Βιβλίο Ο αιώνας της Ροζίτας
Συγγραφέας Ροζίτα Σώκου
Κατηγορία Βιωματική αφήγηση
Εκδότης Οδός Πανός
Συντάκτης-ρια Κωνσταντίνος Μπούρας

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Κάπου μεταξύ απομνημονευμάτων, ημερολογίου, παραλειπομένων καλλιτεχνικής ζωής και κοσμικές ετερότητες, η παλαίμαχη αιωνόβια δημοσιογράφος και κριτικός Ροζίτα Σώκου μας ξεναγεί σε έναν αιώνα από τις κουίντες της Ιστορίας, όπου ακόμα κι η Κατοχή μπορεί να φανεί και σαν παιδική χαρά ακόμα, κι αυτό είναι υπέρ της αφηγήτριας, αφού αποφεύγει όπως ο διάβολος το λιβάνι κάθε τι τετριμμένο κι αναμενόμενο δηλώνοντας ευθύς εξ αρχής ότι δεν σκοπεύει να δρέψει λογοτεχνικές δάφνες κι απλώς καταγράφει τα γεγονότα έτσι όπως τα έζησε, έτσι όπως διεθλάσθησαν από το υποκειμενικό της κρυστάλλινο φίλτρο. Υβρίδιο μετά μυθιστορηματικής απομνημονευματογραφίας και δημοσιογραφικού χρονογραφήματος, αυτό το βιβλίο έχει ιδιαίτερη αξία κυρίως ως μαρτυρία (υποκειμενική έστω – αναγκαστικώς κι εξ ορισμού, όπως και κάθε μαρτυρία…).

Απόλαυσα πολλές σελίδες και πολλά κεφάλαια για την τόλμη της να αποκαθηλώνει ιερά είδωλα και μυθικά τέρατα επαναφέροντάς τα στην καθημερινή ανθρώπινή τους διάσταση. Όταν έχει δει κανείς πολύ θέατρο και κινηματογράφο, κι ειδικότερα όταν πρέπει να γράψει κριτική για αυτό που οι άλλοι απολαμβάνουν ή «θάβουν» επιχειρηματολογώντας για τα «υπέρ» και τα «κατά», αναγκάζεται να χρησιμοποιεί μιαν άλλη ιδιόλεκτο, οξεία και δριμεία, καυστική κι ανελέητη, με αποτέλεσμα να διογκώνει ίσως λεπτομέρειες και να επιτείνει συγκρούσεις, δευτερεύουσες αλλά ουσιαστικές όταν μπουν κάτω από τον μεγεθυντικό φακό … τού Σέρλοκ Χολμς τής ελληνικής κριτικογραφίας.

Η Ροζίτα Σώκου ήταν και είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στο τηλεοπτικό κοινό και όχι μόνον, αφού είναι και μεσογειακή κι ευρωπαία, και …επιρρεπής στις ηδονές κι αριστοκράτισσα, και καλοντυμένη και λαϊκιά, και «του αλωνιού και του σαλονιού». Η ειλικρινέστατη ομολογία της φτώχειας και της απενταρίας που πέρασε, η αριστοκρατική αντιμετώπιση της Τέχνης ως βιοπορισμού κι εκζητήσεως ταυτοχρόνως, η σνομπαρία απέναντι σε κάποιους σταρ κι η ανάγκη να αποκαθηλώσουμε τους «πετυχημένους» είναι ιδιαίτερα δραστικά όπλα κι αποτελεσματικές στάσεις ζωής, ιδιαίτερα σε μία χώρα που αστικοποιήθηκε βιαίως, έζησε «του λιναριού τα πάθη» εδώ και δύο αιώνες, που κινείται μεταξύ Ευρώπης κι Ανατολής με την άνεση και τη χάρη ενός εκκρεμούς που παλινδρομεί ανάμεσα στην παιδική και στην εφηβική ηλικία του Ανθρώπινου Πολιτισμού.

Φωνές σαν της Ροζίτας Σώκου είναι πολύτιμες, αφού είναι ανεξάρτητες κι ανένταχτες, δεν ανήκουν σε αυτό που λέμε περιφρονητικά «χρυσές μετριότητες» κι αγαπούν να συμπάσχουν με τους γύρω τους, έστω κι από κάποια απόσταση ασφαλείας.

Ευγένεια, ευγένεια και ήθος, καλλιέργεια και καλό γούστο, αδιαπραγμάτευτη αισθητική και μια κάποια μηδενιστική στάση απέναντι στη ματαιότητα της καλλιτεχνικής και κοσμικής ζωής… αυτά είναι τα αρώματα που αναδύονται από αυτούς τους δύο πλούσιους σε πρόσωπα, γεγονότα κι επιπλοκές τόμους που έφεραν στο φως οι εκδόσεις Οδός Πανός κι ο ποιητής Γιώργος Χρονάς προσωπικά, που έχει το αισθητήριο λαγωνικού ανεβάζοντας στο προσκήνιο αυτά που το main-stream και οι διάφορες βλαχοκυριλέ μόδες μας σνομπάρουν. Η μετριοκρατία γύρω από τον Λυκαβηττό απαξιώνει κάθε τι λαϊκό κι αυθεντικό όταν δεν είναι σινιέ και εισαγόμενο, απαραιτήτως, λες και δεν έχουμε τη δυνατότητα να παραγάγουμε πολιτισμό σε αυτή τη στενή λουρίδα γης ανάμεσα σε τόσα αγάλματα, αρχιτεκτονήματα, θαύματα και κάτω από αυτό το εκτυφλωτικό Φως που διώχνει κάθε σκοτάδι. Δεν θα ξεχάσω ποτέ από ένα άλλο θεμελιακό βιβλίο των εκδόσεων Οδός Πανός, δεν θα λησμονήσω ποτέ τη ρήση του Αλέξανδρου Ιόλα: «Εγκαταστάθηκα στο Χαλάνδρι γιατί δεν μπορούσα να αντισταθώ στο φως έτσι όπως κατέβαινε από τον Υμηττό!!!».

