Βιβλίο Ιφιγένεια
Συγγραφέας Μαρία Τσακίρη
Κατηγορία Κοινωνικό μυθιστόρημα
Εκδότης Ψυχογιός
Συντάκτης-ρια Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Πολλές φορές έκλεισα το βιβλίο της Μαρίας Τσακίρη, «Ιφιγένεια» γιατί δεν μπορούσα να προχωρήσω στο επόμενο κεφάλαιο από τις σοκαριστικές σκηνές που διάβασα.

Σκληρό βιβλίο και όσο γνωρίζεις ότι είναι αληθινή ιστορία  γίνεται ακόμη πιο σκληρό. Σκέφτηκα να προσπεράσω αυτές τις  σκηνές μα πάλι πισωγύριζα. Πώς να τις προσπεράσεις όταν γνωρίζεις ότι η Ιφιγένεια της διπλανής πόρτας τα βίωσε κι έγινε σμπαράλια η ζωή της; Πώς να μη θαυμάσεις αυτό το κορίτσι  με την απίστευτη δύναμη, που η κοινωνία της γύρισε τη πλάτη;

Έφερνα στο νου μου την Ιφιγένεια, πολλές Ιφιγένειες του χθες και του σήμερα. Γιατί οι Ιφιγένειες στη παγκόσμια κοινωνία που ζούμε δεν τελειώνουν ποτέ.

Η Μαρία Τσακίρη με το πρώτο της βιβλίο που εκδόθηκε από τον Ψυχογιό έκανε βουτιά στα δύσκολα. Και τα κατάφερε να συγκλονίσει τον αναγνώστη/αναγνώστρια.

Το βιβλίο αφορά όλους.

«Μα τι τόσο σημαντικό έχει η ζωή σου για να γίνει βιβλίο;» ρώτησα αυθόρμητα την Ιφιγένεια σ’ εκείνη την πρώτη γνωριμία μας, τον χειμώνα του 1997. Όλα όσα μου είπε ήταν ανατριχιαστικά, φρικτά… Όσα άκουσα έκρυβαν τόση ασχήμια, που αναρωτιόμουν αν μπορούσα να τα διαχειριστώ. Κάθε λέξη πιο βαριά από την άλλη. Όλες μαζί ισοπεδωτικές».

Η ιστορία ξεκινά με τη γνωριμία της Κλειώ και του Γιάννου. Των γονιών της Δανάης και της Ιφιγένειας πριν αυτές έρθουν στη ζωή, οι οποίοι εγκαταλείπουν την Ελλάδα μετά τον Εμφύλιο, την Ελλάδα της φτώχιας, την Ελλάδα που διώχνει τα εργατικά χέρια γιατί δεν μπορεί να τα ταΐσει και να τα προσφέρει δουλειές ώστε να ορθοποδήσει η ίδια.

Μας πηγαίνει στην Ευρώπη, που χρειάζεται  τα φτηνά εργατικά χέρια για να ξαναχτίσει την Ευρώπη μετά το τέλος του Β Παγκόσμιου. Στα ορυχεία των στοών του Σαρλερουά, με απάνθρωπες συνθήκες δουλειάς και με ανύπαρκτη ασφάλεια για τη ζωή τους. Για να γυρίσουν με αξιοπρέπεια στην Ελλάδα και να στήσουν την οικογένεια του όπως και πολλοί άλλοι χιλιάδες Έλληνες. Ο Γιάννος γίνεται από τους καλύτερους εργάτες των ορυχείων  αλλά η συμπεριφορά του άλλαξε ξεφτιλίζοντας την Κλειώ και αποκαλώντας την μηδενικό σηκώνοντας πρώτη φορά το χέρι του πάνω της.

Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει ο Γολγοθάς  με τη πρώτη κόρη την Δανάη να μπαινοβγαίνει σε παιδοψυχιατρικές κλινικές  και να αισθάνεται αποστροφή για τον πατέρα της. Οι επιθέσεις συνεχίζονταν, οι ξυλοδαρμοί, τα ράμματα στο πρόσωπο και οι συμβουλές των γιατρών να καταγγείλει  τον άντρα της. Όμως το έπνιξε, επέτρεψε στον εαυτό της να μη σωθούν από τον εφιάλτη.

