Βιβλίο Σφαγείο Σαλονίκης
Συγγραφέας Θάνος Δραγούμης
Κατηγορία Αστυνομικό μυθιστόρημα
Εκδότης Ψυχογιός
Συντάκτης-ρια Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Το διάβασες;
Πες τη γνώμη σου στο Bookia!
Βαθμολόγησε στο Bookia αυτό το βιβλίο και γενικά τα βιβλία που διαβάζεις!

Το «Σφαγείο της Σαλονίκης» χαρακτηρίστηκε από τις εκδόσεις Ψυχογιός ως αστυνομικό μυθιστόρημα. Λυπάμαι πραγματικά που καθυστέρησα τόσο πολύ να το διαβάσω. Ως αναγνώστρια το ευχαριστήθηκα περισσότερο ως ιστορικό με έντονο το αστυνομικό στοιχείο.

Έχω διαβάσει αρκετά βιβλία που έχουν αναφορά τα μαύρα χρόνια της κατοχής στην Ελλάδα. Οι γονείς ή οι παππούδες των περισσότερων αναγνωστών είχαν πολεμήσει τους Γερμανούς είτε ως αντιστασιακοί είτε με τον Εθνικό Στρατό κι έχουμε ακούσει αφηγήσεις τους. Όμως για τα κατοχικά χρόνια στην Θεσσαλονίκη, δεν έχω διαβάσει άλλο μυθιστόρημα. Το βιβλίο «Σφαγείο της Σαλονίκης» για μένα είναι βιβλίο που πρέπει να το διαβάσουν όλοι. Ονόματα, τοποθεσίες Θεσσαλονίκης, ρουφιάνοι και δοσίλογοι που θησαύρισαν με την δυστυχία των άλλων και περισσότερο των Εβραίων, θα περνούν μπροστά από τα μάτια σας και θα σας αφήνουν έκπληκτους. Σπίτια και γειτονιές που ίσως δεν γνωρίζετε πόσα τραγικά εγκλήματα έγιναν στους τέσσερις τοίχους τους.

Μέρες του 1943. Μέρες και νύχτες Κατοχής. Στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, δυο παράξενα πτώματα. Γύρω απ' το λιμάνι, στο κέντρο και στις συνοικίες της πόλης, κόλαση. Μουλωχτοί φόνοι και μπόμπες που σκάνε οπουδήποτε χωρίς προειδοποίηση. Σφαίρες σε σβέρκους στα καλά καθούμενα μες στη μέση του δρόμου κι εκτελέσεις εν ψυχρώ με μια απόφαση κομματικής ολομέλειας. Κομμουνιστές και ταγματασφαλίτες σφάζονται στους δρόμους. Το ΚΚΕ δημιουργεί την οργάνωση εκτελεστών του, την ΟΠΛΑ. Οι ταγματασφαλίτες συλλαμβάνουν, βασανίζουν κι εκτελούν αδιακρίτως, αρκεί να υπάρχει λεία. Τα Ες Ες τραβάνε τους Εβραίους στα γκέτο και τους φορτώνουν στα τρένα για τα κρεματόρια. Ξύλο και βασανιστήρια, λειψό φαγητό κι ελάχιστος ύπνος. Πλιάτσικα και λεηλασίες σε συναγωγές, σε μαγαζιά, σε σπίτια, σε νεκροταφεία. Φόβος, φόβος παντού κι ένας προγραμμένος έρωτας που προσπαθεί ν' αντέξει, να κρυφτεί, να ζήσει.

Ο συγγραφέας στηρίχτηκε σε πραγματικά γεγονότα, και το διαπιστώνει κανείς από τις σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου. Η συγκέντρωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης και η αποστολή τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης που ελάχιστοι επέστρεψαν, έβαλε ως ήρωες υπαρκτά πρόσωπα, όπως ο διοικητής της τοπικής Ειδικής Ασφάλειας Νίκος Μουσχουντής, πετυχαίνοντας να μας μεταφέρει στα σκοτεινά εκείνα χρόνια της αλληλοσφαγής.

Από το μυθιστόρημα παρελαύνουν ταγματασφαλίτες, πατριώτες, εκτελεστές της ΟΠΛΑ (Οργάνωση Προστασίας Λαϊκού Αγώνα του ΚΚΕ), άνδρες των Ες Ες, κυνηγημένοι Εβραίοι, άνθρωποι που σκοτώνουν, σκοτώνονται, αγωνίζονται, προδίδουν, προσπαθούν να επιβιώσουν ή να πλουτίσουν εις βάρος των συμπατριωτών τους. Και παντού πληροφοριοδότες και ρουφιάνοι, σκορπισμένοι σε όλη την πόλη.

Έχω καλό δίκτυο. Οι πληροφοριοδότες και ρουφιάνοι, αυτοί είναι η ουσία της δουλειάς μας. Δεν το ξέρεις; Στο κάτω-κάτω, στην Ελλάδα είμαστε, αν δεν εκμεταλλευτούμε τα πλεονεκτήματα της πατρίδας μας για να κάνουμε σωστά την δουλειά μας τι θα εκμεταλλευτούμε;

Μέσα στην ιστορία αυτή υπάρχει και ο έρωτας όπου ο αστυνόμος Στέφανος Ασλάνογλου γνωρίζεται με την Εβραιοπούλα Έμμα, την ερωτεύεται και την κρύβει στο σπίτι του για να την προστατεύσει από τους Γερμανούς. Μέσα στις σελίδες του βιβλίου επίσης φανερώνεται και η ανδρική φιλία του Ασλάνογλου με τον Κεντίρη και τους συνεργάτες που διατηρείται ως το τέλος, παρά τα φρικιαστικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα.

