Γράφει: Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Δέκα χρόνια κλείνει φέτος το Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου (ΔΛΦΤ), το οποίο διοργανώνεται όπως κάθε καλοκαίρι (24 έως 27 Ιουλίου) με την παρουσία εγνωσμένης αξίας συγγραφέων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το μυθιστόρημα, το διήγημα, η ποίηση βρίσκονται στο επίκεντρο των εκδηλώσεων για τέσσερις ημέρες στην «καρδιά» της Τήνου: φέτος η Χώρα, ο Αρνάδος και το Βωλάξ υποδέχονται 15 λογοτέχνες από 6 χώρες, μ’ ένα πρόγραμμα γεμάτο λέξεις, εικόνες, ιδέες και νοήματα.

«Το φεστιβάλ οργανώνεται όλ' αυτά τα χρόνια με μεράκι και εμπειρία γύρω από το βιβλίο, τους ανθρώπους του, τις διεξόδους που προσφέρει η φιλαναγνωσία», σημειώνει ο ποιητής και εκδότης Ντίνος Σιώτης, ο οποίος είχε την πρωτοβουλία δημιουργίας του θεσμού και παραμένει «στις επάλξεις» του, πλέον, ως πρόεδρος του Δ.Σ. της διοργανώτριας Κοινωνίας των (δε)κάτων. Τη «σκυτάλη» ανέλαβε, από φέτος, ο συγγραφέας-δημοσιογράφος Βασίλης Ρούβαλης.

Ιδιαίτερο το φετινό, επετειακό έτος, προσφέρει την αφορμή για μερικές ενδιαφέρουσες-ανανεωτικές καινοτομίες για το κοινό που θα το παρακολουθήσει. Καθιερώνονται:

1. ετήσια απονομή τιμητικού έπαθλου σε διακεκριμένη πνευματική προσωπικότητα των ελληνικών γραμμάτων,
2. παρουσίαση-προβολή ταινιών ποιητικού κινηματογράφου,
3. φωτογραφικές/εικαστικές εκθέσεις,
4. μουσικές βραδιές (έντεχνη και κλασική μουσική)
5. σειρά καλλιτεχνικών δράσεων κατά τη διάρκεια του έτους (πρόγραμμα «Μετά-Το-Φεστιβάλ») σε συνεργασία με φορείς πολιτισμού, ινστιτούτα, ιδρύματα και πανεπιστημιακές σχολές.

Το ΔΛΦΤ εισέρχεται σε νέα φάση καλλιέργειας της πολιτιστικής παρουσίας του και, περαιτέρω, με την ευρύτερη φιλοδοξία σχέσεων συνάρτησης με την τοπική οικονομία, την ψυχαγωγία και την ευημερία των Τηνιακών αλλά και των επισκεπτών του νησιού στη διάρκεια του χρόνου.

H διοργάνωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Δήμο Τήνου, το Ιερό Ίδρυμα της Παναγίας Ευαγγελίστριας και το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού.

Ο Θεσμός

Το Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου είναι ετήσια λογοτεχνική γιορτή που διοργανώνεται από το σωματείο Κοινωνία των (δε)κάτων. Ξεκίνησε το 2010 με στόχο να καταστεί η Τήνος ένα σημείο αναφοράς και τόπος συνάντησης της σύγχρονης λογοτεχνίας στην Ελλάδα και στον κόσμο.

Ο εμπνευστής του, ποιητής και εκδότης Ντίνος Σιώτης, επιδίωξε μέσω της Κοινωνίας των (δε)κάτων να δημιουργηθεί ένας πυρήνας πολιτισμού στο νησί της καταγωγής του με καλλιτεχνικές αιχμές και το σύγχρονο στίγμα της γραφής, από διακεκριμένους πεζογράφους και ποιητές.

