Γράφει: Αγγελική-Ειρήνη Μήτση

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

“Η μουσική που σταμάτησε τον πετροπόλεμο” του Δημήτρη Σπύρου από εκδόσεις Πατάκη (Συλλογή περιστέρια – για παιδιά άνω των 10 ετών) εκδόθηκε το 2011, με ένα όμορφο εξώφυλλο που φιλοτέχνησε ο Στάθης Πετρόπουλος. Είναι ένα βιβλίο για νεαρούς αναγνώστες, μέσα από τις σελίδες του οποίου θα έρθει σε επαφή αβίαστα, με τη Νεότερη Ιστορία της Ελλάδας!

Σ' ένα ορεινό χωριό, το Πετροχώρι (η Ζάτουνα στην πραγματικότητα) της κεντρικής Πελοποννήσου τη δεκαετία του '60 εκτυλίσσονται ιδιότυπες, σκληρές και πολλές φορές ανελέητες μάχες με πρωταγωνιστές τα αγόρια της πάνω και της κάτω ρούγας. Ώσπου ο ερχομός ενός πολιτικού εξόριστου φέρνει τα πάνω κάτω στη μικρή κλειστή κοινωνία...

Ο εξόριστος είναι ένας Έλληνας μουσικός παγκοσμίου φήμης, ο οποίος με τη στάση του βάζει σε σκέψεις τους νεαρούς της απάνω και κάτω ρούγας! Το όνομα του Μίκη Θεοδωράκη δεν αναφέρεται στην εξιστόρηση! Δεν είναι απαραίτητη η αναφορά. Το βιβλίο αποτελεί αφορμή για να αναρωτηθεί ο νεαρός ο αναγνώστης ή για να θυμηθεί ο παλαιότερος! Η γραφή του Δημήτρη Σπύρου έχει ρυθμό με κρεσέντο συναισθημάτων, ώστε να σε παροτρύνει να ανακαλύπτεις εκ νέου τη χαρά του ΕΥ αγωνίζεσθε! Οι υποσημειώσεις αποτελούν εφαλτήριο για ιστορικές ανακαλύψεις και μια γέφυρα με την πολιτιστική μας κληρονομιά, με την ντοπιολαλιά της Πελοποννήσου!

Ο πετροπόλεμος, άγνωστος στους σημερινούς εφήβους, δεν ήταν απλά ένα παιχνίδι. Ήταν άσκηση επιβίωσης, προϋπέθετε σχέδιο, στρατηγική, γνώση της ψυχολογίας του αντιπάλου. Ταυτόχρονα είχε τους κανόνες και το τελετουργικό του, που τηρούνταν με ευλάβεια...

Η ιστορία του νεαρού Διομήδη και των φίλων του από την εφηβεία στην ενηλικίωση μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του Δημήτρη Σπύρου ζωντανεύουν την μεταπολεμική Ελλάδα και τους αγώνες του ελληνικού λαού κατά της δικτατορίας.

“Το πέρασμα απ' την παιδική ηλικία στην εφηβεία κι απ' την εφηβεία στην ενηλικίωση είναι δυο βαθιές ανάσες. Εκεί που 'χεις δέρμα μαλακό, ξυπνάς ένα πρωί κι έχεις βγάλει χνούδι. Κι αυτό που χτες ήτανε χνούδι, την επόμενη γίνεται τρίχα σκληρή”, γράφει ο συγγραφέας.

Ένα βιβλίο-σύμμαχος στη βιβλιοθήκη των νεαρών αναγνωστών, ένα βιβλίο-έμπνευση για τη νέα γενιά που από τον καταιγισμό της τεχνολογίας χάνει τη ρότα της ζωής, αν και έχει τα κότσια να κερδίσει τη μάχη που της αναλογεί!

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο Δημήτρης Σπύρου γεννήθηκε το 1954 στα Διάσελα Ολυμπίας. Σπούδασε Θέατρο και Κινηματογράφο. Αρχικά εργάστηκε ως ηθοποιός και σεναριογράφος. Το 1985 δημιούργησε την εταιρεία παραγωγής "Φάος Φιλμ", με την οποία έκανε κινηματογραφικές ταινίες και ντοκιμαντέρ. Από το 1989 έχει αναπτύξει ιδιαίτερη δραστηριότητα στον τομέα του "Κινηματογράφου για Παιδιά και Νέους", κάνοντας αρχικά, σε δικό του σενάριο, σκηνοθεσία και παραγωγή, τη μεγάλου μήκους ταινία "Ο Ψύλλος" (1991), η οποία πήρε έξι πρώτα βραβεία σε διεθνή Φεστιβάλ Κινηματογράφου (Βερολίνου, Σικάγου κ.ά.) και στη συνέχεια εκπαιδευτικά κινηματογραφικά προγράμματα και τηλεοπτικές παραγωγές.

