Βιβλίο Γυναίκες της μικρής πατρίδας
Συγγραφέας Θοδωρής Παπαθεοδώρου
Κατηγορία Ιστορικό μυθιστόρημα
Εκδότης Ψυχογιός
Συντάκτης-ρια Μάγδα Παπαδημητρίου

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Ο Θοδωρής Παπαθεοδώρου έρχεται, μετά τα «Εντιμότατα λαμόγια» και τη «Μαύρη Αυγή» που υπέγραφε ως Θάνος Δραγούμης και μου άρεσαν πολύ, να μας ταρακουνήσει με τις «Γυναίκες της μικρής Πατρίδας».

Η τετραλογία του Εμφύλιου ήταν αυτή που έκανε ευρύτερα γνωστό τον συγγραφέα στο αναγνωστικό κοινό. Η έρευνα της ιστορίας, η γραφή του, η αντικειμενική οπτική ματιά απέναντι στα γεγονότα και η αριστοτεχνία του στη μυθοπλασία και τη δομή των ηρώων του ήταν τα στοιχεία που τον ξεχώρισαν στις αναγνωστικές προτιμήσεις μου.

Είναι από τους συγγραφείς που παρακολουθώ σχεδόν από την αρχή της συγγραφικής του πορείας. Κι ακόμη μια φορά επαληθεύτηκα. Κάθε βιβλίο του έρχεται πιο δυνατό από το προηγούμενο χωρίς να μπορώ ως αναγνώστρια να ξεχωρίσω ποιο μου αρέσει περισσότερο.

«Γυναίκες της μικρής Πατρίδας» από τις εκδόσεις Ψυχογιός έρχονται σε μια εποχή πολύ επίκαιρη εξ αιτίας του ονόματος. Ενώ το όνομα της Μακεδονίας «παίζει» στη ρουλέτα των Μεγάλων Δυνάμεων ανάλογα με τα συμφέροντα τους, οι «Γυναίκες της μικρής πατρίδας» έρχονται στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Ποια είναι όμως η ιστορία του Μακεδονικού Αγώνα; Τι γνωρίζουμε. Η αλήθεια είναι αν δεν γνωρίζεις την ιστορία δεν μπορείς να αγωνιστείς για να κερδίσεις τα αυτονόητα. Όχι ότι η απέναντι πλευρά τα γνωρίζει.

Ο Θοδωρής Παπαθεοδώρου μας παίρνει νοερά από το χέρι και επισκεπτόμαστε μαζί του τους τόπους όπου μαρτύρησαν οι αληθινοί ήρωες του. Εκεί όπου έζησε ο Παύλος Μελάς, που πολέμησε ο Κρητικός Μανώλης Παπαδάκης, εκεί που βασανίστηκαν οι δασκάλες κόβοντας ακόμη τη γλώσσα τους για να μη μιλούν Ελληνικά. Μας γνωρίζει την δασκάλα Αρετή που σήκωσε το ανάστημα της στην οικογένεια της πηγαίνοντας να διδάξει σε ένα σχολείο της Μακεδονίας έχοντας πρότυπο και εμπνευστή τον Ίωνα Δραγούμη. Μετά από μια μεγάλη έρευνα που υπάρχει στο τέλος του βιβλίου, μεγάλη η βιβλιογραφία που ανέτρεξε, γνωρίζουμε άγνωστα γεγονότα. Στη πρόταση μου θα καταγράψω σημεία και προτάσεις του βιβλίου που μου άρεσαν πιο πολύ και για να σας κεντρίσω τις ευαίσθητες χορδές ώστε να το διαβάσετε κι εσείς.

