Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

Απονεμήθηκαν στο Μουσείο Μπενάκη τα φετινά Λογοτεχνικά Βραβεία του Αναγνώστη για τα βιβλία που εκδόθηκαν το 2023.

Παραθέτουμε τα βιβλία που ξεχώρισαν μαζί με τις μικρές λίστες, όπως δημοσιεύτηκαν από τις επιτροπές του Αναγνώστη, με συνδέσμους στα βιβλία, τους δημιουργούς και τους εκδότες ώστε με ένα απλό κλικ να δείτε περισσότερες πληροφορίες για αυτά αλλά και να τα βάλετε στη δική σας λίστα μέσα από το Bookia App (σημ. στη σελίδα του εκάστοτε βιβλίου μέσα στο App, επιλέξτε "+ Προσθήκη στη βιβλιοθήκη μου" και χαρακτηρίστε το ως "Το θέλω" ώστε να το έχετε θυμηθείτε την επόμενη φορά στο βιβλιοπωλείο ;-)).

Α. ΒΙΒΛΙΑ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Μυθιστόρημα

Ιωάννα Μπουραζοπούλου, Ο δράκος της Πρέσπας: Η μνήμη του πάγου, Καστανιώτης

• Μάρω Δούκα, Φελιτσιτά, Πατάκης
• Τάκης Καμπύλης, Το κόμμα του καλού θεού, Καστανιώτης
• Δημήτρης Μαμαλούκας, Σκότωσε σαν τον Στίβεν Κινγκ, Κέδρος
• Νίκος Μάντζιος, Η λίμπιντο των αγγέλων, Γραφή
• Γιάννης Νικολούδης, Άδειος τόπος, Πατάκης
• Ηλίας Λ. Παπαμόσχος, Ανάληψη, Πατάκης
• Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Ήλιος με ξιφολόγχες, Πατάκης
• Θανάσης Χειμωνάς, Τρότζαν, Πατάκης
• Χρήστος Χρηστίδης, Αυγή, Κίχλη

Νουβέλα

Άκης Παπαντώνης, Η τελευταία αρκούδα του δάσους, Κίχλη

• Ιάκωβος Ανυφαντάκης, Ραδιοκασετόφωνο, Πατάκης
• Μάρω Κακαβέλα, Τίνος είσαι εσύ, Στερέωμα
• Βάσω Καλαντίδου, Το Μουγγοχώρι, Ενύπνιο
• Παντελής Σ. Μπουκάλας, Ο Πέτρος της Μάνης και το φάσμα των φατριών, Άγρα
• Χρήστος Οικονόμου, Πες της, Πόλις

Διήγημα

Αλεξάνδρα Κ*, Πράγματα που σκέφτεται η παρθένος Μαρία καπνίζοντας κρυφά στο μπάνιο, Πατάκης

• Παναγιώτης Αγγελόπουλος, Σώσε τη θύελλα, Ίκαρος
• Σωτήρης Φ. Δημητρίου, Μια Μαρίνα Τζάφου, Πατάκης
• Γιώργος Χ. Κασαπίδης, Ο Φωτεινότερος Φακός Του Κόσμου, Εύμαρος
• Αυγή Λίλλη, Ρυζόχαρτο και άλλες μικρο-ιστορίες, Ποταμός
• Μιχάλης Μοδινός, Τα θαύματα του κόσμου, Καστανιώτης
• Αντώνης Πάσχος, Το αδελφομοίρι, Στερέωμα
• Θανάσης Σκουρμπέλος, Σα μαγεμένο το μυαλό μου, Τόπος
• Θάνος Σταθόπουλος, Η διασκευή του εαυτού μου στις 06:30, Ίκαρος
• Πόπη Φιρτινίδου, Τηρούμενες αναλογίες, Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων

Πρωτοεμφανιζόμενοι στην Πεζογραφία

Φώτης Μανίκας, Δεν θυμάμαι να υπήρχε κάποια πόρτα κοντά μας, Loggia

• Λίνα Προδρομίδου-Βαρότση, Σήκω από πάνω μου, Μεταίχμιο
• Χαρά Ρόμβη, Σωτηρία, Αντίποδες
• Ευανθία Χαριτοπούλου, Όμως η σάρκα ακόμα απαλή, Ενύπνιο