Ένας Γολγοθάς ξεκίνησε για τις γυναίκες της οικογένειας που σταματημό δεν είχε. Η σιωπή ήταν συνενοχή και οι γυναίκες σώπαιναν….  Σ’ αυτό το βιβλίο 459 σελίδων  στριμώχτηκαν χίλιες ζωές, τέσσερις δεκαετίες πόνου αλλά και ελπίδας. Ψυχραιμίας και  θάρρους. Η Ιφιγένεια ήταν ντροπιασμένη, στιγματισμένη μα δεν είχε κανένα δίπλα της να την στηρίξει.  Όπως λέει η ίδια η συγγραφέας χάθηκε για περίπου είκοσι χρόνια με την Ιφιγένεια.

Η ιδέα του βιβλίου έμεινε μια ανικανοποίητη επιθυμία, ώσπου νίκησε η ανάγκη των δυο τους να φωνάξουν δυνατά την αλήθεια και να σώσουν όσο περισσότερες ζωές μπορούν. Στο μυαλό της είχε  ήδη «καρφωθεί» η ιδέα της συγγραφής. Το 2013 της τηλεφώνησε. Είχε, πια, ωριμάσει μέσα της η σκέψη για την «Ιφιγένεια». Ο λυγμός της ψυχής της ηρωίδας, τα καρφωμένα μάτια της στα δικά της  εκείνες τις ημέρες που παρέα καθόταν και ταξίδευαν στο παρελθόν, η ίδια η καθηλωτική ιστορία της.

Τα κιτρινισμένα ημερολόγια, οι σκέψεις της αποτυπωμένες σε χαρτί, οι αναμνήσεις που την έπνιγαν. «Για να μπεις στο πνεύμα ενεργοποίησε όλες τις αισθήσεις σου. Δες τη φρίκη που έζησα. Άκου την κραυγή και τα παρακάλια μου για βοήθεια. Γεύσου και μύρισε τη βρομιά στο κορμί μου. Ψηλάφησε με τα δάκτυλά σου τις ματωμένες πληγές μου …».

Ναι, το βιβλίο αυτό είναι ικανό να ταρακουνήσει όποιο ή όποια ξεφυλλίσει τις σελίδες του. Ο αναγνώστης φορτίζεται, οργίζεται μα έχει την ανάγκη και να εκδικηθεί όλους αυτούς που δεν στήριξαν την Ιφιγένεια. Όσους ήταν απόντες στην τραγωδία που ζούσε με το χειρότερο τρόπο. Θέλει να  αρπάξει τη μάνα Κλειώ από τα μαλλιά και να της ρίξει ευθύνες που ποτέ δεν ανέλαβε τις δικές της. Θύμα η ίδια μα ως μάνα όφειλε να προστατέψει το παιδί της.

Κι ακόμη χειρότερο!  Η Ιφιγένεια ένιωσε την απαξίωση της. Της ξεστόμισε ότι  ήταν υπεύθυνη για όλα. Ότι της άρεσε που τη βίασε ο πατέρας της αλλιώς θα της μιλούσε. Δεν μπορούσε η μάνα να πιστέψει, δεν το δεχόταν  η Κλειώ ότι ο Γιάννος την απειλούσε και την  τρομοκρατούσε. «Μια πόρνη ήσουν! Μια ανήθικη πόρνη που μου έκλεψε τον άντρα και κατέστρεψε τη ζωή μου και το σπίτι μου. Ένα μηδενικό είσαι! »

