Βιβλίο Λόγια του αέρα
Συγγραφέας Νίκος Σαραντάκος
Κατηγορία Άλλο
Εκδότης Του Εικοστού Πρώτου
Συντάκτης-ρια Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

"Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας έχει την πρωτοτυπία ότι ακυρώνει τον τίτλο του. Όπως ξέρετε, κι όπως θα δείτε στο σχετικό λήμμα, "λόγια τού αέρα" είναι τα λόγια χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, οι ανοησίες, οι φλυαρίες, οι κενολογίες, αυτό που λέμε επίσης μονολεκτικά "αερολογίες".

Έτσι ξεκινάει ο συγγραφέας τον πρόλογό του, δίνοντας μία πρώτη αίσθηση για το περιεχόμενο τού βιβλίου, ένα λεξικό εκφράσεων που χρησιμοποιούμε καθημερινά ζωντανεύοντας τη γλώσσα μας και κάνοντάς την διασκεδαστική. "Εκφράσεις που βρίσκονται ανάμεσα στην παροιμία, το απόφθεγμα, το κλισέ και την απλή μεταφορά", όπως γράφει ο συγγραφέας, πάλι στο πρόλογό του. Είναι οι εκφράσεις που, παρόλο τού ότι είναι αλληγορικές ή ιδιωματικές, εκφράζουν ιδιαίτερες καταστάσεις και έννοιες που διαφορετικά θα ήταν πολύ δυσκολότερο. Π.χ. η έκφραση "αγρόν ηγόρασε", προσπαθήστε να εκφράσετε την ίδια έννοια με λόγιο τρόπο!

Και όπως συμπληρώνει πάλι ο ίδιος ο συγγραφέας, "Οι παγιωμένες εκφράσεις είναι ένα ελκυστικό κομμάτι της ελληνικής και κάθε άλλης γλώσσας: δίνουν χρώμα και πλούτο στη γλώσσα, επιτρέπουν να εκφρασθούν λεπτές αποχρώσεις, ενώ συχνά ακόμα και η ιστορία της γέννησής τους είναι γοητευτικά ενδιαφέρουσα". Αυτή την ιστορία τής γέννησής τους καταγράφει ο κος Σαραντάκος σε αυτό το βιβλίο.

Πρόσφατα βρέθηκα στην παρουσίαση τού βιβλίου και από εκεί ορμώμενος το διάβασα καταλήγοντας εδώ, να το προτείνω στους φίλους τού Bookia ως ένα πολύ ενδιαφέρον έργο, από αυτά που πρέπει να έχουμε στη βιβλιοθήκη μας και να ξεφυλλίζουμε μόνοι ή μαζί με τα παιδιά μας. Με λεξικογραφική οργάνωση στο περιεχόμενο, μπορεί να διαβαστεί είτε σειριακά είτε με τυχαία, αναζητώντας συγκεκριμένες εκφράσεις που θέλουμε να διερευνήσουμε. Σειριακά διαβάζεται πολύ ευχάριστα διότι κάθε έκφραση είναι οικεία και κάθε ετυμολογία ενδιαφέρουσα.

Παραθέτω μερικές τέτοιες χαρακτηριστικές εκφράσεις για να «ανοίξει η όρεξη», κάποιες από τις οποίες χρησιμοποιεί και ο ίδιος ο συγγραφέας ως παραδείγματα στο blog του:

• περνάει ζωή χαρισάμενη
• έχασε τ’ αυγά και τα καλάθια
• από την Πόλη έρχεται και στην κορφή κανέλα
• αντί πινακίου φακής
• φωνή βοώντος εν τη ερήμω
• ήξεις αφήξεις
• εξ απαλών ονύχων
• σηκώνω μπαϊράκι
• έδεσε τον γάιδαρό του
• χρωστάει της Μιχαλούς
• πράσινα άλογα
• που σε πονεί και που σε σφάζει
• φίλησα κατουρημένες ποδιές
• πατάει πόδι
• ακριβός στα πίτουρα και φθηνός στ' αλεύρι
• μου άλλαξε τα πετρέλαια
• δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του

Θυμηθείτε να μετρήστε πόσες φορές θα πείτε ή θα σκεφτείτε "κοίτα να δεις!", καθώς θα διαβάζετε αυτό το βιβλίο.

Ξεχωρίζει έντονα ο επιστημονικός τρόπος με τον οποίο εργάζεται ο συγγραφέας, δεν χαρίζεται σε εύκολα συμπεράσματα, ό,τι δεν τεκμηριώνεται το αφήνει για το μέλλον, όταν θα έχουν προκύψει νέα στοιχεία. Μέχρι τότε, απορρίπτει κάθε ερμηνεία όσο αληθοφανής και αν είναι. Αυτή η επιστημονικότητα (είναι δόκιμη η λέξη κε Σαραντάκο;) είναι το πολυτιμότερο εργαλείο τού σύγχρονου πολιτισμού μας, το υψηλότερο σημείο στο οποίο έχει φτάσει ποτέ ο άνθρωπος, η επικράτηση πάνω στο άγνωστο και όχι η υποτέλεια σε αυτό, η μετακίνηση από τη βρεφική ηλικία στην ενηλικίωσή του.

Δεν είναι γνώρισμα μόνον των θετικών επιστημών, είναι κουλτούρα που μπορεί να εφαρμοστεί παντού. Στην ιστορία δεν γίνονται αποδεκτοί ισχυρισμοί χωρίς ιστορικά αναμφισβήτητα στοιχεία. Στη φιλολογία δεν μπορεί να λέγεται ότι η έκφραση «χρωστάει της Μιχαλούς», που σύμφωνα με την επικρατούσα ευφάνταστη εκδοχή γεννήθηκε από μια ταβερνιάρισσα στο Ανάπλι το 1830 –ενώ έχει καταγραφεί σε έργο του 1810! Όπως συνεχίζει ο συγγραφέας στο ιστολόγιό του, "Έχω ελέγξει σχολαστικά τις πληροφορίες που παραθέτω, και τολμώ να τις θεωρώ έγκυρες· μάλιστα, με κίνδυνο να κάνω το βιβλίο μου λι­γότερο εντυπωσιακό, απέφυγα μια συνήθη αρρώστια των παρόμοιων συλλογών, που πολύ αγαπούν να ανά­γουν τη γέννηση παρόμοιων εκφράσεων σε ιστορικά γεγονότα, προσδιορίζοντας με ακρίβεια ημερομηνίες και ονόματα πρωταγωνιστών".

Όμως, η επιστημονική αυστηρότητα, δεν κάνει αποκρουστικό το αποτέλεσμα. Το ταμπεραμέντο τού συγγραφέα στο γραπτό αλλά και στον προφορικό λόγο, κάνει το έργο απολαυστικό.

Ιδέα!

Το βιβλίο λέμε ότι είναι το καλύτερο δώρο. Όμως, κάθε αναγνώστης έχει προτιμήσεις που καλό είναι να γνωρίζουμε πριν του χαρίσουμε ένα βιβλίο, ώστε αυτό να είναι τής αρεσκείας του. Τα "Λόγια τού αέρα" είναι ένα ουδέτερο βιβλίο, απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες πιστεύω, ανεξάρτητα από αναγνωστικές προτιμήσεις διότι αφορά τη γλώσσα μας, τη χρησιμοποιούμε όλοι και περίπου με τον ίδιο τρόπο.