Γράφει:

Η συγγραφέας και εικονογράφος Μαρίνα Γιώτη μιλάει στο Bookia για το νέο της βιβλίο «Η Στιγμούλα είναι δυνατή» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Διόπτρα.

Το βιβλίο ««Η Στιγμούλα είναι δυνατή»» στο Bookia.
H συγγραφέας Μαρίνα Γιώτη στο Bookia.
Το φωτογραφικό άλμπουμ από τη φωτογράφηση με τη συγγραφέα.

Η συγγραφέας συζητά με τη συνεργάτιδα-παιδαγωγό τού Bookia, Κωνσταντίνα Κακολύρη για το νέο της βιβλίο, «Η Στιγμούλα είναι δυνατή».

Μετά το 1ο βιβλίο, «Η Στιγμούλα», που αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους, συνέχεια έχει το 2ο της σειράς, «Η Στιγμούλα είναι δυνατή», για να μας θυμίσει τη δύναμη που κρύβουμε όλοι μέσα μας και πόσο αυτή μεγαλώνει όταν ενώνεται με τη δύναμη των άλλων.

Αυτή τη φορά η «Στιγμούλα» επιστρέφει «πιο δυνατή» με μια καινούρια περιπέτεια για να διευρύνει τη φαντασία μας και να μας συντροφεύσει στην καθημερινότητα με τα παιδιά μας. Η Στιγμούλα αυτή τη φορά έρχεται αντιμέτωπη με ένα χωριό χωρίς νερό και παιδικά πρόσωπα πολύ λυπημένα. Οι κάτοικοι του χωριού έχουν λανθασμένα πάρει σαν δεδομένο, όπως οι περισσότεροι από εμάς, καθημερινές μικρές απολαύσεις που χωρίς αυτές η ζωή μας θα ήταν σχεδόν αδύνατη. Μια τέτοια είναι και η δυνατότητα της άμεσης πρόσβασης σε καθαρό νερό.

Τι γίνεται όμως όταν δεν σεβόμαστε τη φύση; Με το παραμύθι της Στιγμούλας και με τρόπο απλό και κατανοητό, τα παιδιά μας ανακαλύπτουν σιγά σιγά την έννοια της απληστίας και της αχαριστίας που γνωρίζουμε τόσο καλά εμείς οι μεγάλοι. Η απληστία και η αχαριστία είναι που τελικά οδηγούν το χωριό στην ξηρασία και τα παιδιά χάνουν τη χαρά και το κέφι τους για παιχνίδι.

H «Η Στιγμούλα» και «Η Στιγμούλα είναι δυνατή», είναι διαθέσιμα σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Μίνωας και Διόπτρα αντίστοιχα.

Έρχεται η Στιγμούλα για να δώσει σε όλους ελπίδα. Πιστεύει στην καλοσύνη της ανθρώπινης φύσης. Όπως λέει και η λαϊκή μας παροιμία, «Αν δεν πάθεις δεν θα μάθεις», ή μάλλον «Πώς αλλιώς θα μάθεις;». Έτσι δίνει στους κατοίκους άλλη μια ευκαιρία να σεβαστούν και να αγαπήσουν αυτό που τόσο απλόχερα τους προσφέρει η φύση. "Το νερό δεν τους έλειπε ποτέ και γι' αυτό το σπαταλούσαν", μας λέει η συγγραφέας μέσα από την ιστορία της. Πόσο αλήθεια είναι το ότι όταν έχουμε κάτι δεν το εκτιμάμε, και πόσο σημαντικό είναι τελικά να μεγαλώσουμε παιδιά που να αγαπούν και να φροντίζουν το περιβάλλον όπου ζούνε.

Ένα όμορφο παραμύθι για παιδιά προσχολικής αλλά και πρώτης σχολικής ηλικίας, με ωραία πολύχρωμη εικονογράφηση. Τα παιδιά μαθαίνουν να σέβονται τη φύση, καταλαβαίνουν τις συνέπειες της σπατάλης και βελτιώνονται σαν προσωπικότητες μέσα από την περιπέτεια της Στιγμούλας που περνάει στα παιδιά μας τόσο αβίαστα μερικά από τα πιο σημαντικά μηνύματα. Μας καλεί να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να τα αντιμετωπίζουμε χωρίς φόβο, ξεπερνώντας τις αδυναμίες μας. Ένα διαφορετικό, διδακτικό παραμύθι, για τους μικρούς και μεγάλους φίλους μας.