Μετά το αναγκαστικό διάλειμμα του κορονοϊού, το φεστιβάλ επανήλθε ακμαίο, διανύοντας πλέον τη δέκατη διοργάνωσή του. Έως στιγμής έχουν συμμετάσχει δεκάδες συγγραφείς από 31 χώρες, μεταξύ των οποίων κορυφαίοι δημιουργοί με διεθνές εκτόπισμα όπως η Αν Κάρσον, ο Ομέρο Αριτζίς, ο Γκέρχαρντ Φάλκνερ, ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, ο Φράνκο Λόι, καθώς και διάσημοι Έλληνες ομότεχνοί τους, όπως η Ρέα Γαλανάκη, ο Θανάσης Βαλτινός, η Ιωάννα Καρυστιάνη, ο Κώστας Μουρσελάς.

Το πρόγραμμα του τριημέρου, που από φέτος επεκτείνεται κατά μία ημέρα (προτάσσοντας επιπλέον το τηνιακό λογοτεχνικό δυναμικό), περιλαμβάνει παρουσιάσεις των συγγραφέων σε διάφορους χώρους της Τήνου (τόσο στη Χώρα όσο και σε μερικά από τα πιο όμορφα χωριά της ενδοχώρας του νησιού) καθώς και παράλληλες εκδηλώσεις.

Σημείωμα του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΛΦΤ, Βασίλη Ρούβαλη:

«Έχοντας την προσοχή στραμμένη στην πραγματικότητα του κόσμου και της κατάστασής του, το βλέμμα προς την ουσία της Τέχνης αποτελεί αντίδοτο. Η διοργάνωση ενός τέτοιου φεστιβάλ, λογοτεχνικού κυρίως και συνάμα τοπικού χαρακτήρα αλλά με διαστάσεις διευρυμένες, είναι ένα στοίχημα για να κερδηθεί… Αναλαμβάνοντας το ΔΛΦΤ μετά μια ολόκληρη δεκαετή παρουσίας στην Τήνο και μετακαλώντας τόσους και σημαντικούς συγγραφείς από πολλές και διαφορετικές χώρες του κόσμου, η πρώτη αίσθηση είναι η πιο αισιόδοξη: το φεστιβάλ είναι ώριμο και είναι η στιγμή ν’ ανοίξει ακόμη περισσότερο τις “φτερούγες” του, να προκαλέσει και να προσκαλέσει κι άλλες πτυχές της Τέχνης, τόσο του λόγου όσο και των άλλων μορφών της, ώστε να καλύψει όλο το φάσμα ενδιαφέροντος για το φιλότεχνο κοινό των Τηνιακών και των καλοκαιρινών επισκεπτών του νησιού.

Με την αφορμή της επετείου και της διάθεσης ανανέωσης, σχεδιάζουμε το πρόγραμμα από κοινού με τον Ντίνο Σιώτη με βήματα εξέλιξης που ήδη δρομολογούνται από τη φετινή διοργάνωση. Καθιερώνουμε τιμητικό έπαθλο-βραβείο διάκρισης σε σημαντική προσωπικότητα της λογοτεχνίας, αναπτύσσουμε σχέδιο πολιτιστικών δράσεων και εκπαιδευτικών δράσεων για το νησί, στους “υπόλοιπους” μήνες, τους μετά την τουριστική περίοδο, σε συνεργασία με ελληνικούς και ξένους φορείς. Ενώ, ακόμη, προσδοκούμε μαζί με τον σταθερό ετήσιο προγραμματισμό μας, να δηλώσουμε παρών στην αναγκαία, τη θετική και φιλόδοξη ματιά προς το μέλλον.

Η Τήνος είναι όμορφη, διαθέτει τους δικούς της θησαυρούς, πνευματικούς-πολιτισμικούς. Είναι συνυφασμένο το τοπίο της με τις Τέχνες. Αναμένουμε τους επισκέπτες μας με ιδιαίτερο ζήλο να τους προτρέψουμε προς όλ' αυτά».

Πρώτη, προφεστιβαλική ημέρα: Τετάρτη 24 Ιουλίου, Μοσχούλειος Σχολή 20:00

Στη δέκατη διοργάνωσή του το Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου δίνει «τη σκυτάλη» σε Τήνιους συγγραφείς και προβάλλει εκτενέστερα το έργο τους, καθιερώνοντας ουσιαστικά μία ακόμη ημέρα στο πρόγραμμα των εκδηλώσεών του.