Δοκίμιο-Μελέτη

Ηλέκτρα Λαζάρ, Λύκε, λύκε, είσαι εγώ?, Κυαναυγή

• Βασίλης Αλεξίου, Καρναβα(ρνα)λικά, Κέδρος
• Σταύρος Ζουμπουλάκης, Ηθική της αγάπης και πολιτική πράξη, Πόλις
• Μαρία Ιατρού, Ακυβέρνητα κείμενα, Opportuna
• Αγγέλα Καστρινάκη, Μίλα, Πηνελόπη!, ΠΕΚ
• Γιώργος Μαρκόπουλος, Η ποίηση του Κ.Γ.Παπαγεωργίου, Εκάτη
• Μιχάλης Κ. Χρυσανθόπουλος, Το αμφίσημο γέλιο στη συλλογή "Ο μπιντές και άλλες ιστορίες" του Μάριου Χάκκα: Μελαγχολία και ανατροπή, Άγρα
• Δέσποινα Παπαστάθη, Εκεί που σμίγουν η μέρα και η νύχτα…, Gutenberg
• Μιχάλης Τσιανίκας, Καβάφης. Το τελευταίο ταγκό στην Αλεξάνδρεια, Βιβλιόραμα
• Χαρίκλεια Τσοκανή, Πρόσωπα του μύθου, του θρύλου, της μουσικής, Παπαζήσης

Ποίηση

Μαρία Βαχλιώτη, Κάλπη, Μελάνι

Λένα Καλλέργη, Ανήμερο, Ίκαρος

• Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Ημέρες καλοσύνης, Πόλις
• Βάγια Κάλφα (Νόα Τίνσελ), Μακάρι να το είχα κάνει νωρίτερα, Θράκα
• Αλέξανδρος Μηλιάς, Κλαγγή των όπλων, Πατάκης
• Ευτυχία Παναγιώτου, Μύθοι για το τέλος του κόσμου, Κέδρος
• Κωνσταντίνα Π. Σιαχάμη, Άδης απαλώς, Κίχλη
• Πάνος Στασινός, Ο θάνατος είναι μέσα στα πράγματα, Ίκαρος
• Γιάννης Στίγκας, Sonderkommando, Άγρα
• Θανάσης Χατζόπουλος, Κρατήρας, Πόλις

Πρωτοεμφανιζόμενοι στην Ποίηση

Κατερίνα Μαρδακιούπη, Το άρρωστο ζώο, Ενύπνιο

1. Καλλιόπη Αλεξιάδου, Τέχνη προς αποφυγή, Ιωλκός
2. Αργύρης Δούρβας, Νεκροταφείο ζώων / Άλλα ερωτικά, Νεφέλη
3. Ανθή Θεοχάρη, Το πούρτσον που κουτσαίνει, Ρώμη
4. Εύη Λιακέα, Απόδειπνο, Θράκα
5. Βαλάντης Μάστορας, Η μοναξιά περίστροφα, Ενύπνιο
6. Ζαφειρία Μολ, Κανένα φτυάρι δεν έθαψε την άνοιξη, Κάπα Εκδοτική
7. Σταυρούλα Παπαδάκη, Και ο κόσμος τι θα πει?, Κάπα Εκδοτική
8. Σπύρος Χαιρέτης, Ο γοργόνος και άλλα πλάσματα, Θράκα

Β. ΠΑΙΔΙΚΟ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

Παιδικό βιβλίο με εικονογράφηση

Φωτεινή Στεφανίδη, Το κοτσύφι, Καλειδοσκόπιο

• Ματθαίος Αμανατιάδης, Αλίκη Γιαννάκη, Το νησί του Ίσην, εικονογράφηση: Ρένια Μεταλληνού, Μάρτης
• Νίκος Αντωνίου, Μια θέση στον ήλιο, εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη Καστανιώτης
• Εύη Γεροκώστα, Σημάδια, εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη Μεταίχμιο
• Αλέξης Κυριτσόπουλος, Η μπάλα, Ίκαρος
• Μαρία Λυκάρτση, Κανονικά, εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη Καστανιώτης
• Αντώνης Παπαθεοδούλου, Εξετάσεις για την Αϊ-Βασιλική ακαδημία, εικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά Παπαδόπουλος

Λογοτεχνικό βιβλίο για παιδιά

Βαγγέλης Δ. Ηλιόπουλος, O ξάδελφός μου είναι σκιά, εικονογράφηση: Κωνσταντίνος Έσσλιν, Νομική Βιβλιοθήκη