Η συγγραφέας είναι σε διαρκή επαφή με τα παιδιά και μέσα από τις επαγγελματικές της δραστηριότητες στο Sunny Sports Club όπου υλοποιούνται δράσεις αθλητικού και παιδαγωγικού χαρακτήρα.

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση ξεκινά ήδη από την προσχολική ηλικία και μέσα από την οικογένεια. Το βιβλίο της Μαρίνας Γιώτη μπορεί να γίνει ένα πολύτιμο εργαλείο στην προσπάθεια αυτή στο οικογενειακό και στο σχολικό περιβάλλον των παιδιών. Έτσι, συνεργαζόμενη με τη συγγραφέα ως παιδαγωγός, μέσα από το παιχνίδι, το χορό και τη δραματοποίηση τού παραμυθιού, στοχεύσαμε στις δυνατότητες και ικανότητες των παιδιών σε ψυχοκινητικό και νοητικό επίπεδο, αναπαριστώντας τις μικρές σταγόνες και δημιουργώντας διαδραστικά παιχνίδια με κίνηση, ρυθμό, λόγο, βασιζόμενοι σε σύγχρονες ψυχοπαιδαγωγικές και καλλιτεχνικές πρακτικές.

Από την παρουσίαση τού βιβλίου στα εκπαιδευτήρια Ζηρίδη σε συνεργασία με τη συγγραφέα.

Η πρώτη κοινή μας συνεργασία για την παρουσίαση τού βιβλίου πραγματοποιήθηκε στο Πολυκατάστημα Σεϊτανίδης Home ανακαλύπτοντας τη δύναμη της επιτυχίας που κρύβει η συνεργασία και η ομαδικότητα, όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη. Στη συνέχεια «η Στιγμούλα» παρευρέθηκε, με τα παιδιά του νηπιαγωγείου και της A' Δημοτικού, στα εκπαιδευτήρια Ζηρίδη.

Έτσι λοιπόν, μαζί με την αγαπημένη μας Στιγμούλα, ταξιδέψαμε στη νέα της περιπέτεια, με βασικό στόχο να κερδίσουμε τα μεγαλύτερα ίσως χαμόγελα στα πρόσωπα των μικρών παιδιών. Το χαμόγελό τους, η επιβράβευσή μας! Θεωρώ πως σταθήκαμε αντάξια στο νέο μας αυτό εγχείρημα και εύχομαι ολόψυχα, να υπάρξουν κι άλλες τέτοιες «Στιγμές», ταξιδιάρικες!

Η συγγραφέας στη σοφίτα τού σπιτιού της όπου εργάζεται γράφοντας τα κείμενα και σχεδιάζοντας την εικονογράφηση των βιβλίων της.

Η συνάντησή μας με τη συγγραφέα για τις ανάγκες αυτής τής συνέντευξης έγινε σε χώρους όπου η ίδια ζει και εργάζεται, στο αθλητικό κέντρο Sunny Sports Club στη Νέα Ερυθραία αλλά και στη σοφίτα τού σπιτιού της, στον προσωπικό της χώρο. Μας έδειξε τα σημεία που λειτούργησαν γι' αυτήν ως έμπνευση μιας και η ίδια έχει ισχυρούς δεσμούς με την περιοχή (από το 2003 είναι διευθύντρια δημιουργικού και συνέταιρος στην εταιρία συμβούλων marketing sonar αλλά και πρόεδρος στο αθλητικό κέντρο Sunny Sports Club). Άλλωστε εκεί βρίσκεται σχεδόν καθημερινά αφιερώνοντας μεγάλο μέρος τής μέρας της.

Σε αυτό τον περίπατο με τη συγγραφέα, κάναμε μία συζήτηση σε μεγαλύτερο βάθος, η χαλαρότητα μαζί με την οικειότητα με το χώρο έδωσαν την ευκαιρία να ξεφύγουμε από την τυπική υποχρέωση απαντήσεων σε ερωτήσεις και να μιλήσουμε πιο προσωπικά.

Η συγγραφέας στη σοφίτα τού σπιτιού της μας δείχνει κάποια ενδιάμεσα σχέδιά της έως ότου καταλήξει σε αυτά που θα συμπεριλάβει στα βιβλία της και μας εξηγεί τον τρόπο που δουλεύει.

