[...] Η ελιά (το δένδρο, ο καρπός, το σύμβολο), με τη βιολογική και κατ\' επέκτασιν συμβολική θαλερότητα, έχει συνδεθεί με την τελείωση της ύπαρξης του ανθρώπου στο μεσογειακό χώρο. Η καλλιέργεια, η παραγωγή του ελαίου, του πολύτιμου αυτού αγαθού, με τους ιερούς όρους φύλαξης-προστασίας, και η χρήση του (που φέρει τη συνείδηση αυτής της ιερότητας) μετατρέπεται σε ενέργεια θρεπτική, κατευναστική αλλά και θεϊκή πάνω στο σώμα και στην ψυχή. [...]
(Αικατερίνη Πολυμέρου - Καμηλάκη, απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου).
Περιέχονται τα κείμενα:
Η ελιά στην αρχαιότητα:
- Χρήστος Μπουλώτης, "Υλικό για μικρές ιστορίες λαδιού από τη Γραμμική Β\' γραφή"
- Σοφοκλής, Χατζησάββας, "Ελαίας εγκώμιον"
- Πάνος Βαλαβάνης, "Το λάδι και οι αρχαίοι Έλληνες"
- Παναγιώτης Β. Φακλάρης - Βασιλική Γ. Σταματοπούλου, "Ελαία ελληνική"
- Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης, "Αγώνων έπαθλα: αγώνες στεφανίτες, αγώνες χρηματιστές"
- Δήμητρα Τσαγκάρη, "Η ελιά ως θέμα των ελληνικών νομισμάτων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα"
Η ελιά στο Βυζάντιο και στη χριστιανική λατρεία:
- Δημήτριος Τσουγκαράκης, "Η ελιά και το λάδι στα βυζαντινά χρόνια"
- Ηλίας Αναγνωστάκης, "Περί της στάσεως του Ελαιοσταφύλου και Ελαδίου Ιωάννου νοταρίου"
- Παναγιώτης Αρ. Υφαντής, "Λάδι το ιερό: συμβολισμοί και χρήστες του λαδιού στην ορθόδοξη παράδοση"
- Παναγιώτης Καμπάνης, "Έλαιον αγαλλιάσεως. Η τελετουργία του ελαίου μέσα από τις αγιολογικές πηγές"
Η ελιά στη λαογραφία και στην πολιτισμική ανθρωπολογία:
- Αικατερίνη, Πολυμέρου - Καμηλάκη "Ο πολιτισμός της ελιάς"
- Παναγιώτης Ιω. Καμηλάκης, "Η παραδοσιακή καλλιέργεια της ελιάς στην Κρήτη"
- Λουΐζα Καραπιδάκη - Παναγιώτης Αρ. Υφαντής, "Η ελιά και το λάδι στη λαϊκή θρησκευτικότητα: λαογραφική προσέγγιση"
- Κωνσταντίνα - Νάντια Σερεμετάκη, "Στα κλαδιά της μνήμης"
- Μαρινέλλα Κατσιλιέρη, "Η ελιά, φορέας πολιτισμού και βιώσιμης ανάπτυξης, διαλόγου και ειρήνης ανάμεσα στους λαούς της Μεσογείου. Το πολιτιστικό οδοιπορικό "Οι δρόμοι της ελιάς"."
Ελαίω τέχνης:
- Αικατερίνη Πατσουμά - Παναγιωτουνάκου, "Ελιά, εικαστικές αναφορές στον χώρο και τον χρόνο"
- Λουΐζα Καραπιδάκη, "Η αύρα της ελιάς"
- Ίρις Κρητικού, "Ελαιογραφίες ενός μονάκριβου τοπίου"
- Flavia Nessi - Γιαζιτζόγλου, "Η εικονογραφία της ελιάς στη σύγχρονη τέχνη"
- Παναγιώτα Δ. Ανδριανοπούλου, "Οι ελιές με τις ρυτίδες των γονιών μας"
Η τεχνολογία της παραγωγής του ελαιόλαδου:
- Γ. Α. Πίκουλας, "Η τεχνολογία της παραγωγής ελαιολάδου κατά την αρχαιότητα: αποτίμηση γνώσεων"
- Συμεών Παρχαρίδης, "Γενικά περί της τεχνικής των ελαιοτριβείων"
- Νίκος Σηφουνάκης, "Η ελιά, η βιομηχανική εξέλιξη της Λέσβου στις αρχές του 20ού αιώνα"
- Ροδούλα Σταθάκη - Κούμαρη, "Εργαλεία και αντικείμενα προβιομηχανικών ελαιοτριβείων στην Κρήτη"
Το ελληνικό Μουσείο της Ελιάς Αρκαδίου Κρήτης:
- Μύρων Τουπογιάννης, "Τα Καψαλιανά, ένας οικισμός για την ελιά"