Γράφει: Λεύκη Σαραντινού

Η Ηρώ Σκάρου κατάγεται από την Ικαρία. Μεγάλωσε στη Σύρο και στην Αθήνα. Με σπουδές στη φιλοσοφία και μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων εργάστηκε κυρίως στην εκπαίδευση και στο μάρκετινγκ. Σήμερα διδάσκει, γράφει και μεταφράζει. Στη συνέντευξή της στο εδώ στο Bookia, μας μίλησε για το νέο της κοινωνικό μυθιστόρημα με τίτλο «Τροία».

Ένας παράξενος βόμβος από τα έγκατα της γης αναστατώνει τη γειτονιά. Δεν είναι όμως μόνο αυτή η απειλή που κρατάει την Ελένη ξύπνια τα βράδια. Το πατρικό της στο νησί κινδυνεύει να καταρρεύσει, το ίδιο και το σπιτικό της στα Βριλήσσια. Ο σύζυγός της, σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης, φαίνεται να νοιάζεται κυρίως για τη δική του ευζωία. Ο μεγάλος της γιος δηλώνει genderfluid και δημιουργεί προβλήματα στο σχολείο. Η πεθερά της έχει λόγο για τα πάντα. Όταν στο σκηνικό εμφανίζεται ένας καρδιολόγος που γράφει ποιήματα και μια σκυλίτσα που χώνει τη μουσούδα της παντού, η κατάσταση μοιάζει πια έτοιμη να εκραγεί.

Μια ιστορία για τη φθορά και την αναγέννηση. Ένα βιβλίο που αναδεικνύει με χιούμορ την τραγικότητα της αγίας ελληνικής οικογένειας.

Ο τίτλος του μυθιστορήματος σας, «Τροία», ακούγεται κάπως παράξενος και αταίριαστος, επιτρέψτε μου να πω, για ένα κοινωνικό μυθιστόρημα. Θέλετε να μας πείτε γιατί τον επιλέξατε;

Η Τροία είναι συνυφασμένη με έναν πόλεμο, αποτέλεσμα προσβολών και διενέξεων. Έναν πόλεμο με τακτικές επιδρομές, εκεχειρίες και πονηρά τεχνάσματα. Η οικογένεια για την οποία γράφω βρίσκεται κι αυτή σε μια εμπόλεμη κατάσταση με τακτικές συρράξεις και περιόδους ανακωχής. Κι υπάρχει ακόμη ένα εύρημα αντίστοιχο του δούρειου ίππου με το οποίο αποκαλύπτονται κάποια στιγμή τα κακώς κείμενα. Όταν, κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου στα Βριλήσσια, βρέθηκα στην οδό Τροίας, αποφάσισα να τοποθετήσω τα μέλη της κλασσικής, μεσοαστικής οικογένειας που με απασχολούσαν σε ένα διαμέρισμα της περιοχής. Ο τίτλος τότε μου φάνηκε ως ο πλέον ταιριαστός.

Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε συγγραφικά με το συγκεκριμένο θέμα, με τη σύγχρονη ελληνική οικογένεια δηλαδή και τα πολλαπλά γυναικεία καθήκοντα;

Γράφω για τα θέματα που με απασχολούν. Κυρίως για τα προβλήματα της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας. Όλοι οι μετασχηματισμοί που έχουν επέλθει στην οικογένεια κατά τον 20^ο αιώνα (όπως για παράδειγμα από εκτεταμένη σε πυρηνική ή από αυτάρκες οικονομικό σύστημα σε καταναλωτικό οικογενειακό σύστημα) έχουν επιφέρει μεταβολές και στην εσωτερική λειτουργία της. Οι ρόλοι έχουν υποστεί αναπροσαρμογή αλλά αυτό δεν ήταν απαραίτητα προς όφελος των γυναικών. Η σύγχρονη γυναίκα έχει να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις. Πρέπει να είναι μορφωμένη, αλλά όχι περισσότερο από τον σύζυγό της· να έχει δουλειά με καλές αποδοχές, αλλά όχι καλύτερες από του συζύγου της· να είναι αξιέραστη, αλλά να μην προκαλεί· να είναι υποστηρικτική σύντροφος και αφοσιωμένη μητέρα, αλλά όχι καταπιεστική και παρεμβατική· να είναι νοικοκυρά αλλά να φορά κομψό τσεμπέρι· να έχει άποψη αλλά να μην είναι ισχυρογνώμων.

Πέρα από τον ρόλο της γυναίκας στη σύγχρονη εποχή, το άλλο ζήτημα που με απασχολούσε και προσπάθησα σε αυτό το βιβλίο να διερευνήσω είναι η επίδραση της οικογένειας στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών κι ακόμη η επανάληψη δυσλειτουργικών μοτίβων στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Η Ελένη είναι μία γυναίκα που καταπιέζεται από τους πολλαπλούς ρόλους της μέσα στην οικογένεια, τις παρεμβάσεις της πεθεράς και της αδιαφορίας του συζύγου της και δεν είναι ευτυχισμένη. Πιστεύετε ότι στην Ελλάδα, και γενικότερα στα Βαλκάνια, οι γυναίκες καταπιέζονται περισσότερο εξαιτίας των ισχυρών πατριαρχικών αντιλήψεων, απ’ ότι συμβαίνει στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης;

Παρά την αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου το 1983 και τις αλλαγές που έχουν συμβεί είναι πολλά τα ζευγάρια που συνεχίζουν να λειτουργούν με τα εθιμοτυπικά πρότυπα του παρελθόντος. Οι εξελίξεις δεν έχουν αφομοιωθεί εξίσου από όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα κι έτσι συναντά κανείς στην ελληνική οικογένεια τόσο παραδοσιακά όσο και σύγχρονα χαρακτηριστικά.