Ως εικονογράφος με σπουδές στο Pratt Institute και στο Πανεπιστήμιο Georgetown και διακρίσεις στο χώρο, εικονογραφεί η ίδια τα παραμύθια της, «Μέχρι να καταλήξω στη μορφή της Στιγμούλας, χρειάστηκε να σκίσω τα σχέδιά μου 3 φορές», μας εξομολογήθηκε δείχνοντας τις υψηλές προδιαγραφές που θέτει στη δουλειά της.

Ένα χαρακτηριστικό σχέδιο στην μορφή όταν το επεξεργαζόταν και στην τελική του, όπως ενσωματώθηκε στο βιβλίο.

Χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά μέσα για τη σχεδίαση της εικονογράφησης των βιβλίων της αλλά τα πρώτα σχέδια γίνονται με το χέρι, οι βασικές καθοριστικές γραμμές για το σχήμα και το περιεχόμενο μίας εικόνας ή ενός ήρωα. Στη σοφίτα τού σπιτιού της μας έδειξε τα πρωτόλεια σχέδια τής Στιγμούλας και των τελικών σκηνών που ενσωματώθηκαν στο βιβλίο όπου φαίνεται έντονα η μεγάλη διαφορά και εξέλιξή τους από την αρχή ως το τέλος.

Οι εικαστικές ανησυχίες τής Μαρίνας Γιώτη δεν σταματούν στην εικονογράφηση των βιβλίων της αλλά την ξεπερνούν. Οι προσωπικοί της χώροι είναι διακοσμημένοι με πίνακες τής ιδίας. Εξαιρετικοί! Ομολογουμένως!

Με τις ερωτήσεις και απαντήσεις που ακολουθούν προσπαθήσαμε να φωτίσουμε πτυχές αυτής της ιστορίας αλλά κυρίως να δώσουμε ερεθίσματα στη συγγραφέα να αναπτύξει την άποψή της για θέματα που θίγει, μέσα από τον κόσμο της ηρωίδας της.

Η συγγραφέας απαντάει στις ερωτήσεις τής Κωνσταντίνας για τις ανάγκες τής συνέντευξης.

Ε: «Πείτε μου, με ποιό τρόπο γεννήθηκε ο ήρωας της ιστορίας σας; Μια στιγμούλα ένας χρόνος, ή ένας χρόνος μια στιγμή;»

A: Στο πρώτο μου βιβλίο όπου γεννήθηκε και η ιδέα της "Στιγμούλας", ήθελα να γράψω μια ιστορία για την μοναδικότητα, για το πόσο πολύτιμοι είμαστε όλοι και κυρίως τα παιδιά. Για τις αμέτρητες δυνατότητες που έχει το κάθε παιδί να αλλάξει, να εξελιχθεί, να προσφέρει. Μου άρεσε ο συμβολισμός της στιγμής και ο παραλληλισμός με το νερό και δεν έπεσα έξω, καθώς τα βιβλία με ήρωα την Στιγμούλα άγγιξαν όχι μόνο τα παιδιά, αλλά και τους γονείς. Το δεύτερο βιβλίο μου, «Η Στιγμούλα είναι δυνατή» μιλάει για το πως τα πάντα είναι δυνατά αρκεί να το θελήσουμε, να συνεργαστούμε και να πιστέψουμε στην δυνατότητά μας να αλλάξουμε.

E: Γιατί γράφετε για παιδιά και όχι για μεγάλους;

A: Είναι εντελώς διαφορετικά πράγματα η συγγραφή για ενήλικες και η συγγραφή για παιδιά. Άλλα ζητούμενα, άλλος τρόπος προσέγγισης, άλλη ευθύνη. Με γοητεύουν οι μικρές ηλικίες και μου αρέσει να φτιάχνω ιστορίες που ενεργοποιούν την φαντασία, αλλά και την κρίση των παιδιών. Επίσης το γεγονός ότι κάνω η ίδια την εικονογράφηση μου δίνει τεράστιο ελευθερία ώστε να αποδώσω την ιστορία όπως ακριβώς θέλω. Κάθε φορά βουτάω σε έναν μαγικό κόσμο όπου όλα είναι πιθανά!

