Βιβλίο Πριν γίνουν πρόσφυγες τα παραμύθια
Συγγραφέας Δημήτρης Β. Προύσαλης
Κατηγορία Παραμύθι
Εκδότης Αρμός
Συντάκτης-ρια Δημήτρης Μπουζάρας

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Η λέξη παραμύθι, συνδέεται με το ρήμα παραμυθούμαι, που σημαίνει, δίνω θάρρος, προτρέπω, παρηγορώ. Ρόλος του, η ψυχαγωγία ή η νουθεσία, μέσα από παραδείγματα, τα οποία, ο μικρός αναγνώστης θα πρέπει να μιμηθεί ή να αποφύγει. Κινείται στη σφαίρα του ονειρικού και του παραλόγου, με αρχέγονα στοιχεία, τα οποία μας πάνε πίσω στο παρελθόν μας. Εδώ, τα πάντα μπορούν να συμβούν, τίποτα δεν είναι αδύνατο. 

Η αξία του, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στην ψυχαγωγία, αφού τα οφέλη από την ανάγνωση και την αξιοποίηση του, είναι πολλαπλά. Το παιδί διαβάζοντας ένα παραμύθι, μαθαίνει να εξερευνά, να κατανοεί τον εαυτό του και τον κόσμο, να σκέφτεται, να αναζητά μόνο του λύσεις, να αναγνωρίζει και να αποδέχεται, τα συναισθήματά του.

Είναι ένα από τα ελάχιστα είδη, που αγαπήθηκε από το ευρύ κοινό, άλλα και γνώρισε τη συμπάθεια πολλών επιστημών και επιστημόνων. Το λαϊκό παραμύθι, δημιουργήθηκε από τις αγροτικές κοινωνίες εστιάζοντας σε αυτές, ωστόσο, πέρασε από στόμα σε στόμα και στις αστικές. Το παραμύθι -όπως το γνωρίζουμε εμείς σήμερα- είναι βασισμένο στα λαϊκά παραμύθια, των οποίων ο δημιουργός είναι άγνωστος και τα οποία επίσης, είναι συλλογικά και διασώζονται σε παραλλαγές.

Η έκθεση και η επαφή των μικρών παιδιών στις  κοινωνικές και πανανθρώπινες αξίες που κουβαλούν τα παραμύθια, τα βοηθά να ευαισθητοποιηθούν και  να συνειδητοποιήσουν τη μεγάλη σημασία των ανθρωπίνων αξιών και των σημαντικών αρχών στη ζωή. Μέσα από τα μηνύματα  που αναδύονται στις αφηγήσεις των παραμυθιών αυτών, τα παιδιά ουσιαστικά βιώνουν  την περιπέτεια των χαρακτήρων,  αλλά και πολλά συναισθήματα και προβληματισμούς, που ενισχύουν  τη συναισθηματική τους νοημοσύνη, την  ωρίμανση, αλλά  και την κριτική τους σκέψη.

Το παραμύθι, το οποίο αρχικά προωθήθηκε μέσω της  προφορικής παράδοσης, μεταδόθηκε από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά, χάρη, στους αμέτρητους παραμυθάδες και την αγάπη τους σε εκείνο. Ήταν ένα μέσο αγωγής για την πνευματική καλλιέργεια των μικρών ακροατών. Στα δύσκολα χρόνια του Τουρκικού ζυγού, έδωσε φως και ελπίδα, ενθαρρύνοντας, τους υπόδουλους Έλληνες.

Τα παραμύθια της παρούσας συλλογής ταξίδεψαν και ταξιδεύουν, κουβαλούν μνήμες μιας γενιάς που ξεριζώθηκε βίαια από τις εστίες της, που πάλεψε με το θεριό και δεν τα κατάφερε. Που πέρασε σε ένα νέο χώρο, μάζεψε τις δυνάμεις της και με τη βοήθεια τους, έστησε ένα  νέο κόσμο,  βασισμένο, στις γνώσεις και στις αξίες του παλιού. Μια συλλογή παραμυθιών αποτέλεσμα επίπονης έρευνας μιας και οι περισσότεροι από τους παραμυθάδες δε βρίσκονται πλέον στη ζωή. Τα παραμύθια που θα διαβάσετε, προέρχονται  από τη Δυτική Μικρά Ασία, την Καππαδοκία και τον Πόντο, μας παρουσιάζουν συμπεριφορές και νοοτροπίες, ντοπιολαλιά χαμένη στο χρόνο, ήθη, έθιμα και συνήθειες μιας άλλης μακρινής εποχής που ωστόσο, συνεχίζει να μας επηρεάζει.

