Γράφει: Δημήτρης Σακισλίδης

Η Διονυσία Ζήκα γεννήθηκε στις Σέρρες και μεγάλωσε στο ακριτικό Σιδηρόκαστρο. Σπούδασε στην Φιλοσοφική σχολή του ΑΠΘ, αποφοιτώντας από το τμήμα ΦΨΠ με ειδίκευση Ψυχολογίας, Παιδαγωγικής. Εργάστηκε ως φιλόλογος από το 1989, τα περισσότερα χρόνια στο Παλλατίδειο Γυμνάσιο Σιδηροκάστρου, από όπου και αφυπηρέτησε το 2022. Είναι σύζυγος και μητέρα τριών γιων και μίας κόρης και διαμένει στο Νέο Πετρίτσι.

Διηγήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικούς τόμους («Ιστορίες της πόλης μας-ΚΕΔΗΣ» 2021, «Μένουμε σπίτι- εκδ. Ωκεανός» 2021, «Γραφή Καραντινάτη - Σ.Φ.Ν.Σ.» 2021, «Συνήθεις άνθρωποι, ανείπωτες ιστορίες» εκδ. Αποστακτήριο 2024). Τον Μάιο του 2022 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική της συλλογή με τον τίτλο «Κυματόφλοισβοι» από τις Εκδόσεις Αποστακτήριο. Ποίημά της έχει διακριθεί με το πρώτο βραβείο σε πανελλήνιο διαγωνισμό. Είναι εκλεγμένη δημοτική σύμβουλος στις δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου 2023. Αντιδήμαρχος Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού στον Δήμο Σιντικής από τον Ιανουάριο 2024.

Τι σημαίνει για εσάς η ποίηση;

Σας παραθέτω αυτολεξεί από το οπισθόφυλλο της ποιητικής μου συλλογής «Κυματόφλοισβοι», Εκδόσεις Αποστακτήριο τι σημαίνει για μένα η ποίηση.

Η ποίηση είναι ένας τρόπος
να συνομιλώ με τα πρόσωπα
και τα πράγματα
ερήμην τους, εν αγνοία τους
σε μια συνομιλία εσωτερική και μυστική
πυροδοτημένη ακαριαία
από μια σπίθα ανεπαίσθητη
που πυρώνει
δημιουργεί μια έξαψη αφόρητη
κάνει τις λέξεις να φουσκώνουν
πλημμυρίδα έντασης
ξαφνικής ή υφέρπουσας
που ξεπηδά αμετάκλητα
και προσφέρει την ανακούφιση
του τοκετού
αφήνοντάς με αποκαμωμένη
μα απέραντα ευτυχή.
η ποίηση είναι τρόπος να εξηγώ
να δικαιολογώ
να βαθαίνω και να πλαταίνω
να χωρώ στο ξένο ένδυμα
ίσως με φόβο, κάποτε με θυμό
μα και με την ελπίδα
ότι όταν το ξεντυθώ
ίσως ξεριζώσω πια ανώδυνα
άλλη μια πληγή
που τρεφόταν κοιμώμενη

Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείτε όταν γράφετε ένα ποίημα; Έχετε κάποιο συγκεκριμένο τελετουργικό ή απλώς έμπνευση;

Η έμπνευση δεν έχει ώρα, χώρο, συγκεκριμένο, μοναδικό τρόπο. Επωάζεται στη σιωπή και προκύπτει ως ανάγκη… Είναι κραυγή, είναι αγωνία, είναι θυμός, είναι παράπονο, είναι απώλεια, είναι χαρά, είναι ευτυχία, είναι αγάπη, είναι έρωτας, είναι εγκατάλειψη, είναι λυγμός, είναι στάση, είναι επανάσταση, είναι δράση, είναι αντίδραση, είναι μανιασμένη οργή, είναι ανάσα, οξυγόνο, ζωή, είναι δικαίωμα, είναι λύτρωση.

Πώς αντιδράτε σ’ εκείνα τα ερεθίσματα που αποτελούν αφορμή για συγγραφή;

Τα αξιοποιώ ως αφορμή, μια πρώτη ιδέα και μετά τα ντύνω με τα «φτιασίδια» του λόγου, της φαντασίας, της λογικής, με συγγραφική πρόθεση να συν-κινήσω πολύπλευρα τον «πρόθυμο» αναγνώστη – συμμέτοχο.

Τι ρόλο παίζουν τα συναισθήματα και οι εμπειρίες σας στη δημιουργία των ποιημάτων σας;

Καταλυτικό. Στην ποίησή μου αποκρυσταλλώνεται ο κόσμος μου, η σκέψη, η ματιά, η οπτική μου, τα νιώσματα, το φως και οι σκιές μου, τα θέλω, οι ελπίδες, όλα όσα οι λέξεις μου μετουσιώνουν σε κοινή εμπειρία της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ενώ η συγγραφή είναι μια κατεξοχήν μοναχική δραστηριότητα, υπάρχουν πολλά εργαστήρια δημιουργικής γραφής. Εσείς ως μέλος του Εργαστηρίου «Λέξεις και Σκέψεις» τι αποκομίσατε;

Τη χαρά του μοιράσματος, τη βαθιά σύνδεση, μέσα σε μια ομάδα ανθρώπων που από άγνωστοι με ενδεχομένως μοναδικό, κοινό στοιχείο την αγάπη τους για τη γραφή, παρά τους δικαιολογημένους, αρχικούς δισταγμούς τους, τολμούν να απελευθερωθούν συναισθηματικά, να εκφραστούν απροκάλυπτα και απελευθερωτικά, να ανταλλάξουν θέσεις, να γεφυρώσουν αντιθέσεις, να εννοήσουν, να κατανοήσουν, να δικαιολογήσουν, να εξηγήσουν, να συναισθανθούν τον συν-άνθρωπο, τον άλλο, τον τόσο ίδιο με τον εαυτό.