Λέει η Αρετή στη σελίδα 366, «Τούτος ο κόσμος έχει φτιαχτεί από άντρες για άντρες, εμείς υπάρχουμε μόνο για να τον γεμίζουμε με περισσότερους… Μας μαθαίνουν τη γλώσσα και μας απαγορεύουν να μιλάμε. Μας μαθαίνουν γράμματα και μας απαγορεύουν να γράφουμε…» Υπάρχει όμως και η Φωτεινή που μαθήτευσε δίπλα στο πατέρα της και βοήθησε με τις γνώσεις της τους στρατιώτες αλλά και τον αγώνα. Η κάθε μια έδωσε τη ζωή και τον αγώνα της για να είναι λεύτερη η Μακεδονία. Μας γνωρίζει τους Αθηναίους που ενώ η Μακεδονία φλεγόταν, στην Αθήνα η καλή κοινωνία ζούσε με δεξιώσεις, ολυμπιακές γιρλάντες, δάνεια και οικονομικούς ελέγχους χωρίς να τους πολυνοιάζει για το αιματοκύλισμα της Μακεδονίας. Μήπως αυτό δεν ζούμε και σήμερα; Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Εκείνη την εποχή η Κρήτη θυσίασε πολλά παλικάρια της στον αγώνα της Μακεδονίας. Ο συγγραφέας τονίζει τη βαθιά εθνική τους συνείδηση, τον αδούλωτο χαρακτήρα τους και το αίσθημα δικαίου και τιμής που διαθέτουν όλοι οι Κρήτες, άνδρες και γυναίκες. Στη σελίδα 237 γράφει πώς «ο καθένας οφείλει να πιστεύει πώς ο ίδιος πρέπει να σώσει το έθνος του». Αλήθεια υπάρχει ατομική ευθύνη; Για να αναλογιστούμε; Θέμα προς συζήτηση.

Ανάμεσα σε όλους τους ήρωες όμως που θαυμάζουμε, άλλοι αληθινοί και άλλοι μυθοπλαστικοί, υπάρχει και ο Κοσμάς που έπαιξε ένα άλλο ρόλο στη ροή της ιστορίας. Πίστευε στην ενότητα των εργατών και στη πάλη απέναντι των πλουσίων. Μέσα από αυτόν εκφράζεται ολάκερο το εργατικό κίνημα που αναπτύχθηκε στη Θεσσαλονίκη στις αρχές του περασμένου αιώνα και κατέληξε στην γνωστή Φεντερασιόν. Διεθνιστής και όχι πατριώτης την εποχή που η πατρίδα τον χρειαζόταν.

Στη σελίδα 433 γράφει πώς «τα όπλα έρχονται μετά τα γράμματα. Χωρίς τα δεύτερα τα πρώτα δεν έχουν αξία». Μα θέλουν τα κράτη παγκοσμίως να γνωρίζουν οι πολίτες την ιστορία ή επιθυμεί την άγνοια τους ώστε να είναι πειθήνια όργανα τους;

Υπάρχουν πολλά ακόμη σημεία που μου άρεσαν, με προβλημάτισαν και έγιναν αφορμή για συζήτηση… Δεν μπορείς όμως να μαρτυρήσεις ολόκληρο το βιβλίο. Καλή ανάγνωση!

Αν κάτι έχω μάθει όλα αυτά τα χρόνια που αξιώθηκα να ζήσω, είναι πως η ελευθερία και η αγάπη είναι αξεχώριστες. Γέννες της ίδιας σποράς, καρποί των αδείλιαστων ψυχών. Δεν αρκεί να επιθυμείς, δεν αρκεί να περιμένεις. Πρέπει να τολμήσεις, ν’ αγωνιστείς για όσα αξίζουν στη ζωή. Για να έχει νόημα. Για να μην ξοδευτεί άδικα. Εγώ ανήκω σε μια τέτοια γενιά. Στη γενιά που δε φοβήθηκε τη θυσία...

Γυναίκες της μικρής πατρίδας... Μακεδόνισσες. Ελληνίδες. Στη χαραυγή του εικοστού αιώνα, άγριος κι αδυσώπητος ξεσπάει ο αγώνας στη σκλάβα Μακεδονία. Η γη ματώνει, ο ελληνισμός ψυχορραγεί. Τούρκοι, Βούλγαροι, κομιτάτα, τσέτες, πυρπολήσεις, εκτελέσεις, αμέτρητες θυσίες.

Γυναίκες της μικρής πατρίδας... Σαν την Αρετή. Σαν τη Φωτεινή. Ζυμώθηκαν με τον κίνδυνο, πάλεψαν για το γένος, την πίστη, τη λευτεριά. Θέριεψαν οι ψυχές τους κι έκλαψαν συνάμα. Για τους φίλους που έπεσαν, τα μαρτύρια που άντεξαν, τα μυστικά που βάσταξαν. Για το λατρεμένο παιδί που έχασε τόσο άδικα η μία. Για τον άντρα που αγάπησε παράφορα και σκότωσε με τα ίδια της τα χέρια η άλλη. Μπορεί να τις κυνήγησαν, μπορεί να τις βασάνισαν. Δεν τις δάμασαν όμως ποτέ. Αυτές. Τις γυναίκες της μικρής πατρίδας μας...