Βιβλίο Μηδενική γωνία
Συγγραφέας Μαρία Μαραγκουδάκη
Κατηγορία Διηγήματα
Εκδότης Εύμαρος
Συντάκτης-ρια Μαργαρίτα Αλευρίδη

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Η Μηδενική Γωνία είναι μια συλλογή διηγημάτων με κεντρικό άξονα την απώλεια – απώλεια προσώπων, μνήμης, πραγματικότητας, εαυτού, έρωτα. Το βιβλίο της Μαρίας Μαραγκουδάκη καταπιάνεται με μια ομολογουμένως «βαριά» θεματολογία, κάτι ενδεχόμενα αποτρεπτικό για τον αναγνώστη, ειδικά σε εποχές δύσκολες όπως αυτές που βιώνουμε. Παρόλα αυτά, διαβάζοντάς το συνειδητοποιεί κανείς πως το συγκεκριμένο κείμενο αποφορτίζει, όσο οξύμωρο κι αν μοιάζει κάτι τέτοιο.

Νιώθω την ανάγκη να το επισημάνω αυτό γιατί ουκ ολίγες φορές έχω παρατήσει βιβλία στη μέση επειδή ο συγγραφέας εργαλειοποιεί κατά συρροή τη «βαριά» θεματολογία του προκειμένου να εξασφαλίσει το πιασάρικο αποτέλεσμα που δίνει ο εκβιασμός των συναισθημάτων του φόβου, του πόνου ή της θλίψης. Η γραφή της Μαραγκουδάκη όμως στέκεται στο ύψος των περιστάσεων χωρίς να απαιτεί ή να επαιτεί κάτι τέτοιο από τον αναγνώστη. Πρόκειται για μια καθαρόαιμα λογοτεχνική γραφή, μεστή, συμπαγή, διόλου αμήχανη, ολοζώντανη, και με δυναμική ροή. Μια γραφή θεατρική, κινηματογραφική, γεμάτη εικόνες που γεννούν ιστορίες, γεμάτη ιστορίες με μεδούλι και ουσίες που μπορούν να προσφέρουν πολλαπλές αναγνώσεις.

Στη Μηδενική Γωνία διάβασα είκοσι ένα διηγήματα που μιλούν για το ταξίδι της ζωής, για τη ζωή της μνήμης, αλλά κυρίως για τη διαδρομή του εαυτού από το τέλος προς την αρχή. Για την τροχιά του πρώτου κύτταρου από το «άπατο πηγάδι» του χάους προς τη συνείδηση. Οι 360 μοίρες που ταυτίζονται με τη μηδενική, διαγράφουν έναν πλήρη κύκλο, και η τελευταία ώρα γίνεται πρώτη και η πρώτη αποτελεί είδωλο της τελευταίας. Το δια ταύτα είναι ένα. Τη στιγμή της πιο καθοριστικής προσωπικής αναμέτρησης, βγαίνει κερδισμένος εκείνος που αποφασίζει να πορευτεί με θάρρος, ειλικρίνεια και κυρίως εντιμότητα. Αυτό είναι όλο το ζουμί.

Η μνήμη γεννιέται στη μηδενική μοίρα, ακολουθεί κατά πόδας τον κάθε ήρωα προκειμένου στο τέλος της διαδρομής του να τον μεταλλάξει σε μια μονάδα με διττή υπόσταση. Η πιο δυνατή χειραψία, εκείνη της συμφιλίωσης με τους «ανοιχτούς λογαριασμούς», διαλύει κάθε είδους ψευδαίσθηση εξημέρωσης του χάους. Εκεί ο εαυτός συναντά για τελευταία φορά τον εαυτό και του συστήνεται εκ νέου με τη βεβαιότητα πλέον πως η εντροπία, το κενό και το άγνωστο δεν μπορούν να χωρέσουν σε καμία οικεία και ως εκ τούτου ασφαλή κανονικότητα.

Το ταξίδι προς τη μηδενική γωνία αφορά στην παλίνδρομη κίνηση ενός εκκρεμούς ανάμεσα στη γήινα ανέμελη συνθήκη ενός περιοδεύοντος θιάσου, και τη σκοτεινή κατάδυση του «εγώ» στο αδιαπραγμάτευτο των τρωτών σημείων. Είναι μια τολμηρή βουτιά στο κενό χωρίς την εγγύηση καμιάς δεδομένης ασφάλειας. Είναι η εύθραυστη ισορροπία πάνω σε τεντωμένο σχοινί, αλλά και η αγαπημένη βόλτα σε μέρη ηλιόλουστα.  

Επιλέγω να κλείσω το κείμενό μου με τη συγκλονιστική αμφισημία που δίνεται στο ομώνυμο διήγημα, όπου ο ήρωας παύει τη ρουτίνα που τηρούσε ευλαβικά για χρόνια ολόκληρα, και αφού έχει τελειώσει το γεύμα του στο εστιατόριο που συχνάζει, παρεκκλίνει από την καθημερινή του διαδρομή και στέκεται στη μέση του δρόμου σταματώντας την κυκλοφορία. Στο κέντρο του κύκλου που σχηματίζεται γύρω του από τους περαστικούς, βγάζει ένα ένα τα ρούχα του, τα διπλώνει προσεκτικά και μετά τα ακουμπάει πάνω στην άσφαλτο. Κατόπιν επιστρέφει σταδιακά στην εμβρυακή στάση με «τον όγκο του συνεχώς να ελαττώνεται, σα να υφίστατο εξάχνωση» μέχρι να αφήσει την τελευταία του πνοή. Ο σερβιτόρος από το εστιατόριο τον σκεπάζει με ένα λευκό τραπεζομάντιλο, αυτό γίνεται αυτόματα το σάβανό του, και η μήτρα ως η τροφός που ταΐζει με ζωή το γέννημά της ολοκληρώνει τον κύκλο της καλώντας το γέννημα αυτό να γίνει το ίδιο τροφή και να επιστρέψει στη μηδενική του μοίρα, εκεί που οφείλει να ανήκει.