Γράφει: Παναγιώτης Σιδηρόπουλος

21^η Μαΐου: Το PEN International, η οργάνωση για τη λογοτεχνία και την ελευθερία της έκφρασης, δημοσίευσε μια επιστολή που υπογράφεται από 103 νομπελίστες, οι οποίοι εκφράζουν την αλληλεγγύη τους στον συγγραφέα, υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κάτοχο του Νόμπελ Ειρήνης και μέλος του PEN Belarus, Ales Bialiatski, και καταδικάζουν τη βίαιη, αδυσώπητη και συστηματική καταστολή των ανεξάρτητων φωνών από τις αρχές της Λευκορωσίας. Η 21^η Μαΐου είναι η Διεθνή Ημέρα Αλληλεγγύης προς τους φυλακισμένους κατά συνείδηση, στη Λευκορωσία. Η δράση αλληλεγγύης παρουσιάστηκε στη βρετανική ειδησεογραφική εφημερίδα The Guardian.

Ακολουθεί η δήλωση:

Εμείς, οι υπογράφοντες νομπελίστες, ζητάμε την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση του συναδέλφου μας - συγγραφέα, υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κάτοχου του Νόμπελ Ειρήνης και μέλους του PEN, Ales Bialiatski. 

Ο Ales Bialiatski έχει αφιερώσει τη ζωή του στην προώθηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία. Τόλμησε να θέσει προ των ευθυνών του τον Πρόεδρο Aliaksandr Lukašenka για τη βίαιη, ανελέητη και συστηματική καταστολή των ανεξάρτητων φωνών. Γι' αυτό, πληρώνει το βαρύτερο τίμημα: δέκα χρόνια φυλάκισης για ψευδείς λόγους.

Ο Bialiatski αποτελεί σύμβολο ελπίδας και έμπνευση για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι θα πρέπει να τιμούνται ως τέτοιοι. Αντ' αυτού, βρίσκεται πίσω από τα κάγκελα της φυλακής, μαζί με πέντε μέλη του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Viasna (Άνοιξη), το οποίο ίδρυσε με αποκλειστικό σκοπό την υποστήριξη όσων πλήττονται και διώκονται από τις αρχές της Λευκορωσίας.

Τον Δεκέμβριο του 2022, απαγορεύτηκε στον Bialiatski να εκφωνήσει την ευχαριστήρια ομιλία του στην τελετή απονομής του Νόμπελ Ειρήνης στο Όσλο, όπου χαρακτηρίστηκε ως φάρος φωτός για την περιοχή και όχι μόνο.

Ο κόσμος αξίζει να ακούσει τη φωνή του Bialiatski.

Στεκόμαστε στο πλευρό του Bialiatski και των συναδέλφων του μελών στο Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Viasna: Marfa Rabkova, Valiantsin Stefanovich, Uladzimir Labkovich, Leanid Sudalenka, Andrei Chapiuk - και ζητάμε να ανατραπούν επειγόντως οι καταδίκες τους και να ακυρωθούν οι ποινές τους.

Στεκόμαστε στο πλευρό του πλήθους των συγγραφέων, δημοσιογράφων, εργαζομένων στον πολιτισμό, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτών της Λευκορωσίας που εκτίουν μακρές ποινές φυλάκισης μόνο και μόνο επειδή εξέφρασαν ειρηνικά τις απόψεις τους και είπαν την αλήθεια στην εξουσία.

Στεκόμαστε στο πλευρό του ατρόμητου λαού της Λευκορωσίας που συνεχίζει να αγωνίζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματά του.

Σύμφωνα με τα λόγια του Bialiatski - πιστεύουμε κι εμείς, γιατί ξέρουμε ότι η άνοιξη έρχεται πάντα μετά το χειμώνα.

Υπογράφουν:

Κάτοχοι Βραβείου Νόμπελ Χημείας:
Peter Agre (2003), Thomas R. Cech (1989), Martin Chalfie (2008), Emmanuelle Charpentier (2020), Aaron Ciechanover (2004), Elias James Corey (1990), Johann Deisenhofer (1988), Jacques Dubochet (2017), Joachim Frank (2017), Alan Heeger (2000), Richard Henderson (2017), Dudley R. Herschbach (1986), Roald Hoffmann (1981), Robert Huber (1988), Martin Karplus (2013), Brian K. Kobilka (2012), Roger D. Kornberg (2006), Yuan T. Lee (1986), Robert J. Lefkowitz (2012), Jean-Marie Lehn (1987), Hartmut Michel (1988), John C. Polanyi (1986), Jean-Pierre Sauvage (2016), Richard R. Schrock (2005), Arieh Warshel (2013), M. Stanley Whittingham (2019).

Κάτοχοι Βραβείου Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών:
Esther Duflo (2019), Oliver Hart (2016), Guido W. Imbens (2021), Finn E. Kydland (2004), Eric S. Maskin (2007), Paul R. Milgrom (2020), Edmund S. Phelps (2006), Alvin E. Roth (2012), Vernon L. Smith (2002), Joseph E. Stiglitz (2001).

Κάτοχοι Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας:
Svetlana Alexievich (2015), J. M. Coetzee (2003), Annie Ernaux (2022), Louise Gluck (2020), Abdulrazak Gurnah (2021), Kazuo Ishiguro (2017), Elfriede Jelinek (2004), Patrick Modiano (2014), Herta Muller (2009), Orhan Pamuk (2006), Wole Soyinka (1986), Olga Tokarczuk (2018), Mario Vargas Llosa (2010).