• Σοφία Δάρτζαλη, Μα πού πήγαν όλοι?, εικονογράφηση: Βασίλης Κουτσογιάννης Μεταίχμιο
• Μάνος Κοντολέων, Με το ίδιο όνομα, εικονογράφηση: Φωτεινή Στεφανίδη Καλειδοσκόπιο
• Αντώνης Μυλωνάκης, Λίλυ και Άλεξ: Μια ιστορία φαντασμάτων, εικονογράφηση: Γεωργία Μαυρομάτη Καστανιώτης
• Μαρία Παπαγιάννη, Η Διδώ και η μαύρη βίβλος, εικονογράφηση: Διονύσης Διγώνης Πατάκης
• Αγάπη Παπουτσάκη, Το κόκκινο θηρίο, εικονογράφηση: Τόμεκ Γιοβάνης Πατάκης
• Γρηγόρης Χαλιακόπουλος, Το φάντασμα της βιβλιοθήκης, εικονογράφηση: Απόστολος Βέττας Καλειδοσκόπιο

Λογοτεχνικό βιβλίο για εφήβους

Μάνος Κοντολέων, Ποτέ πιο πριν…, Πατάκης

• Αλεξάνδρα Μητσιάλη, Οι μέρες που δακρύζουν, Πατάκης
• Γιώργος Χατζόπουλος, Όνειρο τρίτο. Η απελευθέρωση, Πατάκης
• Κώστας Στοφόρος, Το τέλος του παιχνιδιού?, Κέδρος

Βιβλίο γνώσεων

Πάνος Χριστοδούλου, Έχω δικαίωμα? Έχω δικαίωμα!, Μικρή Σελήνη

• Ολύμπιος Ε. Δαφέρμος, Μιλώ στα παιδιά μου για τη χούντα και το Πολυτεχνείο, Τόπος
• Δημήτρης Κουλουμάσης – Χριστίνα Σαρηγιάννη, Ο Mr Chem και η απόλυτη επιστημονική πρόκληση, Κλειδάριθμος
• Φίλιππος Μανδηλαράς, Escape book - Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, Παπαδόπουλος
• Φίλιππος Φωτιάδης, Ελληνικό Μετρό Α.Ε.- Πρόδρομες εργασίες Γραμμής 4Α, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.
• Πέτρος Χριστούλιας, Δρ. ΠΑΠ: Η ζωή του πρωτοπόρου γιατρού Γ. Ν. Παπανικολάου, Παπαδόπουλος

Καλλιτεχνικού σχεδιασμού και Τυποτεχνίας

Βραβεύτηκε το βιβλίο που πληροί τις καλύτερες προδιαγραφές από άποψη καλλιτεχνικής εκτύπωσης, εξωφύλλου, γραμματοσειράς, περιθωρίων, τίτλων, υποτίτλων και άλλων τεχνικών λεπτομερειών.

Λήδα Καζαντζάκη, Χωρίς επαφή, Το Ροδακιό

Peter Handke, Η κλέφτρα των φρούτων, μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Gutenberg	Βασίλης Μόσχος, Γιούνικ, Θράκα
Giorgio Agamben, Γούστο, μτφρ. Άντα Κλαμπατσέα, Πατάκης	Λήδα Καζαντζάκη, Χωρίς επαφή, Το Ροδακιό

ΜΕΓΑΛΟ TIMHTIKO ΒΡΑΒΕΙΟ

Το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο για το 2024 απονεμήθηκε για το σύνολο του έργου της στην ομότιμη καθηγήτρια, δοκιμιογράφο και μεταφράστρια Λίζυ Τσιριμώκου.

Η Λίζυ (Ελισάβετ) Τσιριμώκου γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε φιλοσοφία και φιλολογία στην Αθήνα και στο Παρίσι. Δίδαξε θεωρία λογοτεχνίας και συγκριτική γραμματολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ (1979-2016). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα στρέφονται προς τους τομείς της ιστορίας, της κριτικής και της θεωρίας της λογοτεχνίας.