Από το 1995 διευθύνει την αστική μη κερδοσκοπική εταιρία Νεανικό Πλάνο, η οποία ασχολείται με διανομή και παραγωγή ταινιών, εκδόσεις βιβλίων, διαχειρίζεται το cine ΦΙΛΙΠ στην Αθήνα, διοργανώνει φεστιβάλ και άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες και παράγει και διανέμει εκπαιδευτικά προγράμματα.

Το 1997 σε συνεργασία με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του νομού Ηλείας δημιούργησε το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, του οποίου είναι και καλλιτεχνικός διευθυντής. Σχετικά με τον κινηματογράφο για παιδιά έχουν δημοσιευτεί δεκάδες κείμενα του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχει παρουσιάσει εισηγήσεις σε πολλά διεθνή συνέδρια, ενώ το 2004 εκδόθηκε το βιβλίο του "Τα παιδιά στις ταινίες τον Φρανσουά Τριφό". Από το 2008 είναι μέλος του Δ.Σ. της European Children' s Film Association. Παράλληλα ασχολείται με τη λογοτεχνία (ποίηση, διήγημα, μυθιστόρημα) και είναι συνεργάτης περιοδικών τέχνης και πολιτισμού. Έχουν εκδοθεί δύο ποιητικές συλλογές του, διηγήματα του έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά κι εφημερίδες. Το 1981 πήρε το 1ο Βραβείο σε πανελλήνιο διαγωνισμό για ποιητές κάτω των 35 ετών (την κριτική επιτροπή αποτελούσαν οι κορυφαίοι Έλληνες ποιητές Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος και Τάκης Σινόπουλος), ενώ το 1993 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις "Πατάκη" το μυθιστόρημα του "Ο Ψύλλος", το οποίο έχει κάνει ως σήμερα 14 επανεκδόσεις.

• (2013) Ο Ψύλλος, Εκδόσεις Πατάκη
• (2011) Η μουσική που σταμάτησε τον πετροπόλεμο, Εκδόσεις Πατάκη
• (2004) Ο Ψύλλος, Εκδόσεις Πατάκη
• (2004) Τα παιδιά στις ταινίες του Φρανσουά Τριφό, Νεανικό Πλάνο
• (2006) Πιάσε με, αν μπορείς..., Αιγόκερως
• (2001) Η γλώσσα μου Α΄ δημοτικού, Ελληνικά Γράμματα

ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ

Απόσπασμα του μυθιστορήματος

Ο πετροπόλεμος ήταν φρούτο του καλοκαιριού. Δεν ταίριαζε με τα χιόνια και τις βροχές, ούτε με τις σκοτούρες των βιβλίων. Ήθελε κλειστά σχολεία και ξεγνοιασιά, κοντομάνικα πουκάμισα και ξυπολυσιά. Ήθελε οι γονείς να λείπουν στα χωράφια ολημερίς και να έχουν αφήσει το χωριό να το κυβερνάει η παιδική μας φαντασία και αποκοτιά.

Η μεταφορά του βιβλίου του Δημήτρη Σπύρου ζωντανεύει μπροστά στα μάτια των μικρών και νεαρών θεατών σημαντικές περιόδους της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας. Ο Νικορέστης Χανιωτάκης με σιγουριά στη σκηνοθετική του ματιά, κράτησε τις σκηνές του βιβλίου που μας χαρίζουν τη γεύση της γραφής του Δημήτρη Σπύρου και ενσωμάτωσε στο θεατρικό του τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη με μαεστρία.

Τα ευέλικτα σκηνικά της Έλλης Εμπεδοκλή και τα λιτά κοστούμια της Αναστασίας Σπάνθη συνδυάστηκαν στο χώρο του Θεάτρου ώστε σε μια γειτονιά της ελληνικής επαρχίας ο περιβόητος πετροπόλεμος -ο παιχνίδι που συντρόφευε τα καλοκαίρια των αγοριών- να διαδραματιστεί μπροστά στα μάτια των θεατών σε αργή κίνηση, κινηματογραφικά, να χαραχτεί στη μνήμη τους.