Ταυτόχρονα με την ενδυναμωτική αλληλεπίδραση των μελών της ομάδας, επιδιώκεται και επιτυγχάνεται η γνώση και εφαρμογή των κανόνων της γραφής, με τη μελέτη και πολλές απόπειρες εφαρμογής της.

Ο συλλογικός τόμος «Συνήθεις Άνθρωποι, Ανείπωτες Ιστορίες» που προσφάτως κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Αποστακτήριο περιλαμβάνει 31 διηγήματα γραμμένα από τα μέλη του Εργαστηρίου. Μιλήστε μας για τη δική σας συμμετοχή.

Συμμετέχω σ’ αυτόν τον συλλογικό τόμο με δύο διηγήματα. Το πρώτο με τίτλο «λευκό στο μαύρο» αποτελεί ένα καυστικό κοινωνικό σχόλιο. Παγιωμένες αντιλήψεις ή συμπεριφορές που τείνουν να αγνοούν το «λευκό» που φαινομενικά αποκρύπτεται από το σκοτεινό της ανθρώπινης ύπαρξης μα σαν προβάλλει θαμπώνει με την εκτυφλωτική του αλήθεια, προσφέρει ελπίδα και παρηγοριά.

Το δεύτερο, με τίτλο «ένας άγγελος μιλά από τον παράδεισο» δίνει φωνή σε ένα θύμα γυναικοκτονίας, καταδικάζει την κοινωνική ανοχή στον άνδρα δυνάστη που ενώ ασκεί βία και διαπράττει ποινικό αδίκημα, η πράξη του βαφτίζεται έγκλημα πάθους ή έγκλημα τιμής, δικαιολογώντας την. Θέτει τη σύγχρονη κοινωνία προ των ευθυνών της.

Υπάρχουν πράγματι ανείπωτες ιστορίες ή ζούμε σε μια εποχή όπου έχουν ειπωθεί τα πάντα; Τι πιστεύετε ότι ωθεί έναν άνθρωπο να κρατάει πράγματα κρυφά;

Ενώ υπάρχει πολυφωνία, ελευθερία έκφρασης και γραφής πάντα υπάρχουν πράγματα ανείπωτα, κρυφά και αφανέρωτα. Κοινωνικοί και προσωπικοί ενδεχομένως λόγοι λειτουργούν απαγορευτικά ή ανασταλτικά. Είναι πολλοί οι άνθρωποι που δεν τολμούν να στραφούν εντός τους, να σκάψουν, να σκαλίσουν, να εξορύξουν, να ελευθερωθούν από χρόνιες πληγές και βαθιά τραύματα, να διεκδικήσουν, να συγχωρήσουν, να ζήσουν ουσιαστικά, βιώνοντας τη μεταμορφωτική δύναμη της προσωπικής τους αποδοχής και ανάγκης.

Θα ήθελα επίσης να σας ρωτήσω αν η ιδιότητά σας της Αντιδημάρχου Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού στο Δήμο Σιντικής σάς έκανε να αναθεωρήσετε κάποια πράγματα ή να σκεφτείτε κάτι για πρώτη φορά;

Η ιδιότητά μου ως Αντιδημάρχου Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού στο Δήμο Σιντικής επιτείνει μέσα μου την πεποίθηση ότι είναι απαραίτητο στοιχείο στη δημόσια ζωή η παρουσία της γυναίκας. Η κοινωνία έχει ανάγκη τα βασικά πλεονεκτήματα της γυναικείας φύσης, τη διαλλακτικότητα, την ενσυναίσθηση, τον ανθρώπινο και όχι ξύλινο λόγο, τη βαθιά της αγάπη για τον άνθρωπο και την έκφραση αυτής της αγάπης απενοχοποιημένα, χωρίς τον μανδύα της τυπικής αυστηρότητας.

Μολονότι δεν είμαι δημότης του Δήμου Σιντικής, παρακολουθώ με θαυμασμό τη στενή σχέση που έχετε με διάφορα πολιτιστικά δρώμενα αλλά και το γενικό βιβλιοφιλικό σας ενδιαφέρον. Είναι στα σχέδια σας η διοργάνωση κάποιου Φεστιβάλ Βιβλίου ή κάποια παρεμφερής δράση;

Είμαι λάτρης της τέχνης σε όλες τις μορφές της, καθώς λειτουργεί με τρόπο καταλυτικό στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Το βιβλιοφιλικό μου ενδιαφέρον ξεκινά από τα εφηβικά μου χρόνια, συνδέεται άρρηκτα με το αντικείμενο των σπουδών μου, υπήρξε πολύτιμο εργαλείο στον επαγγελματικό μου βίο, είναι πλέον καθημερινή συνήθεια παρά τον φόρτο των υποχρεώσεων.

Η ανάδειξη του συγγραφικού έργου των δημιουργών, η υποστήριξη, η παρουσίαση, η προβολή τους είναι χαρά, αναγκαιότητα και υποχρέωσή μας.

Υπάρχουν σκέψεις για δράσεις υποστηρικτικές, προωθητικές που με ζέση θα επιδιωχθεί να πραγματοποιηθούν.

Σας ευχαριστώ θερμά, η γειτονία των θρανίων μας υπήρξε εξαιρετική εμπειρία προσωπικής έκφρασης!

Και εγώ ευχαριστώ πολύ! Σας εύχομαι τα καλύτερα!