Κάτοχοι Βραβείου Νόμπελ Ιατρικής:
Harvey J. Alter (2020), J. Michael Bishop (1989), Elizabeth H. Blackburn (2009), Mario R. Capecchi (2007), Andrew Z. Fire (2006), Carol W. Greider (2009), Jeffrey Connor Hall (2017), Harald zur Hausen (2008), Jules A. Hoffmann (2011), Tasuku Honjo (2018), Sir Michael Houghton (2020), Tim Hunt (2001), Louis J. Ignarro (1998), Eric R. Kandel (2000), Barry J. Marshall (2005), Craig C. Mello (2006), Edvard Moser (2014), May-Britt Moser (2014), Erwin Neher (1991), Sir Paul M. Nurse (2001), Stanley B. Prusiner (1997), Sir Peter J. Ratcliffe (2019), Charles M. Rice (2020), Sir Richard J. Roberts (1993), Michael Rosbash (2017), James E. Rothman (2013), Gregg L. Semenza (2019), Hamilton O. Smith (1978), Harold E. Varmus (1989), Eric F. Wieschaus (1995), Torsten N. Wiesel (1981).

Κάτοχοι Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης:
Shirin Ebadi (2003), Dmitry Muratov (2021), Maria Ressa (2021), Oscar Arias Sanchez (1987), Juan Manuel Santos (2016).

Κάτοχοι Βραβείου Νόμπελ Φυσικής:
Barry Clark Barish (2017), Albert Fert (2007), Jerome I. Friedman (1990), John L. Hall (2005), Serge Haroche (2012), Takaaki Kajita (2015), Wolfgang Ketterle (2001), Anthony J. Leggett (2003), John C. Mather (2006), Michel Mayor (2019), Konstantin Novoselov (2010), Roger Penrose (2020), William D. Phillips (1997), H. David Politzer (2004), Horst L. Stormer (1998), Kip Stephen Thorne (2017), Daniel C. Tsui (1998), Robert Woodrow Wilson (1978).

Θερμές ευχαριστίες στους J.M Coetzee και Sir Richard J. Roberts.

Πρόσθετες πληροφορίες

Στις 14 Ιουλίου 2021, ο Ales Bialiatski συνελήφθη μαζί με αρκετούς συναδέλφους του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Viasna μετά από επιδρομές των αστυνομικών αρχών της Λευκορωσίας σε περισσότερες από δώδεκα οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Παραπέμφθηκε σε προσωρινή κράτηση στις 17 Ιουλίου με την κατασκευασμένη κατηγορία της φοροδιαφυγής. Στη συνέχεια του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για λαθρεμπόριο (άρθρο 228.4 του Ποινικού Κώδικα της Λευκορωσίας) και για οργάνωση και χρηματοδότηση ενεργειών που παραβιάζουν κατάφωρα τη δημόσια τάξη (άρθρο 342.2 του Ποινικού Κώδικα της Λευκορωσίας).

Τον Δεκέμβριο του 2022, ο Bialiatski τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης μαζί με τη Ρωσική Οργάνωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Memorial, και την Ουκρανική Οργάνωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Center for Civil Liberties - ένας κατάλληλος φόρος τιμής για το ακαταπόνητο έργο τους. Στις 3 Μαρτίου 2023 ο Bialiatski καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκισης, μαζί με το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Viasna, Valiantsin Stefanovich και τον δικηγόρο Uladzimir Labkovich - οι οποίοι καταδικάστηκαν σε εννέα και επτά χρόνια φυλάκισης, αντίστοιχα. Ο Bialiatski φυλακίστηκε για πρώτη φορά το 2011, περνώντας 1052 ημέρες πίσω από τα κάγκελα.

Η κρίση που ξέσπασε στη Λευκορωσία το 2020 δεν δείχνει σημάδια ύφεσης, καθώς τα δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και της ειρηνικής συνάθροισης εξακολουθούν να δέχονται συνεχείς επιθέσεις. Οι αρχές της Λευκορωσίας απάντησαν με βιαιότητα και καταστολή κατά των επικριτών και προχώρησαν σε "εκκαθάριση" της κοινωνίας των πολιτών, διαλύοντας κυρίως το PEN Belarus τον Αύγουστο του 2021. Δεκάδες ανεξάρτητοι εκδοτικοί οίκοι έχουν υποστεί επιδρομές για την προώθηση βιβλίων Λευκορώσων συγγραφέων που γράφουν στη λευκορωσική γλώσσα, και οι δραστηριότητές τους έχουν ανασταλεί με παράλογες  προφάσεις. Το PEN Belarus κατέγραψε 1390 παραβιάσεις των πολιτιστικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος πολιτιστικών παραγόντων μόνο το 2022. Τον Δεκέμβριο του 2022, το PEN Belarus δημοσίευσε κυρίως ένα βιβλίο για το έργο του Ales Bialiatski.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο του PEN International για τη Λευκορωσία, ανατρέξτε στο άρθρο "Η ατιμωρησία βασιλεύει – Οι συγγραφείς αντιστέκονται CASE LIST 2022",  στο οποίο αναφέρονται 115 περιπτώσεις διωκόμενων συγγραφέων παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και ο Ales Bialiatski.