Εικόνες και γεγονότα που σε ανατριχιάζουν. Όλα αληθινά. Δοσμένα αντικειμενικά χωρίς να χαϊδεύει τα αυτιά κανενός. Την ώρα που οι ταγματασφαλίτες γδέρνουν κορμιά και με τανάλιες κόβουν γλώσσες πιστολάδων της ΟΠΛΑ, η ΟΠΛΑ πυροβολεί εξ επαφής δοσίλογους. Οι ναζί έβαλαν σε εφαρμογή την συστηματική δολοφονία των Εβραίων τόσο στην Γερμανία όσο και στις χώρες που κατέκτησαν, δηλαδή το σχέδιο «Τελική Λύση». Εκεί μαθαίνουμε ότι ο Αρχιραβίνος της Θεσσαλονίκης πούλησε τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης στους Γερμανούς.

Αυτός ο ίδιος έδωσε στα Κομάντο Ρόζερμπεργκ τα αρχεία των Συναγωγών με όλα τα ονόματα των Εβραικών οικογενειών της Θεσσαλονίκης. Σ’ αυτόν πληρώσαμε πέρισυ τα χρήματα για να δώσει στους Γερμανούς και να γλιτώσουν τα καταναγκαστικά έργα οι άνθρωποι μας.

Τον πλήρη εξευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ο αναγνώστης θα τον βιώσει και θα ανατριχιάσει από τις περιγραφές στο γκέτο Χιρς πριν να μπουν στα τρένα του θανάτου. Βίαιες σκηνές, εγκλήματα αποτρόπαια από ονόματα που έλαβαν δράση εκείνη την εποχή και δυστυχώς όχι για την σωτηρία των Ελλήνων από τα εκτελεστικά αποσπάσματα. Δουρούμπασης, ο Πούλος, ο Δάγκουλας, ο Γκιουλέκας, και άλλα πολλά, που πολλοί Θεσσαλονικιοί τα γνωρίζουν γιατί και σήμερα κρατούν θέσεις, θα μας συγκλονίσουν.

Γκιουλέκας, χαφιές των Γερμανών και έμμισθος του Γραφείου Πληροφόρησης και Αντικατασκοπείας ...όταν θέλω να περάσω κάτι στην Γερμανική Διοίκηση το αφήνω να διαρρεύσει στα τεντωμένα αυτιά του Γκιουλέκα.

Θα μάθουμε οι νεότεροι για το εβραϊκό γκέτο της Χαριλάου, για το προσφυγικό Καραβάν Σαράι της Βενιζέλου, τα ορφανά του Παπάφειου και για την Βίλα Καπαντζή που το χρησιμοποιούσαν ως άντρο και ορμητήριο στυγερών χιτλερικών εγκλημάτων. Ο Ασλάνογλου θα μας πάει στα στέκια με τις πόρνες στα Λαδάδικα, στους τεκέδες, όπου όλοι πωλούν μια πληροφορία για μια δόση ρεβυθοκαφέ.

Η πιο τραγική περίοδος της Ελλάδας και του λαού της, εκείνη της γερµανικής κατοχής και του Εµφυλίου, ξετυλίγεται μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου. Ο Μαξ Μέρτεν, υποδιοικητής της Γερµανικής Διοίκησης Μακεδονίας – Αιγαίου και προσωπικός φίλος του Χίτλερ, ο σφαγέας της Θεσσαλονίκης και ο φόβος από την άλλη που υπάρχει παντού κυριαρχούν στο μυθιστόρημα. Οι άνθρωποι κρύβονται για να γλιτώσουν. Φοβούνται από όλους. Και ποιους να εμπιστευτεί κανείς;

Αν έχεις διαφορά µε τον γείτονα, πας στους ταγµατασφαλίτες και τον καταγγέλλεις για κοµµουνιστή, ή πας στους κοµµουνιστές και τον καταγγέλλεις για αντιδραστικό και βενιζελικό.

Γνωρίζουμε ότι πολλοί Εβραίοι πήγαν ως αντιστασιακοί και καπετάνιοι στο βουνό, όπως ο Κοέν, για να πολεμήσουν. Όμως σε μια συντηρητική κοινωνία όπως της Θεσσαλονίκης, οι φανατικοί ορθόδοξοι δεσποτάδες έτσι ήθελαν να το περάσουν στο ποίμνιο τους. Το πιο συγκλονιστικό ιστορικό στοιχείο για μένα ως αναγνώστρια είναι επιστολές από τις Μονές του Εσφιγμένου, Βατοπεδίου, Λαύρας, Σταυρονικήτα και πολλών άλλων που δηλώνουν υποταγή στον Χίτλερ.

Γι αυτό το προτείνω ως ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από όλους. Γιατί οι αναγνώστες χώρια το αστυνομικό μυθοπλαστικό στοιχείο που θα τους συναρπάσει διαβάζοντας το, θα καταλάβουν ακόμη μια φορά πώς, αν δεν υπήρχαν οι δικοί μας «πατριώτες» που κοίταξαν μόνο το προσωπικό τους συμφέρον, αν ήμασταν ενωμένοι ως λαός, δεν θα είχαμε τόσες απώλειες ζωής, δεν θα είχαμε κρεματόρια.. Ας μας ταρακουνήσει το «Σφαγείο Σαλονίκης» γιατί η άγνοια και η αμάθεια δεν δικαιολογούνται στις μέρες μας. Και ένα καλό βιβλίο αυτό τον σκοπό έχει… Να μας βγάλει από το σκοτάδι…