Κι όλο αναρωτιέσαι όσο το διαβάζεις: « Είναι δυνατόν να έχει ζήσει ένας άνθρωπος και μάλιστα σε τόσο μεγάλο βαθμό όλα αυτά μαζεμένα σε μία και μόνη ζωή; Και όμως. Η ιστορία της Ιφιγένειας που μας αποκαλύπτει η Μαρία Τσακίρη, δυστυχώς, είναι αληθινή! Πολλές γροθιές νιώθεις στο στομάχι! Ωμή η γλώσσα και πώς να μην είναι όταν μιλάς για κακοποίηση πατέρα προς κόρη. Σοκαριστικές οι σκηνές του βιασμού, η σιωπή που την επέβαλε ο πατέρας της. Και το μυστικό τους; Το ζαχαρούχο γάλα, τα κρυφά δώρα, να βλέπουν μαζί το «Μικρό σπίτι στο λιβάδι» που έπαιξε το ρόλο του στο βιβλίο. Διάφορα παιχνίδια λοιπόν σκαρφιζόταν  ως δέλεαρ του βιασμού. Η Ιφιγένεια τα δεχόταν, μωρό ήταν, πίστευε ότι έτσι έπρεπε να γίνει, ότι τα καλά κορίτσια ακούνε και πειθαρχούν τους πατεράδες και έπρεπε να τον πιστέψει. Η συγγραφέας μετέφερε με απόλυτο σεβασμό την ζωή της ηρωίδας της Ιφιγένειας, χωρίς να κρύψει τίποτε απολύτως από τα όσα εκείνη από παιδί βίωσε στα χέρια ενός παΤέρα που διέλυσε το σώμα και την ψυχή της. Υπάρχουν τέτοιοι παΤεράδες δίπλα μας;. Και όμως, η απάντηση είναι ΝΑΙ. Υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν αν δεν κινητοποιηθούμε όλοι μας. Το να βιώσει ένα παιδί από τα εφτά του κιόλας χρόνια την κακοποίηση και μόλις στα εννιά την απόλυτη φρίκη, τον εξευτελισμό, τον πόνο, τη βία σε όλο της το μεγαλείο, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα το κυνηγάει σε ολόκληρη τη ζωή του. Ο βιαστής πατέρας φυλακίστηκε και πλήρωσε τον κώδικα φυλακής που δε συγχωρεί βιαστές ανηλίκων. Όμως αφού ξεφεύγει από τα νύχια του  παΤέρα, μια ομάδα αγοριών θεώρησε πως εφόσον τη βίασε ο πατέρας της θα μπορούσαν να της κάνουν το ίδιο. Δεν υπήρχε φως στο τούνελ για την Ιφιγένεια. Από τότε η ζωή της  άρχισε  να βρίσκεται στη σκοτεινή πλευρά της σελήνης. Μας γνωρίζει το σκοτεινό κόσμο των ναρκωτικών. Οδηγήθηκε σε κυκλώματα ναρκωτικών, δεν μπορούσε να στηριχτεί πουθενά χωρίς αυτά. Έγινε χρήστης, βαποράκι και έμπορος. Ακολούθησαν βαρείς τραυματισμοί, πολύμηνες νοσηλείες, λοιμώδεις ασθένειες, στερητικά σύνδρομα, απόπειρες αυτοκτονίας, απεξάρτηση, τοποθέτηση βηματοδότη, σύλληψη και φυλακή... Ένιωσε την απαξίωση από την αδελφή της. Μα για ένα διαφορετικό λόγο. Να μπορέσει να τη ταρακουνήσει, να φύγει από κει που έμπλεξε. Να τη στηρίξει αρκεί να βοηθήσει και η ίδια τον εαυτό της. «Θα είμαι δίπλα σου, θα το αντιμετωπίσουμε μαζί. Μη δαγκώνεις το χέρι που απλώνεται  για να σε βοηθήσει» και την οδήγησε στη Διάβαση. Εκεί άρχισε νέος αγώνας.  Στην «Ιθάκη» γνώρισε το Χρίστο που πάλεψαν μαζί, ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν. Ενώ δεν έπρεπε να κάνει παιδί  εφόσον ήταν αδύνατον ιατρικά να συμβεί με την επιμονή αλλά και τη πίστη το κατάφερε. Από τα πιο δυνατά κομμάτια του βιβλίου και της ζωής της Ιφιγένειας, είναι η πολύχρονη περιπέτεια υγείας που πέρασε με το παιδί της, τον Μιθριδάτη. Γνωρίζουμε τον πόνο της μάνας με τα παιδιά με καρκίνο, τα δυο πρόσωπα της μάνας που από τη μια χαμογελά και από την άλλη την κυριεύει η απόγνωση. Η Όλγα, μια άλλη μάνα που περνούσε το δικό της Γολγοθά  έγινε φίλη της και στήριγμα της «Κι όμως όλες βρήκαμε μέσα μας τη δύναμη και τα καταφέραμε. Εφόσον το κάναμε εμείς μπορείς κι εσύ» Υπάρχει Θεός τελικά γι αυτά τα παιδιά; Γιατί το δικό μου παιδί; αναρωτιόταν η Ιφιγένεια.

Τελικά πόσο ασήκωτο σταυρό μπορεί να σηκώσει ένας άνθρωπος στη ζωή του; Η Ιφιγένεια τα κατάφερε τελικά να βγει στο φως; Να σταθεί στα πόδια της μετά από τόσα χαστούκια; Ποιο μυστικό έκρυβε βαθιά μέσα της για να βρει τη δύναμη; Αυτό δεν θα το φανερώσω.

Το μήνυμα; Κάθε άνθρωπος μπορεί να βρει δύναμη, να ατσαλώσει και να αντέξει. Αρκεί να το θέλει. «Ζω, ο θάνατος μου αναβάλλεται επ’ αόριστον».

Καλοτάξιδο το βιβλίο κι ας γίνει η αφορμή οι χιλιάδες Ιφιγένειες  να ανοίξουν το στόμα τους και να μιλήσουν…