιλειάδη, Β. Γεωργιάδου, Π. Καραμούζη, π. Βασιλείου Καλλικμάνη, Αντ. Παπαρίζου, Θεώνη Σταθοπούλου, Κων. Ζορμπά, Γρ. Λαρεντζάκη, Αλέξ. Καριώτογλου, Έφης Φωκά, Σίδ. Παχνουδάκη αποτελούν μία προσπάθεια ενός διαλόγου, ανάμεσα στις δύο επιστήμες, που άρχισε με πρωτοβουλία του Παρατηρητίου Κοινωνικών Φαινομένων της Εκκλησίας της Ελλάδος και συνεχίζεται με ουσιαστικά αποτελέσματα.
Περιέχονται τα κείμενα:
Ι. Θρησκείες και πολιτική
- Πέτρος Βασιλειάδης, "Ορθόδοξος Χριστιανισμός και πολιτική"
- Βασιλική Γεωργιάδου, "Θρησκείες και πολιτική νεωτερικότητα"
- Πολύκαρπος Καραμούζης, "Από το ομολογιακό στο ουδετερόθρησκο κράτος"
ΙΙ. Η περίπτωση της ελλαδικής πραγματικότητας
- Βασίλειος Καλλιακμάνης, "Εκκλησία - κράτος - κοινωνία"
- Αντώνιος Παπαρίζος, "Θρησκεία και πολιτική - Εκκλησία και κράτος στην σύγχρονη πραγματικότητα"
- Θεώνη Σταθοπούλου, "Θρησκευτικότητα και εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Διαφαινόμενες τάσεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη"
- Κώστας Ζορμπάς, "Όψεις των σχέσεων κράτους και εκκλησίας στην Ελλάδα"
ΙΙΙ. Θρησκείες και πολιτική στην Ευρώπη
- Γρηγόριος Λαρεντζάκης, "Θρησκεία και πολιτική στη νέα Ευρώπη"
- Αλέξανδρος Καριώτογλου, "Ισλάμ και Ισλαμισμοί"
- Έφη Φωκά, "Θρησκεία και πολιτική: Εξετάζοντας την περίπτωση της Ελλάδας διαμέσου του ευρωπαϊκού πρίσματος"
- Σιδέρης Παχνουδάκης, "Οι αντιλήψεις για το Κράτος στο Λούθηρο, τον Καλβίνο και τις προτεσταντικές σέκτες"