Ο Δημήτρης Β. Προύσαλης σπούδασε παιδαγωγικά, βιβλιοθηκονομία, μετεκπαιδεύτηκε στην Ειδική Αγωγή και εργάζεται ως δάσκαλος. Είναι Υπ. Δρ ΠΤΔΕ ΕΚΠΑ. Ασχολείται με την έρευνα, την καταγραφή και την μελέτη του λαϊκού παραμυθιού από το 1999. Αφηγείται ιστορίες της λαϊκής προφορικής λογοτεχνίας από το 2003 σε συνεργασία με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια, με εισηγήσεις για τον κόσμο της αφήγησης και του λαϊκού παραμυθιού. Έχει κυκλοφορήσει 19 βιβλία με παραμυθολογικό περιεχόμενο. Είναι καλλιτεχνικός διευθυντής των Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου «Παραμύθια & Μύθοι στου Κενταύρου τη ράχη» με τη συνεργασία τοπικών φορέων και του Φεστιβάλ Αφήγησης «Αθήνα… μια πόλη παραμύθια» με τη συνεργασία του ΟΠΑΝΔΑ. Τακτικό μέλος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και συνιδρυτικό μέλος του Σωματείου «Διαβάζοντας Μεγαλώνω».

Το βιβλίο χωρίζεται σε επτά κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο, υπάρχουν μύθοι ζώων της Μικράς Ασίας, στο δεύτερο, Μικρασιατικά μαγικά παραμύθια. Στο τρίτο και τέταρτο, Μικρασιάτικα θρησκευτικά παραμύθια και  ρεαλιστικά παραμυθία-νουβέλες της Μικράς Ασίας αντίστοιχα. Κατόπιν, στο πέμπτο, Μικρασιατικά παραμύθια για το ξεγέλασμα των δράκων, διαβόλων, γιγάντων και στο  έκτο, ευτράπελα παραμύθια. Τέλος, στο έβδομο κεφάλαιο, κλιμακωτά-τυπολογικά παραμύθια.

Παραμύθια που μεταφέρουν την παράδοση, τη ζωή τους, τις ιδέες, τα ερωτήματα, τους  προβληματισμούς και τα άγχη των ανθρώπων της περιοχής και όχι μόνο. Ένα παζλ, της ζωής των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, λίγο πριν την εποχή που τόσο εκείνοι, όσο και τα παραμύθια, φύγουν βίαια από τις εστίες τους.

Με αυτό τον τρόπο, το βιβλίο μεταμορφώνεται. Αφενός, σε ένα κομμάτι της προφορικής κληρονομιάς και ιστορίας με υλικό δυσεύρετο και εξαιρετικά σημαντικό. Αφετέρου, σε μια  ιστορία απουσίας, όλων εκείνων παραμυθάδων -γυναικών και ανδρών- που διηγήθηκαν, φύλαξαν, μετέφεραν και μετέδωσαν στις επόμενες γενιές, με πάθος και μεράκι, αυτό το πολύτιμο, από όλες τις πλευρές δομικό υλικό του λαού μας.

Ένα κομμάτι μνήμης συλλογικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, που ζωντανεύει τις χρωματισμένες  φωνές των παιδιών και το μεράκι των αμέτρητων παραμυθάδων, οι οποίοι  καθισμένοι δίπλα σε τζάκια και απέναντι από  πρόσωπα γεμάτα προσμονή και αγωνία, ενθουσιασμό και χαρά, ξεδίπλωναν το ταλέντο τους και  διηγούνταν αυτά  και άλλα τόσα παραμύθια.

Σε ένα κόσμο λοιπόν, εικόνας και απομόνωσης, το παραμύθι, μπορεί κάλλιστα να προσφέρει μια μικρή παύση, μια ευκαιρία για συνάντηση με εμάς και  το παιδί μας. Μπορεί εύκολα να μεταμορφωθεί, από καθρέπτη σε παράθυρο, να προβληματίσει και να αποτελέσει τη βάση για μια εποικοδομητική συζήτηση με το παιδί.

Όλα τα παραπάνω, καθιστούν το παρόν βιβλίο  μια μοναδική παρακαταθήκη, μιας και τα περισσότερα -εννιά στα δέκα- παραμύθια, κυκλοφορούν για πρώτη φορά στα Ελληνικά.

Μια υπέροχη συλλογή, ένα μοναδικό βιβλίο, που αξίζει την προσοχή μας, με  χρήσεις,  πολλαπλές.Τόσο για ένα γονέα που αναζητά ποιοτικό χρόνο με το παιδί του, όσο και για ένα  εκπαιδευτικό, ή επιστήμονα -κοινωνιολόγο, λαογράφο- ο οποίος, μπορεί να βρει υλικό, που δύσκολα θα μπορούσε να ανακαλύψει με άλλο τρόπο.

Μαγικό, ταξιδιάρικο, μοναδικό!