Οι: Μπέτυ Αποστόλου, Ισιδώρα Δωροπούλου, Γιάννης Καλαντζόπουλος, Φάνης Μιλλεούνης, Ελισάβετ Μπούρα, Στέφανος Παπατρέχας, Γεράσιμος Σκαφίδας, Δημήτρης Σταματελόπουλος, με τις εξαιρετικές ερμηνείες σε πρόζα και τραγούδι μας ταξίδεψαν με τις γνώριμες μελωδίες του Μίκη, υπό την καθοδήγηση του Γιάννη Μαθέ!

Η αφήγηση επί σκηνής των γεγονότων από τον Γιάννη Καλαντζόπουλο (τον μεγάλο πλέον Λευτέρη, φίλο του Διομήδη) έγινε με κέφι που σε παρέσερνε σαν ένα παραμύθι που δε θέλεις να τελειώσει! Ο Γεράσιμος Σκαφίδας κατάφερε να μεταμορφωθεί από τον γκρινιάρη νεαρό Καζανά στον επιβλητικό Μίκη Θεοδωράκη με πειστικότητα και απλότητα!

Το Μουσείο Μπενάκη, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και το θέατρο Θησείον σε συνεργασία με την PRO4, ενώνουν για πρώτη φορά τις δυνάμεις τους στο πλαίσιο του θεάτρου για νέους και παιδιά παρουσιάζοντας το έργο του Δημήτρη Σπύρου. Δημιουργούν μια «μεταφερόμενη σκηνή» που δίνει τη δυνατότητα σε κάθε σχολείο να παρακολουθήσει την παράσταση σε όποια από τις τρεις σύγχρονες θεατρικές σκηνές επιθυμεί. Γονείς και εκπαιδευτικοί, ΜΗ το χάσετε!

Παρακολουθήστε τη συζήτηση που ακολούθησε στο Θέατρο Θησείον, μετά την πρεμιέρα της παράστασης.

«Η μουσική που σταμάτησε τον πετροπόλεμο»
του Δημήτρη Σπύρου
σε θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία
Νικορέστη Χανιωτάκη
από 22 Οκτωβρίου 2017

Σ' ένα ορεινό χωριό της Αρκαδίας βλέπουμε, μέσα απ' τα μάτια των παιδιών, μια σημαντική περίοδο απ' την εξόριστη ζωή του «αιώνιου έφηβου» Μίκη Θεοδωράκη.

Η μουσική του γεμίζει τις ψυχές των νέων, οι οποίοι αφήνουν τις πέτρες για να ακούσουν τις μελωδίες του, που έμελλαν να σημαδέψουν ολόκληρη την Ελλάδα.

Μια ωδή στην ελευθερία, την ειρηνική συνύπαρξη και τις ξεχασμένες αξίες διανθισμένη από δημοτικά τραγούδια και την αυθεντική μουσική του Μίκη.

Στον ρόλο του αφηγητή ο Γιάννης Καλαντζόπουλος!

Στον ρόλο του Μίκη ο Γεράσιμος Σκαφίδας.

Μετά την επιτυχία των «4 λεπτά και 12 δευτερόλεπτα» και «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας»στο θέατρο Θησείον, η PRO4 συνεχίζει την δραστηριοποίησή της στο εφηβικό θέατρο. Το μυθιστόρημα «Η μουσική που σταμάτησε τον πετροπόλεμο» έχει αγαπηθεί ήδη από τους αναγνώστες (Εκδόσεις Πατάκη) και έχει γίνει αφορμή για πολλές εργασίες στο σχολικό περιβάλλον. Ήταν μάλιστα υποψήφιο στην κατηγορία "καλύτερο βιβλίο για εφήβους" στα κρατικά βραβεία λογοτεχνίας και στο λογοτεχνικό περιοδικό "Διαβάζω".

"Το τραγούδι είναι η ψυχή του λαού και δεν μπορεί κανείς να το καταργήσει"
«Έζησα πάντα στον πυρήνα της τραγωδίας...
Διαφορετικά δεν θα μπορούσα να ζήσω... να καταλάβω... να συγκινηθώ»

Η παράσταση

Απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους 12-18 ετών και έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα καθώς οι μαθητές έρχονται σε επαφή με μία ιστορική περίοδο για την Ελλάδα (1966-1974). Γνωρίζουν σημαντικές προσωπικότητες (Μ. Θεοδωράκης, Γ. Ρίτσος, Γ. Σεφέρης, Ο. Ελύτης κ.α.), χωρίς η παράσταση να παίρνει πολιτική θέση πάνω στα γεγονότα. Επίσης, τα παιδιά θα δουν πως ζούσαν οι συνομήλικοί τους πριν 40 χρόνια στην περιφέρεια, τι παιχνίδια έπαιζαν κτλ. Τέλος, θα ακούσουν ζωντανά υπέροχα δημοτικά τραγούδια και αξέχαστες δημιουργίες του Μίκη ("Η Μαργαρίτα η Μαργαρώ", "Άξιον Εστί", "Άρνηση", "Νύχτα μαγικιά"" κ.α.)