Σε γενικές γραμμές ισχύει ακόμα η αντίληψη ότι ο άντρας είναι εκείνος που οφείλει να φέρνει τα λεφτά στο σπίτι ενώ η γυναίκα εκείνη που οφείλει να φροντίζει αυτό το σπίτι. Και μπορεί να μιλάμε για ισότητα των δύο φύλων αλλά σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου (EIGE), η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία θέση. Κι αν τα νούμερα δε μας πείθουν αρκεί να αναλογιστούμε ότι τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα έχουμε δει πολλά περιστατικά έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας για να αντιληφθούμε πως όχι μόνο δεν έχει επιτευχθεί η ισότητα στην πράξη αλλά έχουν δημιουργηθεί και διάφορες άλλες παθολογίες.

Ποια, είναι κατά τη γνώμη σας, η συνταγή για έναν πετυχημένο γάμο;

• 250 γρ. επικοινωνία
• 300 γρ. αλληλοσεβασμός
• Λίγες σταγόνες ποιοτικού χρόνου μαζί
• 1 πρέζα επιείκειας
• 2 κ.γ. συγχώρεσης
• 3 κ.σ. αγκαλιές
• 350 γρ. φροντίδα
• 400 γρ. καλό σεξ
• Εκπλήξεις, κομπλιμέντα και γλυκόλογα κατά βούληση

Στο βιβλίο σας παρουσιάζετε μία αρκετά αυταρχική και παρεμβατική πεθερά, τη Ρένα. Νομίζετε ότι υπάρχουν τέτοιες πεθερές στις πόλεις ακόμη και στις μέρες μας;

Υπάρχουν ακόμη υπερπροστατευτικές μητέρες, αυτές που νοιώθουν ισχυρές κρατώντας στα χέρια τον διάδοχο και έχουν ως κύριο μέλημα τη διαμόρφωση της ζωής του. Αυτές μετατρέπονται σε τέτοιες πεθερές καθώς θεωρούν ότι η αγάπη που έχουν στο παιδί τους, τους επιτρέπει να έχουν λόγο για τα πάντα.

Ο θεσμός του γάμου αλλά και της οικογένειας περνάει κρίση στις μέρες μας καθώς πολλοί νέοι δηλώνουν πλέον ομοφυλόφιλοι, genderfluid, κτλ., αλλά και πολλοί επιλέγουν να παραμείνουν εργένηδες. Ποιο θεωρείται ότι είναι το μέλλον της οικογένειας στη χώρα μας, αλλά και γενικά στον κόσμο;

Θεωρώ πως τόσο λόγω βιολογικών παραγόντων όσο και ψυχολογικών οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να δημιουργούν οικογένειες. Πέρα από την αναπαραγωγική δραστηριότητα που ευνοείται μέσα σ’ ένα οικογενειακό περιβάλλον οι άνθρωποι νιώθουν ασφαλείς μέσα στην οικογένεια και στις σχέσεις που δημιουργούν εκεί καλύπτοντας βασικές βιοτικές και συναισθηματικές ανάγκες. Όπως όμως τα τελευταία χρόνια έχουμε δει τη διαμόρφωση νέων τύπων οικογένειας, όπως είναι η μονογονεϊκή, η ανασυσταμένη και η ομόφυλη, έτσι και στο μέλλον πιθανόν να υπάρξουν περαιτέρω αλλαγές στην οικογενειακή δομή.

Θεωρείτε ότι είναι σωστό να επιρρίπτεται εξολοκλήρου στις μανάδες η ευθύνη περί της ανατροφής των παιδιών της και να αποδίδονται σε αυτήν πάντοτε τυχόν παραβατικές συμπεριφορές;

Σε καμία περίπτωση. Από τη στιγμή που ένα ζευγάρι αποφασίσει από κοινού να τεκνοποιήσει αναλαμβάνει πάλι από κοινού την ανατροφή. Και οι δύο γονείς οφείλουν να έχουν ουσιαστική παρουσία στο μεγάλωμα και στην καθημερινότητα του παιδιού. Και οι δύο πρέπει να αφουγκράζονται τα όνειρα, τις ανησυχίες και τις ανασφάλειές του. Και οι δύο αποτελούν την πρώτη πηγή από την οποία το παιδί θα λάβει ερεθίσματα, θα αποτυπώσει συμπεριφορές και θα μιμηθεί πρότυπα. Αλλά όπως είπαμε και νωρίτερα, ισχύει δυστυχώς ακόμα η αντίληψη ότι ο άντρας είναι ο κουβαλητής ενώ η γυναίκα νοικοκυρά και μάνα. Κι ό,τι στραβό συμβεί στο σπιτικό, βαραίνει κατά κύριο λόγο εκείνη.

Κυρία Σκάρου, σας ευχαριστώ θερμά!