Ασχολείται με τη λογοτεχνία της πόλης (αστυγραφία), την ευρωπαϊκή και ελληνική λογοτεχνία σε συνάφεια με την ιστορία (18ος-21ος αι.). Έχει εκδώσει δοκίμια για τη λογοτεχνία (Εσωτερική ταχύτητα, 2000), την αλληλογραφία της εξορίας των Ρίτσου-Αλεξάνδρου-Δρόσου (Τροχιές σε διασταύρωση, 2008). Μεταφράζει, κυρίως από τα γαλλικά, κριτικά και λογοτεχνικά κείμενα. Κείμενά της βρίσκονται σε αυτόνομους ή συλλογικούς και αφιερωματικούς τόμους, σε πρακτικά ημερίδων και συνεδρίων, σε περιοδικά κι εφημερίδες. Εδώ και χρόνια, δημοσιεύει βιβλιοκριτικά σημειώματα στο ΒΗΜΑ.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΙΚΟΥ ΘΕΜΕΛΗ

Το βραβείο Νίκου Θέμελη απονεμήθηκε στην Πέρσα Κουμούτση και τον σκηνοθέτη Κώστα Φέρρη για το βιβλίο τους «Η γέφυρα των λεμονιών», από τις εκδόσεις Ποταμός.

Tο βιβλίο είναι η αυτοβιογραφία του σκηνοθέτη Κώστα Φέρρη , η οποία προοριζόταν για τον κινηματογράφο. Το σενάριο ξέμεινε και η Πέρσα Κουμούτση το δούλεψε ως μυθιστόρημα. Η Γέφυρα των Λεμονιών, Κούμπρι ελ Λεμούν στ’ αραβικά, Pont Limoun για τους λεβαντίνους, είναι η σιδερένια γέφυρα που περνάει πάνω από τα τρένα του Κεντρικού Σταθμού του Καΐ̱ρου (Μπαμπ ελ Χαντίντ), για να συνδέσει το κέντρο της πόλης με τη φτωχογειτονιά της Σούμπρα. Εκεί γεννιέται και μεγαλώνει ο Τάκης, χαϊδευτικό όνομα του συγγραφέα που αυτοβιογραφείται μυθοπλαστικά σε αυτή την νουβέλα. Στα χρόνια του πολέμου, τ’ αδέρφια κι ο πατέρας του υπηρετούν στον Αγγλικό στρατό, ενώ ο μικρός ονειρεύεται να ταξιδέψει στην «πατρίδα», την Ελλάδα, με τις ανοιχτές θάλασσες. Η αμέσως επόμενη επιθυμία του, είναι φυσικά να γνωρίσει τον έρωτα, και η τρίτη να γίνει σκηνοθέτης κινηματογράφου. Οι προσωπικές του περιπέτειες, συγχρονίζονται με την Ιστορία της Αιγύπτου (1940-1957), την άνοδο του Νάσερ και την εθνικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ. Στην Αμπέτειο Σχολή όπου σπουδάζει, πηγαινοέρχεται με τα πόδια, διασχίζοντας καθημερινά τη σιδερένια γέφυρα, στοχαζόμενος ξανά και ξανά το μέλλον του. Θα τα καταφέρει στο τέλος να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, μετατρέποντας την εμπειρία της Γέφυρας των Λεμονιών σε έργο τέχνης;

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΗΣ ΓΙΑ ΒΙΒΛΙΑ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Αγγελής Δημήτρης, ποιητής, διευθυντής περ. Φρέαρ, Γιώργος Περαντωνάκης, κριτικός λογοτεχνίας, Γιάννης Μπασκόζος, δημοσιογράφος, συγγραφέας, Βαρβάρα Ρούσσου, ΕΔΙΠ, ΑΣΚΤ, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Αριστοτέλης Σαΐνης, κριτικός λογοτεχνίας, Κατερίνα Σχινά, μεταφράστρια, κριτικός λογοτεχνίας, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, κριτικός λογοτεχνίας.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

Ελένη Γεωργοστάθη, συγγραφέας, κριτικός, Αγγελική Γιαννικοπούλου, Καθηγήτρια Παιδικής Λογοτεχνίας ΕΚΠΑ, Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, ομότιμη καθηγήτρια ΕΚΠΑ. Χαρά Μαραντίδου, εικαστικός. Αγγελική Φουρνάρη, Βιβλιοθηκονόμος.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΗΣ Καλλιτεχνικού σχεδιασμού και Τυποτεχνίας

Δημήτρης Αρβανίτης, γραφίστας, Γιάννη Κουρούδη, γραφίστας, Γιώργο Ματθιόπουλο, επ.καθηγητή στο Τμήμα Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.