Μια καλογραμμένη εξιστόρηση βιωμένων γεγονότων. Η γλώσσα είναι αυθεντική και συντελεί στο να μεταφέρεται η ατμόσφαιρα της εποχής. Σ' έναν σύγχρονο κόσμο, όπου οι αξίες των ανθρώπων έχουν πάει περίπατο, ο συγγραφέας έρχεται να μας υπενθυμίσει ξεχασμένους «άγραφους» νόμους...

Η παράσταση επίσης ασχολείται με τους στόχους που βάζει ένας έφηβος στην μαθητική του ζωή όπως επίσης με τις σχέσεις με τους συνομηλίκους και τους γονείς. Οκτώ ηθοποιοί δημιουργούν μπροστά στους θεατές μία παράσταση με γρήγορο ρυθμό, περιπέτεια, αγωνία και πάρα πολλές αστείες αλλά και συγκινητικές σκηνές. Συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην ιστορία και τους θεατές αποτελεί ο Γιάννης Καλαντζόπουλος, η φωνή του οποίου έχει συντροφεύσει γενιές και γενιές παιδιών.

Υπόθεση

Στο Πετροχώρι (η γνωστή μας Ζάτουνα) τη δεκαετία του '60, εκτυλίσσονται ιδιότυπες, σκληρές και πολλές φορές ανελέητες μάχες στον πετροπόλεμο, με πρωταγωνίστριες την πάνω και την κάτω ρούγα. Ώσπου ο ερχομός ενός εξόριστου μουσικοσυνθέτη φέρνει τα πάνω κάτω στην κλειστή κοινωνία μέχρι που τα παιδιά παρατάνε τις πέτρες για να ακούσουν τις εξαίσιες μελωδίες που βγαίνουν απ' το πιάνο! Ο πετροπόλεμος, άγνωστος στους σημερινούς εφήβους, δεν ήταν απλώς ένα παιχνίδι. Είχε τους κανόνες και το τελετουργικό του, που τηρούνταν με ευλάβεια...

Συντελεστές

• Πρωτότυπο κείμενο: Δημήτρης Σπύρου
• Θεατρική διασκευή - Σκηνοθεσία - Φωτισμοί: Νίκος Ορέστης Χανιωτάκηw
• Μουσική Διδασκαλία - Ενορχηστρώσεις: Γιάννης Μαθές
• Σκηνικά: Έλλη Εμπεδοκλή
• Κοστούμια: Αναστασία Σπάνθη
• Επιμέλεια κίνησης-Χορογραφίες: Μαργαρίτα Βαρλάμου
• Βοηθός σκηνοθέτη: Ηλέκτρα Κομνινίδου
• Παίζουν: Μπέτυ Αποστόλου, Ισιδώρα Δωροπούλου, Γιάννης Καλαντζόπουλος, Φάνης Μιλλεούνης, Ελισάβετ Μπούρα, Στέφανος Παπατρέχας, Γεράσιμος Σκαφίδας, Δημήτρης Σταματελόπουλος.
• Συμπαραγωγή: Μανόλης Σάρδης / PRO4 & Καλλιτεχνική εταιρεία ΜΥΘΩΔΙΑ
• Διάρκεια: 80 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
• Παραστάσεις για το κοινό:
  Κάθε Κυριακή στις 16.30
  στο θέατρο "θησείο, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ"
  από τις 22.10.17 έως 01.04.17
  Κανονικό εισιτήριο Κυριακής για τις παραστάσεις στο θέατρο Θησείο: 10 ευρώ

Πρόσβαση:

θησείον, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ
Τουρναβίτου 7, Ψυρρή, Αθήνα
τηλ. Ταμείου: 210-3255444
Μετρό: γραμμή 3 - σταθμός Μοναστηράκι
Ηλεκτρικός σιδηρόδρομος: σταθμός Θησείο