E: Τα παραμύθια, αντανακλούν και καταγράφουν τις τρέχουσες κοινωνικοπολιτικές, πολιτιστικές και ηθικές αξίες της κάθε κοινωνίας στη διάρκεια των χρόνων. Αποτελούν ένδειξη της λειτουργίας κάθε κοινωνίας και της σχέσης μεταξύ των ανθρώπων. Αναπαράγουν τα κοινωνικά στερεότυπα, τις κοινωνικές νόρμες και ενισχύουν τις υπάρχουσες προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες. Πρέπει να είναι έτσι ή να πηγαίνουν κόντρα σε όλα αυτά;

Σίγουρα τα παραμύθια αντανακλούν την εποχή τους. Από τα αρχαία χρόνια ήταν ο τρόπος να διδάξουν τα παιδιά, αλλά και τους μεγάλους, και μεταφέρονταν από στόμα σε στόμα. Σήμερα εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε τα σύγχρονα παραμύθια για να διδάξουμε στα παιδιά αξίες ζωής, να διαμορφώσουμε τις αντιλήψεις τους και να τους δώσουμε εργαλεία να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής. Η σύγχρονη αντίληψη είναι να σπάσουμε τις προκαταλήψεις και να βοηθήσουμε τα παιδιά να αποκτήσουν κρίση. Βέβαια καμιά φορά στην πορεία μπορεί να δημιουργούμε άλλα στερεότυπα χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Για αυτό και η ευθύνη του συγγραφέα και του εκδότη είναι μεγάλη.

E: Τι θα συμβουλεύατε ένα παιδί που θέλει να γίνει συγγραφέας;

Να μην σταματήσει ποτέ να προσπαθεί να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα και να μην αφήσει κανέναν να του πει ότι δεν μπορεί να το κάνει.

E: Τα παραμύθια δεν είναι αλήθεια, αλλά τουλάχιστον δεν είναι ψέματα. Τα μικρά παιδιά ρουφάνε σα σφουγγάρια τον κόσμο γύρω τους χωρίς να τον φιλτράρουν. Δεν έχουν ακόμα αναπτύξει τις απαραίτητες δεξιότητες για να μπορούν να έχουν σωστή και αντικειμενική κρίση για τα όσα διαδραματίζονται γύρω τους. Γι' αυτά, ο κόσμος είναι όπως περιγράφεται στα παραμύθια: ονειρικός και μαγικός, όπου το καλό σχεδόν πάντα επικρατεί έναντι του κακού, με το επιμύθιο «ζήσαμε εμείς καλά και αυτοί καλύτερα». Πως λειτουργεί στα παιδιά αυτή η 'στρεβλή' εικόνα των παραμυθιών για την πραγματικότητα; Τα παραπλανά ή αυτό λειτουργεί διαφορετικά;

Τα παιδιά αυτής της ηλικίας έχουν ανάγκη να ξέρουν ότι στο τέλος όλα θα πάνε καλά. Έχουμε την υποχρέωση ως γονείς, συγγραφείς, εκπαιδευτικοί να τους εμφυσήσουμε αυτή την ελπίδα για το αύριο. Από την άλλη, είναι σημαντικό να τους μαθαίνουμε με ξεκάθαρο τρόπο, χωρίς να τα μπερδεύουμε, το καλό και το κακό από μικρή ηλικία, ώστε να το αναγνωρίζουν στους άλλους, αλλά και στον εαυτό τους. Σε μεγαλύτερες ηλικίες είναι που αρχίζουν οι αποχρώσεις του γκρι και θα πρέπει να έχουν μάθει να χρησιμοποιούν την κρίση τους.

E: Συγγραφέας παιδικών βιβλίων γίνεται κανείς ή γεννιέται; Διότι το θεωρώ αρκετά δύσκολο έργο, πόσο μάλλον όταν οι αναγνώστες κατά κύριο λόγο είναι μικρής ηλικίας παιδιά.

Συγγραφέας νομίζω γίνεσαι όταν έχεις κάτι να πεις και υπάρχει κάποιος που θέλει να σε «ακούσει». Όπως είπα και πριν, θεωρώ το παιδικό βιβλίο μεγάλη ευθύνη και κάποιες βασικές αρχές ψυχολογίας απαραίτητες. Γι' αυτό τον λόγο τα βιβλία μου πριν εκδοθούν τα διαβάζει και σχολιάζει η ψυχολόγος Σοφία Αντύπα. Εγώ γράφω με το συναίσθημα, η Σοφία φροντίζει ώστε αυτό που έχω να πω να έχουν θετικό πρόσημο για τα παιδιά και τους γονείς.