Η Ροζίτα Σώκου είναι ευλογημένη, όχι μόνο γιατί μακροημέρευσε, κάτι που δεν ήταν διόλου αυτονόητο στην Ελλάδα του εικοστού αιώνα, αλλά γιατί στάθηκε στο βάθρο της και παρέμεινε ο εαυτός της χωρίς να ξεπουληθεί όπως έκαναν άλλοι για θέσεις και οφίτσια. Με αποτέλεσμα να είναι ακόμα εδώ, να μας παρατηρεί και να μας κρίνει, με το φιλοσοφημένο βλέμμα της γάτας (που θεά Καθώρ την είπαν οι Αιγύπτιοι) αναλογιζόμενοι τον μάταιο ντόρο που κάνουν οι άνθρωποι με την πρόσκαιρη ύπαρξή τους.

«Ο αιώνας της Ροζίτας» είναι ο αιώνας όλων εκείνων που δεν έφτασαν ούτε στα μισά της εκατοντάδας, των πρόωρα χαμένων, των φευγάτων, των απηυδισμένων, των αηδιασμένων εν τέλει… Διαβάζοντας με προσοχή και με το δικό μου άσπονδο διαπεραστικό βλέμμα αυτές τις σελίδες είδα για μια ακόμη φορά τη σχετικότητα των αξιών στο ελληνικό πεδίο και τη μικρότητα των ξένων αστέρων όταν έρχονται στο γήπεδό μας για να συγκριθούν με τα ντόπια «τέρατα». Δεν ξέρω τι φταίει, γιατί είμαστε τόσο μεγαλειώδεις και τόσο μικροπρεπείς εμείς οι νεοέλληνες καλλιτεχνίζοντες και φιλολογούντες, όπως οι θεατριζόμενοι δεν έχουν πάντα αμιγώς πνευματικά ενδιαφέροντα. Ένας αχταρμάς η Ελλάδα ανάμεσα σε σταρ που φλερτάρουν με ποδοσφαιρικές ομάδες και πολιτικούς που αρέσκονται να γειτονεύουν με τους σταρ… κι όλα αυτά σε μια «χωριάτικη σαλάτα», όπου «όλοι οι καλοί χωράνε» γιατί οι κακοί πήγαν εγκαίρως ή προώρως …αλλού (θέλοντας και μη).

Ναι, το δίτομο έργο ζωής της Ροζίτας Σώκου δια χειρών τής κόρης της Ιρένε Μαραντέι είναι μια έμμεση διαμαρτυρία για όλα τα κακώς κείμενα και τα κακά που μας βρήκαν ή θα μας βρούνε. Ο προσεκτικός αναγνώστης θα βγάλει πολλά κοινωνιολογικά συμπεράσματα, αν κοιτάξει «λοξά» αυτή την «ανωμοτί» μαρτυρία στο δικαστήριο του Χρόνου, όπου το μέρος δεν επιθυμεί να ομιλήσει για λογαριασμό του συνόλου κι αυτή η μετρημένη ταπεινότητα αυξάνει την αξιοπιστία της ομιλούσης και γραφούσης…

Θα μπορούσε να είναι πιο «ροζ», πιο «κίτρινο», πιο πιασάρικο, πιο εμπορικώς σκανδαλοθηρικό αυτό το πόνημα, όμως οι επιλογές είναι το ύφος μας και το ύφος μας είμαστε εμείς…. Ευτυχώς που υπάρχουν σε αυτή τη χώρα άνθρωποι που απαξιώνουν τον «κανόνα»… Κι ο νοών α-νοήτω!!!

Ροζίτα Σώκου να ζήσεις άλλα εκατό χρόνια για να μας βλέπεις από το ύψος της ταπεινής ανωτερότητάς σου και να μας κρίνεις με καλογουστιά και χάρη. Μόνον οι ακομπλεξάριστοι άνθρωποι έχουν χιούμορ. Μόνον οι χορτασμένοι δοκιμάζουν τον αυτοσαρκασμό σε καθημερινή βάση. Μόνον οι πετυχημένοι μέσα τους μιλάνε χαμηλόφωνα για εκείνα που οι άλλοι κραυγάζουν. Μόνον οι ευτυχείς δεν εξαργυρώνουν τις όποιες μετοχές τους πριν «την απομάκρυνσιν από το ταμείον». Ροζίτα Σώκου, τιμάς την ελληνική δημοσιογραφία!!!