– Στη Μοσχούλειο Σχολή, στη Χώρα, θα παρουσιαστούν πέντε εκπρόσωποι από τον χώρο της ποίησης και της πεζογραφίας –πρόσωπα γνώριμα στο ντόπιο αναγνωστικό κοινό– οι οποίοι ζουν και δημιουργούν στο νησί. Ο Γιώργος Αλβέρτης, συγγραφέας με εκτενή παρουσία στα γράμματα (λογοτεχνία και μελέτες), οι νεοεμφανιζόμενες Αντωνία Απέργη (με την ποιητική συλλογή Δέρμα ρυζόχαρτο, εκδ. Ενύπνιο 2023) και Δήμητρα Δεσύπρη (διηγηματογράφος, συλλογή Η Βεγγέρα και άλλες ιστορίες, εκδ. Αστάρτη 2023), η ποιήτρια και φωτογράφος Ζέτα Μπελαούρη (δύο βιβλία: Η ύλη της αντοχής, εκδ. Γαβριηλίδης 2015 & Εκκρίσεις, Εκδ. 24 Γράμματα) και η ποιήτρια-φιλόλογος Γεωργία Πολυκανδριώτη (με τη συλλογή Το μανταρίνι, Εκδόσεις ΑΩ 2022).

– Η έκθεση Cafè Society περιλαμβάνει 19 αποτυπώσεις Ελλήνων συγγραφέων με το «κλικ» του φωτογράφου Σπύρου Κατωπόδη. Πρόκειται για λήψεις που έγιναν στα αγαπημένα τους στέκια-καφέ στο χρονικό διάστημα μεταξύ 2009 και 2011. Στην αίθουσα της Μοσχουλείου Σχολής θα εκτεθούν για μία εβδομάδα (Τετάρτη 24 έως 31 Ιουλίου, απογευματινές ώρες: 6-9 μ.μ.). Πρόκειται για πορτρέτα που συμπεριλαμβάνονται στην επικείμενη πολυτελή έκδοση του ομότιτλου τόμου με συνολικά 62 συγγραφείς, φωτογραφίες και κείμενά τους (θα κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο από την Κοινωνία των Δεκάτων). Σε συνεργασία με τον Δήμο Τήνου. Θα εκτεθούν τα έργα με φωτογραφίες των: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Νάνος Βαλαωρίτης, Γιάννης Βαρβέρης, Βασίλης Βασιλικός, Γιάννης Δάλλας, Μάνος Ελευθερίου, Κατερίνα Ζαρόκωστα, Γιάννης Κακουλίδης, Γιάννης Κοντός, Μένης Κουμανταρέας, Χριστόφορος Λιοντάκης, Χριστόφορος Μηλιώνης, Μιχαήλ Μήτρας, Κώστας Μουρσελάς, Γιώργος Μπλάνας, Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, Κωνσταντίνος Τζούμας, Στρατής Χαβιαράς, Νατάσα Χατζιδάκι.

– Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, και δεδομένης της ευρύτερης παρουσίας γαλλόφωνου κοινού στο νησί, ο ηθοποιός Julien Personnaz θα διαβάσει αποσπάσματα από κορυφαία δείγματα της γαλλικής λογοτεχνίας κατά τον εικοστό αιώνα (γαλλικά & ελληνικά). Σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.

– Το νέο τεύχος του περιοδικού (δε)κατά κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες (αρ. τ. 78) και παρουσιάζεται στο πλαίσιο του φεστιβάλ. Στην πλούσια ύλη του, όπως σε κάθε προηγούμενη κυκλοφορία του, το περιοδικό που εκδίδει και διευθύνει ο ποιητής Ντίνος Σιώτης, οι αναγνώστες θα βρουν ένα εκτενές αφιέρωμα στα νησιά του Αιγαίου (συμπεριλαμβανομένης της Τήνου), επικεντρώνοντας στην ανίχνευση της λογοτεχνικής δημιουργίας που εμπνέουν.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Το Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου συνεχίζει και φέτος παράλληλες δράσεις με το βασικό πρόγραμμα. Στόχος είναι η ανάδειξη των «άλλων» πλευρών της Τήνου, όλων όσες συμβάλλουν στη διαμόρφωση του πολιτισμικού στίγματός της.

ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ

Η Ναταλία Γεράκη (φλάουτο) και η Σίσσυ Μακροπούλου (άρπα), δύο σολίστ με διεθνή παρουσία, παρουσιάζοντας έργα του Μεσομήδη (Κρήτη, 2ος αι. μ.Χ.), του Ανώνυμου Αθηναίου, του Camille Saint-Saëns, του Ravi Shankar και του Jacques Ibert.
[Πέμπτη 25 Ιουλίου : Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού]

Μουσική βραδιά από το τηνιακό συγκρότημα Pena Trilia. Οι Τήνιοι καλλιτέχνες (Γιάννης Μιχαήλ, Τόνια Ρουγγέρη, Κωνσταντίνος Βιδάλης) παρουσιάζουν ένα πρόγραμμα έντεχνου τραγουδιού, αλλά και ρεμπέτικων και νησιώτικων, μέσα από ένα ιδιαίτερο, σύγχρονο αισθητικό πρίσμα.
[Παρασκευή 26 Ιουλίου: Ανοιχτό θέατρο Βωλάξ]

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Έκθεση φωτογραφίας του Σπύρου Κατωπόδη (Cafè Society), σε συνεργασία με τον ποιητή Ντίνο Σιώτη, με θεματική επικέντρωση σε πορτρέτα κορυφαίων Ελλήνων συγγραφέων, πεζογράφων και ποιητών, στα αγαπημένα τους στέκια.
[Τετάρτη 24 έως 31 Ιουλίου, αίθουσα Μοσχουλείου Σχολής, Χώρα Τήνου]

«ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ» ΣΕ ΜΟΥΣΕΙΑ

Μουσείο Χαλεπά & Μουσείο Μαρμαροτεχνίας [Πύργος Τήνου]

Εμβληματική περιήγηση στην αρχαιότερη καλλιτεχνική έκφραση του νησιού. Η τέχνη πάνω στο μάρμαρο από ανώνυμους καλλιτέχνες καθώς και η επαφή με το πρόσωπο και τον δημιουργό Γιαννούλη Χαλεπά.

Θρησκευτικό και Λαογραφικό Μουσείο των Πατέρων Ιησουιτών [Λουτρά Τήνου]

Μοναδικό μουσείο στον κυκλαδικό χώρο, όπου επαναλειτουργεί από τον Ιούνιο 2024 συνδυάζοντας τεκμήρια της καθολικής λατρευτικής κουλτούρα της Τήνου όσο και εκθέματα προερχόμενα από τον καθημερινό βίο των Ιησουιτών μοναχών κατά τους προηγούμενους αιώνες στο νησί.

ΑRT & OINOΣ

Το ΔΛΦΤ προτείνει τη γαστριμαργική και οινοφιλική «συνομιλία» με την τέχνη του λόγου:

• Οινογευσία στο καινούργιο οινοποιείο της Μεσσαρέας [Ξινάρα Τήνου] 
• Περιηγήση γνωριμίας με τους τηνιακούς αμπελώνες στο περιβάλλον των μοναδικών γρανιτικών σχηματισμών [περιοχή οικισμού Φαλατάδου Τήνου]. Σε συνεργασία με την οινική εταιρεία T-OINOS.
• Γευστικές επιλογές από ντόπιους κατοίκους σε δύο χαρακτηριστικούς προορισμούς του νησιού, στα Υστέρνια και στο Βωλάξ.

ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

Από φέτος καθιερώνεται η σχετική δράση με την προβολή θεματικών ταινιών στηριγμένων σε έργα ποίησης, σύγχρονης και παλαιότερης, καθώς και την ανάδειξη σημαντικών δημιουργών του είδους. Πρώτη προβολή: Primordial των Νάνα Παπαδάκη και Γιώργου Ζορμπά (2024).

ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΠΟΙΗΣΗΣ

Περιδιαβαίνοντας οι επισκέπτες στα καντούνια του μεσαιωνικού χωριού Βωλάξ μπορούν να σταθούν και να διαβάσουν στίχους από το έργο σημαντικών, σύγχρονων και παλαιότερων ποιητών από το ελληνικό ποιητικό πανόραμα, γραμμένους σε τοίχους, πόρτες και παράθυρα που με ξεχωριστή επιμέλεια συντηρούν οι κάτοικοι. Ενδεικτικά, καταγράφονται ποιήματα των Κ. Παλαμά, Οδ. Ελύτη, Γ. Ρίτσου, Γ. Σεφέρη, Κ. Π. Καβάφη.

Πρόγραμμα : 10ο Διεθνές Λογοτεχνικό Φεστιβάλ Τήνου

ΤΕΤΑΡΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ [Στέγη Πολιτισμού-Παιδείας, Χώρα Τήνου]
Παρουσιάζει ο Βασίλης Ρούβαλης

– Προφεστιβαλική εκδήλωση με τη συμμετοχή των Γιώργου Αλβέρτη, Αντωνίας Απέργη, Δήμητρας Δεσύπρη, Γεωργίας Πολυκανδριώτη και Ζέτας Μπελαούρη, πέντε συγγραφέων από την Τήνο, καθώς και του Γάλλου ηθοποιού Julien Personnaz που θα διαβάσει αποσπάσματα γαλλικής ποίησης.

– Εγκαίνια έκθεσης φωτογραφίας του Σπύρου Κατωπόδη με ενδεικτικό υλικό από το άλμπουμ Cafè Society, με Έλληνες συγγραφείς στο αγαπημένο τους στέκι.

– Παρουσίαση του 78ου τεύχους του περιοδικού (δε)κατα με θέμα τα νησιά και με πολλές συνεργασίες που αφορούν την Τήνο.

ΠΕΜΠΤΗ 25 ΙΟΥΛΙΟΥ [Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού, Χώρα Τήνου]
Παρουσιάζει η Αναστασία Σιώτου

– Λογοτεχνικές αναγνώσεις: Θοδωρής Γκόνης, Μαρία Καντ (Κύπρος), Νταν Σκόφιλντ (ΗΠΑ), Γιώργος Συμπάρδης, Έρση Σωτηροπούλου.

– Προβολή ταινίας ποιητικού κινηματογράφου (Primordial – σκην.: Νάνα Παπαδάκη & Γιώργος Ζορμπάς)

– Ρεσιτάλ μουσικής: Ναταλία Γεράκη (φλάουτο), Σίσσυ Μακροπούλου (άρπα)

– Απονομή βραβείου Διεθνούς Λογοτεχνικού Φεστιβάλ Τήνου

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 26 ΙΟΥΛΙΟΥ [Ανοιχτό θέατρο, Βωλάξ]
Παρουσιάζει ο Θέμης Ροδαμίτης

– Λογοτεχνικές εκδηλώσεις: Κώστας Βούλγαρης, Ειρήνη Μαργαρίτη, Μαριλένα Παπαϊωάννου, Πιλάρ Τένα (Ισπανία), Λουάν Τζούλις (Αλβανία)

– Υπαίθρια ποιητική ανθολογία, περιήγηση

– Μουσική βραδιά με το τηνιακό συγκρότημα Pena Trilia

ΣΑΒΒΑΤΟ 27 ΙΟΥΛΙΟΥ [Αρνάδος, χώρος παλιού οινοποιείου]
Παρουσιάζει η Τίνα Μπερτζελέτου

– Λογοτεχνικές αναγνώσεις: Ελίνα Αφεντάκη, Σταύρος Ζαφειρίου, Μαρία Κούρση, Elena Mpeis (Γερμανία), Νάνα Παπαδάκη