E: Είστε μία οικογένεια συγγραφέων. Ποιες είναι οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ εσάς και του συζύγου σας; (σημ. ο σύζυγος της κας Γιώτη, Κώστας Κρομμύδας, είναι συγγραφέας)

Με τον Κώστα μιλάμε πολύ για τα βιβλία μας. Εκτιμώ πολύ την γνώμη του και είναι ο πρώτος άνθρωπος που εμπιστεύομαι τα όνειρά μου.

E: Αν ο καθένας από εμάς ανατρέξει και θυμηθεί τα συναισθήματα που του προκαλούσαν τα παραμύθια της παιδικής του ηλικίας, θα διαπιστώσει την επιρροή που του ασκούσαν. Βλέποντας τον κόσμο με τα μάτια ενός παιδιού, πώς νιώθατε όταν γράφατε την ιστορία του παραμυθιού;

Τον τελευταίο χρόνο με αφορμή τα δυο βιβλία μου «η Στιγμούλα» και «η Στιγμούλα είναι δυνατή!» έχω κάνει περισσότερες από 50 παρουσιάσεις, πολλές από αυτές σε σχολεία. Είδα, λοιπόν, από πρώτο χέρι πόσο τα παιδιά ταυτίζονται με μια τόση δα σταγόνα. Επίσης έλαβα πολλά μηνύματα από γονείς που μου γράφανε πόσο επηρέασε η ιστορία τα παιδιά τους. Τα παιδιά νιώθουν αγωνία όταν η «Στιγμούλα» δυσκολεύεται, νιώθουν την αχαριστία των ανθρώπων, την λύπη των παιδιών και την λύτρωση στο τέλος. Χαρακτηριστικά που βρίσκεις σε πιο κλασσικά παραμύθια υπάρχουν και εδώ, αλλά δοσμένα με έναν πιο σύγχρονο τρόπο και με πιο σύγχρονες ανησυχίες, όπως είναι η ανάγκη για συλλογικότητα και η διατήρηση των φυσικών μας πόρων.

E: Έχετε σκοπό να συνεχίσετε τη συγγραφή της ''Στιγμούλας'' ως τριλογία και περαιτέρω ή θα δοκιμάσετε τη δημιουργία νέων ηρώων;

Ήδη δουλεύω μια νέα σειρά βιβλίων με τις εκδόσεις Διόπτρα. Όμως πιστεύω ότι η «Στιγμούλα» έχει ακόμα πολλά να πει. Αν συνεχίσει να έχει αυτήν τη μεγάλη αποδοχή από τα παιδιά και τους γονείς, πιθανόν να υπάρξει και συνέχεια.

Και μία τελευταία ερώτηση:

E: Τα παραμύθια μας λείπουν, τα ψέματα μας περισσεύουν! Άραγε αντέχει τα παραμύθια η εποχή μας; Πείτε μας την άποψή σας.

Κάπου διάβασα «την αλήθεια την ξέρουμε, για ένα παραμύθι ζούμε». Όχι μόνο αντέχει η εποχή μας τα παραμύθια, αλλά τα παραμύθια είναι, ειδικά στην εποχή μας, εντελώς απαραίτητα. Τα παραμύθια «προπονούν» την φαντασία μας. Για να κάνεις έναν κόσμο καλύτερο πρέπει πρώτα να μπορείς να τον φανταστείς.

Κάπου εδώ, λίγο πριν το τέλος της συνέντευξής μας θα ήθελα να σε ευχαριστήσω και δημόσια για την εμπιστοσύνη και τη πίστη που έδειξες στο πρόσωπό μου, παραχωρώντας την πρώτη συνέντευξη στην έναρξη τής συνεργασίας μου με το Bookia. ...έγινε καλή αρχή, με μια φιλία Δυνατή!

Η Κωνσταντίνα με ένα εκ των μελών τής οικογένειας τής Μαρίνας Γιώτη, όλοι φιλόξενοι και φιλικοί.

Όλη η διαδικασία της συνέντευξης ήταν μία ευχάριστη και δημιουργική διαδικασία την οποία και απολαύσαμε. Ελπίζω, ως αποτέλεσμα, να είναι διαφωτιστική και για τους αναγνώστες. Ευχαριστούμε και πάλι τη συγγραφέα-εικονογράφο Μαρίνα Γιώτη για το χρόνο που μας αφιέρωσε.

Ευχαριστούμε το συνεργείο του Bookia που μας συντρόφεψε στην αναζήτηση της «Στιγμούλας» και μας χάρισε αυτές τις υπέροχες φωτογραφίες.

"Δε λέμε αντίο, αλλά εις το επανιδείν!"